Yurdakul: 2022 otomotiv sektörü açısından çözüm yılı olabilir

VOLKAN KARSAN – FINANSGUNDEM.COM / KAZANDIRAN SOHBETLER

Kazandıran Sohbetler’de konumuz bu kez otomotiv… Konuğumuz sektörün deneyimli üst düzey yöneticilerinden Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Denetim Kurulu üyesi ve Mazda Motor Türkiye Genel Müdürü Nurkan Yurdakul… Çip krizinden, Las Vegas’ta görücüye çıkan TOGG Sedan’a, elektrikli araçlardan sektörün geleceğine Nurkan Yurdakul ile bir ufuk turu yaptık…

“2021, OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ UNUTULMAZ YILLARDAN BİRİ OLARAK HAFIZALARIMIZDA KALACAK”

- Sayın Yurdakul, 20 yılın üzerinde sektör tecrübesi ve hep üst düzey yönetimde yer almış bir kişi olarak 2021, otomotiv sektörü için nasıl bir yıl oldu? Çip krizi ve sıfır kilometre araçlara zor ulaşılması bağlamında da bizi aydınlatmanız mümkün mü?

-2021 yılı otomotiv sektöründeki unutulmaz yıllardan biri olarak hafızalarımızda kalacak, özellikle pandemi dönemi içerisinde kişisel ulaşım araçlarının giderek önem kazanması, otomobil ve motosiklet sektörlerinde önemli bir ivmelenmeye sebep oldu. Bu esnada tüm elektronik ürünlere talebin artması sebebiyle hammaddesi silisyum ile su olan ve otomobil imalatında giderek büyük miktarlarda kullanılan çipler talebi karşılamamaya başladı, böylelikle de çip krizi ortaya çıktı. Sonrasında dünya üzerinde bulunan 10 çip fabrikasından birindeki önemli bir yangın, bir diğerinin bulunduğu bölgedeki kuraklık ve Kovid nedeniyle kapanmalar sebebiyle üretim durdu. Tüm markalarda otomobil üretimleri ciddi ölçüde aksamaya başladı.

Dünya toplamında bakıldığında çip krizi ve pandemi sebebiyle, normal şartlarda 90-100 milyon adet olan araç üretimi, 2020’de 77 milyona düştü, 2021’de yüzde 10’luk çok ciddi bir düşüş daha beklenmekte...

2022, birçok çözümü içinde barındıran bir yıl olacağa benziyor, özellikle çip krizinin yıl ortasında gündemimizden çıkması bekleniyor, pandeminin de etkilerinin bahar aylarında azalmasıyla birlikte otomotiv sektörünün keyifli bir döneme gireceğini bekliyor ve umuyorum.

Ülkemizde özellikle 2021 yılının bahar ayları ile birlikte talepte büyük bir artış yaşandı, tedarik sıkıntıları sebebiyle birçok marka 2-3 ay sonrasına sıra yazmaya başladı. Yaz aylarıyla birlikte dövizdeki yukarı doğru hareketlilik fiyatlara yansıdı ama buna rağmen talep artarak devam etti. Aralık ayı içerisindeki son büyük döviz dalgalanmasına kadar talep sürekli arttı.

Türkiye, 2021 yılını toplamda 737 bin 350 adet araç satışı ile kapattı, bana göre eğer tedarik sağlanabilseydi bu rakamın yüzde 10-12 daha üzerine ulaşmak mümkün olurdu.

2022, birçok çözümü içinde barındıran bir yıl olacağa benziyor, özellikle çip krizinin yıl ortasında gündemimizden çıkması bekleniyor, pandeminin de etkilerinin bahar aylarında azalmasıyla birlikte otomotiv sektörünün keyifli bir döneme gireceğini bekliyor ve umuyorum.

“ÇOK PROFESYONEL BİR EKİP KURULDU, ÇOK ÖNEMLİ AŞAMALARI BAŞARIYLA GEÇTİLER VE NE YAPTIKLARINI ÇOK İYİ BİLİYORLAR”

- Las Vegas’ta tanıtılan TOGG’un Sedan olması sürpriz mi? Yerli üretim otomobil konusundaki düşünceleriniz neler?

