Ali Güven’den Türkiye ve profesyonel yönetici bombaları

13 / 14

---

KRİZ YÖNETİMİNDE KAYBETTİĞİNİ KRİZ BİTİNCE TOPARLAYAMAZSIN

-Bu ortamda şirketlere tavsiyeleriniz olabilir mi? Ne yapmalılar?

Ali Güven: Bir kere ben her zaman ama her zaman şirketlerin sıkıntısını yönetimde görüyorum. Çoğu da aile şirketi olduğu için, bu şirketlerin önümüzdeki 10-20 yılı çok riskli. Hele de böyle krizlerin olabileceği bir ortamda, kriz yönetiminde çok daha kritik. Çünkü kriz yönetiminde kaybettiğini kriz bitince toparlayamazsın. O nedenle çok sağlıklı küçülmeniz lazım. Benim tavsiyem şu; kriz söylemini bıraksınlar, bir an önce şirketlerin 10-20 yıllık yönetici profillerini çıkarsınlar. Ve yeniden yapılanmaya gitsinler. Ve genç yöneticilerle, genç bakış açısıyla bu sefer işlerinin yüzde 50’si yurt dışında olan plan yapsınlar. Başka kurtuluşumuz yok. Kendin çal kendin oyna olunca böyle oluyor. Bir tane dünya markamız yok. Ha var, özür dilerim Türk Hava Yolları, o da devlet destekli. Onun dışında var mı? Ama Nokia’yı herkes biliyor, Ericson’u herkes biliyor, Pirelli’yi herkes biliyor. Ama bizde yok. Dolayısıyla benim şirketlere önerim artık işlerinin yarısını dışarıda yapmaları lazım, mümkün olduğunca dövizi hayatlarından çıkarmaları lazım. Dövizle borçlanmanın faizi düşük diye dövizle borçlanmayı tercih edenler şu anda hep borçlu.

-Ama o zaman için doğruydu, değil mi?

Ali Güven: Döviz senin bastığın bir şey değil, dövizin akıbetini kontrol edemiyoruz. Ve şirketlerin birçoğunda risk belirleme birimleri yok. Bankalarda var, mecburen. Ama onun haricinde yok. Bir de şu nokta var. Neye göre satıyorsan ona göre borçlanmalısın. TL ile satıyorsan TL ile borçlanmalısın, çünkü malına TL kadar zam yapma hakkına sahipsin. Kısacası bugün ben bir şirket sahibi olsam, yarın beyaz bir sayfa açarım. İyi yaptıklarımı, kötü yaptıklarım belirlerim. Bir kere şunu unutmamak lazım, her şirket bir gün satılmak için kurulur. Bir şirkette ömür geçirmek iyi bir şey değil. Dolayısıyla bazı şirketleri kapatır, bazı şirketlere yatırım yaparım. Yaptığım her işin yarısını yurt dışında yapacağım diye bir hedef koyarım. Bu herkes için geçerlidir. 20 yıl, 10 yıl sonrası için yöneticilerimi belirlerim. Zaten bu değişiklikleri yaptıktan sonra oluşacak moralle, sıçrama yaşanacaktır. Buraya kadar ne döviz lafı ettim, ne faiz lafı ettim. Çünkü onlar her zaman hayatımızın bir gerçeği. Onlara dayanarak, döviz ya da faiz güçlü diye başarılı olacaksın diye bir şey yok. Sen işinde başarılı olacaksın. Dediğim gibi Türkiye’de TL borçlan, işinin yarısını yurt dışında yap orada döviz borçlan. Ne olursa olsun sen bir taraftan kazanırsın. Döviz mi yükseldi, yurtdışı gelirlerinden kazanırsın, döviz mi düştü Türkiye gelirlerinden kazanırsın. Ben aynı şeyleri Körfez’de de konuşuyorum. Neden, çünkü büyük bir panik havası var. Bugüne kadar petrol gelirleri yüzünden belki de birçok işe bakmadınız, şimdi tam zamanı. Belki birçok endüstriyi kendi ülkenizde kurmanız lazım diyorum. Tabii orada Birleşik Arap Emirlikleri ile Dubai’yi ayırmak gerek. Dubai şu anda Avrupa seviyesinde yönetiliyor. Muhammed bin Raşit El-Maktum kadar vizyoner bir adam daha görmedim. Kitabını okudum, hayran kaldım. Şu anda Dubai’de devletin işleyişi inanılmaz. Mesela e-Devlet 1998’den buyana var Dubai’de. Halkın hükümetle, belediye ile ilişkisi internet üzerinden oluyor. Biz 98’de internetle daha yeni tanışmıştık. Dubai İsviçre gibi yönetilen bir yer ama diğerleri de o noktaya gelecekler. Bence 2016’da çok kötü şeyler oldu, her bakımdan. 2017’nin 2016’da daha iyi olacağını düşünüyorum.