Mehmet Sezgin’den şok öngörüler

8 / 9

---

VERİ MERKEZİYLE FİŞ-FATURA KONTROL EDEMEZSİNİZ!

-“Fiş eşittir slip” olmadı ama sanırım e-dönüşüm sayesinde bir şekilde bu sorun çözülecek. Ben bu noktada GİB’in (Gelirler İdaresi Başkanlığı) kuracağı devasa veri merkezini de hatırlatmak istiyorum…

-O zaman da belirtmiştim, bu fantastik bir plan. Muhtemelen o şekilde de hayata geçmeyecek. Zaten gerek de yok. Belki bu noktada BKM ve Kredi Kayıt Bürosu’na bir görevlendirme yapılabilir. Ya da GİB, bankalardaki, ödeme kaydedici cihaz üreticilerindeki, ödeme servis sağlayıcılarındaki, üye işyerlerindeki kayıtlardan istediği bilgileri temin etmeyi, denetleme yapmayı tercih edebilir. Peki aksini seçip kendisi bu sistemi kuracak olursa ne olur? Yüzlerce milyon, hatta milyar liralar harcayarak böyle bir veri merkezi kuracak ve milyarlarca ödeme işlemiyle ilgili bilgilerin buraya aktarılmasını isteyeceksiniz. Bunun bir de bulundurma, işletme, bakım ve yenileme maliyetleri çıkacak. Hadi hepsini göze aldınız, denetimi kimlerle ve nasıl yapacaksınız? Milyarlarca veri akıyor, nasıl bir sınıflandırma yapacaksınız?

-GİB’in kayıt dışını ve vergi kaçağını önlemek için bu yolu tercih ettiği söyleniyor. Bankaların üye işyerlerinde ne satıldığını öğrenmemesi için fiş ve faturaların ayrıntısına ulaşamaması, kişisel bilgilerin korunması amacıyla böyle bir karar alınmış...

-Evet, farklı oranlarda KDV uygulanıyor ve bu yüzden yüksek KDV’li ürünler için örneğin temel gıda maddesi gibi fiş kesildiği de oluyor. Ancak bunun denetimini bu şekilde yapamazsınız. Dünyanın hiçbir yerinde, müşterilerin alışverişlerinin madde madde, ürün ürün görülebileceği bir bilgi havuzu, teknoloji altyapısı oluşturmanın imkanı yok. Böyle devasa bir merkez yerine, işyerindeki cihazın kayıtları üzerinden inceleme yapılabilir. Belki tek bir KDV oranı belirlenebilir...

-Yazarkasa POS dönüşümün özellikle küçük işyerleri açısından bir de maliyeti söz konusu. Kafe ve restoranlarda yemek çeklerinin kullanıldığı POS’ların da yeni nesil ÖKC’lere dönüştürülmesi gerekiyor. Bu durumda sipariş için POS’unu gönderen işletmeci başka cihazı yoksa sorun yaşayabiliyor...

-Bu konuda da ilgili tüm kesimlerin bir araya gelip pratik bir çözüm üretmesi gerekiyor. Özellikle de ekonominin sıkıntılı olduğu dönemlerde bu tür küçük işletmelerin birden fazla yazarkasa POS satın alması beklenemez. PC’lerin, tabletlerin, cep telefonlarının fiş kesen tek bir yazarkasayla ilişkilendirildiği, farklı cihazlardan ödeme kabul edildiği bir yapı oluşturulabilir. Temassız özellikli birden fazla PIN pad cihazıyla da bu sorun giderilebilir. Yoksa bu maliyetler er ya da geç işyeri ve tüketiciye yansıyacaktır.