- Bana göre TOGG’un sedan olmaması sürpriz olurdu, böyle önemli bir yatırımın kendini daha kısa sürede amorti edebilmesi için maksimum satış rakamlarını yakalaması gerekiyor, 2021 satış rakamları detaylı analiz edildiğinde karşımıza çıkan, sedan otomobillerin toplam satışlar içindeki payının en yüksek pay olan yüzde 39,6 olması, dolayısıyla sedan kasa çok doğru bir seçim olmuş.

Yerli otomobil uzun ve zor bir yolculuk, projenin ilk başlarında böyle bir yatırım yapmak bana pek doğru gelmiyordu. Zaten ülkemizde birçok yabancı menşeli otomobil fabrikası mevcut ve bunlar dünyadaki çok önemli, tanınmış markalar, bunlarla rekabet etmek, kendini kabul ettirmek çok zor. Ama zaman içerisinde TOGG projesi ilerledikçe kafamdaki olumsuz düşünceler olumluya dönmeye başladı. Çok profesyonel bir ekip kuruldu, çok önemli aşamaları başarıyla geçtiler ve ne yaptıklarını çok iyi biliyorlar. Bu gelinen noktada olumlu düşünüyorum ve düşünmek istiyorum, çünkü bakıldığında bu muazzam yatırım bizlerden toplanan vergiler ile yapılıyor. Bu noktada itibaren en önemli konu doğru fiyat pozisyonlaması, güçlü bir dağıtım ağı ve uygun pazarlama faaliyetleri olacak. Umarım bu dev yatırıma ve harcanan bu emeğe karşılık tatmin edici neticeler elde edilir.

“ELEKTRİKLİ ARAÇLAR KONUSUNDA EN KRİTİK NOKTA PİLİN HAMMADDESİ OLAN LİTYUMDUR. LİTYUMUN %85’İ İSE ÇİN’DE”

- İklim krizi ve tüm dünyada artan akaryakıt fiyatları çerçevesinde elektrikli araçlara ilgi nasıl gelişecek? 2022 ve sonrası beklentiler neler?

- Dünyanın giderek ısınması, petrol kaynaklarının giderek azalması ve bununla paralel olarak akaryakıt fiyatlarının artması, içten yanmalı motorların soluduğumuz havayı daha da çok kirletmesi elektrikli araçları son 10 yıldır önemli bir konuma getirdi. Özellikle Hybrid teknolojisinin birçok marka tarafından benimsenmesi, içten yanmalı motorlardan elektrikli araçlara geçiş için bir köprü oluşturdu. Bugün gelinen noktada bana göre içten yanmalı motorlardan hala alınacak verim mevcuttur, bunun en iyi örneğini Mazda Skyactive teknolojisi ile kanıtlamış ve bu teknolojiyi bazı markalar ile paylaşmıştır. Bununla birlikte Mazda içten yanmalı motorlardan alınan verimi arttırmaya çalışırken elektrikli araçları adım adım devreye alıyor ve bir yerde geleceğe önemli bir adım atıyor.

Elektrikli araçlar konusunda en kritik nokta pilin hammaddesi olan lityumdur. Lityum kaynaklarının yüzde 85’i Çin’de bulunmaktadır. Bununla birlikte bir pil dolumu ile ulaşılan maksimum mesafe aracın markasına ve modeline göre 200-500 km arasında değişmektedir, üstelik pilin şarj süresi minimum 45 dakikadır ve bizim yol akışımızı engelleyecek boyuttadır.

Bugün gelinen noktada elektrikli araçlar konusunda geliştirilecek teknoloji ve alınacak yol mevcuttur, bununla birlikte bu dönüşümün 10 yıl içerisinde daha hızlanarak gerçekleşmesini bekliyorum. Ancak bugün bile mukayese edildiğinde bir aracın artan akaryakıt ve elektrik fiyatlarıyla 100 kilometrede harcadığı enerji miktarının para olarak karşılığı çok büyük farklar taşımamaktadır. Bu sebeple elektrikli araçların kullandığı enerjinin daha makul seviyelere çekilmesi, alınacak vergilerin düşürülmesi ve böylelikle elektrikli araçlara geçişin, Avrupa’da olduğu gibi, ülkemizde de hükümetler tarafından desteklenmesini umuyorum.

