Finans dünyasında 2022 yılının kelimesi belli oldu

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yıl boyu süren çetin koşullar, 2022 yılının ekonomik ve finansal anlamda pek de iyi hatırlanmayacak bir yıl olmasına neden oldu. Uzmanlar ise finans dünyasında 2022 yılının kelimesini seçerken, bu zorlukları dikkate almışa benziyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, İsviçre finans portalı finews.com ve Natixis Investment Managers'ın himayesinde, Finans uzmanlarından oluşan altı kişilik bir jüri, 2022 için İsviçre Yılın Finans Sözü'nü seçti: “Hawkish”

‘Hawkish’ yani ‘Şahin’

260'tan fazla kelime arasından seçilen ‘Hawkish’, İsviçre finans piyasaları için 2022 yılının kelimesi oldu. Aday kelimeler, Finans Profesörü Sita Mazumder, Yazar Michael Theurillat, Girişimci Adriano B. Lucatelli, Natixis Investment Managers Genel Müdürü Timo H. Paul ve finews.com editörleri Claude Baumann ve Thomas Pentsy’den oluşan altı kişilik bir jüriye sunuldu.

Seçimin ardındaki mantık

Kovid salgını sırasında birçok merkez bankası, faiz indirimleri ve varlık alımları dahil olmak üzere ekonomik toparlanmayı desteklemek amacıyla para politikasını gevşetmek için önlemler aldı. Bu yıl, para politikası döngüsü yine büyük ölçüde senkronize ama ters yönde ilerledi. Merkez bankaları para politikasının dizginlerini çekti ve faiz oranlarını yükseltti; hatta bazıları bilançolarını bile küçültmeye başladı.

Bu önlemlerin amacı ise açıktı. Merkez bankası yetkilileri, yüksek enflasyon ile yavaşlayan ekonomi arasındaki çekişmenin göstergesi olan Faiz oranlarındaki dönüşle birlikte enflasyonu kontrol altına almak istedi.

Şahinler ve güvercinler, ya da orijinal ve daha çok bilinen karşılıklarıyla ‘hawkish’ ve ‘dovish’, daha çok merkez bankacılarının para ve faiz oranı politikası eğilimlerini yansıtmak için kullanılıyor.

Güvercinlerden daha fazla şahin

Şahinler ve güvercinler, ya da orijinal ve daha çok bilinen karşılıklarıyla ‘hawkish’ ve ‘dovish’, daha çok merkez bankacılarının para ve faiz oranı politikası eğilimlerini yansıtmak için kullanılıyor. ‘Hawks’ yani ‘şahinler’, enflasyonu kontrol etmenin en önemli öncelik olduğuna inanıyor ve para talebini azaltmak için faiz oranlarını artırma eğiliminde oluyor. ‘Doves’ yani ‘güvercinler’ için ise ekonomik büyüme, enflasyon endişelerinin önünde geliyor ve parayı daha kolay elde ederek ekonomik büyüme ve istihdam elde etmek için daha düşük faiz oranları tercih ediliyor.

Başlangıçta gıda ve enerji fiyatlarının baskısıyla birçok ülkede yükselen enflasyon, bu yıl birkaç on yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve hızla yayıldı. Para politikası kurullarında ise şahinler galip geldi. Merkez bankalarının yetkilileri, on yıllardır görülmemiş bir saldırganlıkla sıkılaştırıcı faiz politikası uygulamaya başladı ve bu politikaya hala devam ediliyor.

Ukrayna Savaşı

finews.com Kurucusu Claude Baumann, “Şahinlerin izlediği dar yol, ekonomik hayata çok çeşitli tezahürler ve zincirleme etkilerle yansıyor” diyor. Baumann, “Faiz oranları, nihayetinde, ekonominin gidişatından ve kurumsal yatırımlardan finansal piyasalara ve para birimlerine, emlak piyasalarına ve tüketici ve tasarruf davranışlarına kadar ekonomik dünyadaki hemen hemen her şeyi etkiliyor ve hareket ettiriyor. Şahin terimi, faiz oranları yükseldiğinde olabilecek her şeyi kapsıyor” şeklinde konuşuyor.

Lucerne Uygulamalı Bilimler ve Sanatlar Üniversitesi'nde (HSLU) Ekonomi ve Bilgisayar Bilimleri Profesörü Sita Mazumder için merkez bankalarının daha az destekleyici faiz oranı duruşu, Ukrayna Savaşı’nın neden olduğu emtia piyasalarında ‘küresel tedarik zincirlerindeki darboğazların yarattığı eksiklikler ve kesintilerin’ bir ifadesi olarak ortaya çıkıyor. Mazumder, “Enerji krizinden sonra bile, ‘ikinci tur etkiler ücret-fiyat sarmalını riske atarak’ enflasyonun sorunlu olarak kalmaya devam etmesine neden olabilir” diye belirtiyor. Mazumder, enflasyondaki keskin yükseliş karşısında ücret dinamiklerinin yakından izlenmesi gerektiğini de sözlerine ekliyor.

