Son düzenleme bankaları nasıl etkiledi?

2 / 7

---

Geçtiğimiz ekim  ayında   bankaların komisyon ve işlem ücretlerine dair yürürlüğe giren düzenlemenin sektörde ilk etkileri görülmeye başlandı. BDDK verilerine göre bankacılık sektörünün 2014 yılı net kârı, bir önceki yıla göre sabit kalarak 24,6 milyar TL oldu. İşte bu sonuçta faiz marjlarının yanında, ücret ve komisyon gelirlerindeki yeni yasal düzenleme de etkili oldu. Düzenleme, 2014'ün son 3 ayında hayata geçtiği için etkisi sınırlı kaldı. Ancak aslında bankaların mahrum bırakıldığı dosya masrafı, tahsis ücreti dışında istihbarat ücreti, kredi işlem fişi ücreti ve ödeme planı değiştirme ücreti gibi kalemler önemli bir gelir kaynağı oluşturuyordu. Yani burada asıl kayıp, 2015 yılında görülecek. Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Hüseyin Aydın, "Yapılan son düzenlemeler sonrası kredi vermek daha pahalı hale geliyor. Her bir bankanın kredi kullanımında bu yıl daha dikkatli olması lazım" diyor.

2014 yılı sonunda TBB verilere göre bankacılık sektörünün toplam ücret ve komisyon gelirleri 25,7 milyar TL'yi buluyor. Son 10 yılda bu gelirlerde güçlü bir büyüme söz konusu. 2005'te toplam 6,7 milyar TL olan toplam ücret ve komisyon miktarı 20l4'te 3,8 kat artış yakaladı.

EN ÇOK KİMİ VURACAK?

"Alınan önlemler, 2013 ve 2014 yılı bilançolarında bayağı yük oluşturdu. Son gelen düzenlemelerle de kısa vadede gelir kaybı olacak" diyen TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, uzun vadede bu gelişmeye bankalara şeffaflık getirmesi açısından olumlu bakılması gerektiğine inanıyor. Tüm makro ihtiyati düzenlemelerin sektöre 6 milyar TL yük yarattığını açıklayan TBB de ücret ve komisyonlara gelen bu son düzenlemenin 2014 yılı son çeyreğine 400 milyon TL eksi etki yaptığını tahmin ediyor. Birliğe göre 2015 yılındaysa bu etki, 2-3 milyar TL düzeyinde olacak.

BankPozitif Kredi ve Kalkınma Bankası Yönetim Kumlu Başkanı ve CEO'su Hasan Akçakayalıoğlu, 2014'te zararın sektörün şubeleşmesiyle dengelendiğini düşünüyor, "2014'te sektörün şube sayısı 1.100 adet arttı. Bu şubeler, komisyon ve hizmet geliri üretiyor" diyor.

Peki hangi bankalar, bu zararı daha yüksek oranlarla ödeyecek? Burada kamu bankalarıyla özel bankalar arasında bir fark ortaya çıkıyor. Yatırım Finansman Analisti Ahmet Emre Kılınç, "Kamu bankalarının bilançolarında ücret ve komisyon gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı az, yüzde 12-13 olarak görülüyor. Özel büyük ölçekli bankaların ise ücret ve komisyon gelirleri, toplam gelirlerinin ortalama yüzde 20-25'ini oluşturuyor. Ayrıca kamu bankalarının kredi kartı portföyü de özel bankalarla kıyaslanamayacak kadar küçük. Bu nedenlerle özel bankalar, bu düzenlemeden daha fazla etkilenecek" şeklinde görüş bildiriyor.

Ümit Leblebici de kredi kartı müşterisi ve tüketici kredileri daha yüksek olan bankaların daha fazla etkileneceğinin altını çiziyor.

Zaten 2014 sonu verileri de bunu ortaya koyuyor. Halka açık büyük özel bankalardan Garanti Bankası, 2013 yılında ücret ve komisyonlarda yıllık yüzde 30 büyüme yakalarken 2014 sonunda bu oran yüzde 12,8'e geriledi. Aynı şekilde Akbank'ta da ücret ve komisyon gelirlerinde yıllık değişim, 2012'den 2013'e yüzde 24,7 iken 2013'ten 2014'e büyüme yüzde 9'la sınırlı kaldı. Akbank'ın ücret ve komisyon gelirleri son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre de yüzde 6 daraldı. İş Bankası'nda da 2014 yılı ücret ve komisyon gelirleri bir yıl önceye kadar sadece yüzde 4,4 artış gösterdi.