Ekonomik ve sosyal sonuçlar

Merkez bankalarının gelir uçurumunun büyümesini önlemek için enflasyonla sert şekilde mücadele etmesi gerekiyor. Yazar Michael Theurillat, “Bütün bir işçi kuşağı hiç bu kadar yüksek fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalmamıştı. Yüksek enflasyonun yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda politik ve sosyal sonuçları da var. Özellikle ‘maliyet yükleri’nin İsviçre'de bile düşük gelirli işçileri sert bir şekilde etkilediği görülüyor” diyor.

Theurillat, agresif faiz artışı politikasının aynı zamanda küresel ekonomideki enflasyona yol açan darboğazların zincirleme bir etkisi olduğu konusunda Mazumder ile aynı fikirde. Theurillat, “Sızdırmazlık saldırganlığı artırır” diyor.

Geriye dönüp bakıldığında, 2022 yılı gerçekten de çoğu yatırımcı için uzun zamandır karşılaşılan en zor yıl oldu.

Tahvil piyasalarının çöküşü

Tahviller, tipik olarak, değişken dönemlerde bir portföye istikrar katan küçük fiyat dalgalanmalarına sahip ve güvenli liman olarak kabul edilen menkul kıymetler olarak kabul ediliyor. Ancak bu yıl, tahvil sahipleri için de merkez bankalarının şahin tavrı ağır kayıplar anlamına geldi. Girişimci Adriano Lucatelli, “Tahvil balonu patladı” diyor ve düşük faiz döneminin sona ermesi hakkında “Paranın yeniden değeri var” yorumunu yapıyor.

Bu yılki tahvil piyasası çöküşünün en iyi örneğini ise Avusturya'nın 2017'de ihraç ettiği 100 yıllık devlet tahvilleri oluşturuyor. Bu tür uzun vadeli tahviller Avrupa'da nispeten nadir görülüyor. Geçmişe bakıldığında ise, sözde güvenli yatırımın yüksek riskli güvenlik olduğu ortaya çıkıyor. Yatırımcılar düşük faizli ortamda hala devlet tahvilleriyle getiri peşinde koşarken, Avusturya menkul kıymetleri şu anda paritenin çok altında işlem görüyor.

Tünelin ucundaki ışık

Natixis Investment Managers'tan Timo H. Paul, “Geriye dönüp bakıldığında, 2022 yılı gerçekten de çoğu yatırımcı için uzun zamandır karşılaşılan en zor yıldı” diye açıklıyor. Paul, “Varlık yöneticileri olarak bu tür kaymalara yabancı değiliz ve hemen hemen her durum için uygun çözümlerimiz var. Tahvillerde, artık yıllardır olduğundan daha ilginç fırsatlar var” diyor.

Perspektif meselesi

finews.ch editörü Thomas Pentsy, faiz oranlarındaki değişimin finansal piyasalarda yarattığı bozulmalara dikkat çekiyor. Pentsy, “Örneğin, ABD emlak fiyatları yıllarca tek bir yön biliyordu: Yukarı. Ancak şimdi, emlak piyasası 2008 finans krizinden bu yana görülmeyen şekilde aşağı yönlü dinamikleri yansıtıyor” diyor.

Faiz oranlarındaki sert yükselişin ardından resesyon endişeleri de gündeme gelmiş durumda. Pentsy, Fed'in gelecek yıl yaşanması olası yön değişikliğine atıfta bulunarak, “Ekonomik krizler en büyük şahinleri bile geçici olarak güvercinlere çevirebilir” diyor.

Dokuzuncu kelime

İsviçre Yılın Finans Sözü seçimi 2022'de dokuzuncu kez yapıldı. Önceki yıllarda seçilen terimler ise şunlardı: ‘negatif faiz oranları’, ’sıfır faiz politikası’, ‘frank şoku’, ‘Bitcoin’, "cezalandırıcı tarifeler’, ‘Terazi’, ‘borç salgını’ ve ‘yeşil aklama’.

Sırada finansal deglobalizasyon mu var?

Finansal piyasalarda 2022 böyle geçti

Uzmanların 2023 yatırım önerisi: Finansal planınıza sadık kalın

Yeni yılda finansal başarının 5 adımı

ECB üyesi Kazimir'den şahin sinyali

Altın fiyatlarında 'şahin Fed' baskısı