Elektrikli araçlar konusunda en kritik nokta pilin hammaddesi olan lityumdur. Lityum kaynaklarının yüzde 85’i Çin’de bulunmaktadır. Bugün gelinen noktada elektrikli araçlar konusunda geliştirilecek teknoloji ve alınacak yol mevcuttur, bununla birlikte bu dönüşümün 10 yıl içerisinde daha hızlanarak gerçekleşmesini bekliyorum.

“MAZDA, KENDİNE ÖZGÜ ÇİZGİLERİYLE VE GELİŞTİRDİĞİ ÖZEL TEKNOLOJİYLE ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE 10 CİVARINDA YENİ ARACIN LANSMANINI YAPMAYA HAZIRLANIYOR”

- Sektörün genel gidişatı çerçevesinde markanız nasıl konumlanıyor, hedefleriniz ve beklentileriniz nasıl?

- Sektörün bu yılki performansı pandemi ve çip krizleriyle oldukça etkilendi, biz Mazda olarak ithalatını yaptığımız dört model ile bayilerimizi ayakta tutmayı başardık. Bununla birlikte iki yıldır gündemimizde olan ve diğer markaların nerdeyse tamamının çözüme kavuşturduğu e-call (Acil Çağrı Sitemi) konusunda da Avrupalı ve Japon meslektaşlarımız ile önemli aşamalar kaydettik. Buradaki sorun, Türkiye’de yönetmeliklerin, bu sistem içerisindeki SIM kartının Türk operatörlerden birine ait olmasını şart koşmasıdır. Mazda’nın tüm araçları Avrupa’nın tüm ülkelerinde tek bir SIM ile roaming yoluyla acil çağrıya ulaşabilirken, Türkiye için Türk SIM kartıyla ayrı bir acil çağrı modülü oluşturmak, tüm testlerini yapmak zaman almaktadır.

Mazda, kendine özgü çizgileriyle ve geliştirdiği özel teknolojiyle önümüzdeki dönemde 10 civarında yeni aracın lansmanını yapmaya hazırlanıyor. Bizim de hedefimiz öncelikli olarak e-call konusunu çözmek ve bayilerimizin teşhir salonlarında (showroom) öncelikle hâlihazırda Avrupa’da mevcut olan ve iki yıldır ithalatını e-call sebebiyle yapamadığımız en az dört modeli getirmek, bununla birlikte tüm yeni lanse edilecek modellerden vergi açısından uygun olanlarını müşteriler ile buluşturmaktır.

Formula 1 pistimiz var, bu gerçekten çok kıymetli ama maalesef yeteri kadar değerini bulamıyor, bunun sebebinin yeteri kadar tanıtımın yapılmamasına bağlıyorum. Yurt dışından birçok yarış meraklısını cezbedecek tanıtımlar yapılmalı, insanların dikkatini çekecek şekilde reklamları yapılmalı diye düşünüyorum

“FORMULA 1 PİSTİMİZ VAR, BU GERÇEKTEN ÇOK KIYMETLİ AMA MAALESEF YETERİ KADAR DEĞERİNİ BULAMIYOR”

- Sporcu kişiliğiniz biliniyor, Formula 1 pistimiz var ama bir türlü yeteri kadar değerini bulamıyor, bu konuda görüşlerinizi alabilir miyiz?

-Spor benim hayatım, yıllarca rallilere katıldım, yarış heyecanının yerini hiçbir şey alamaz ama şimdi biraz daha sakin sporları tercih ediyorum, haftada üç gün tenis oynuyorum, her fırsat bulduğumda bisiklete biniyorum ve havanın müsait olduğu zamanlarda yelken yapıyorum.

Evet, Formula 1 pistimiz var, bu gerçekten çok kıymetli ama maalesef yeteri kadar değerini bulamıyor, bunun sebebinin yeteri kadar tanıtımın yapılmamasına bağlıyorum. Bu konu biraz daha geniş bir perspektiften ele alınmalı ve paylaşılmalı, yurt dışından birçok yarış meraklısını cezbedecek tanıtımlar yapılmalı, insanların dikkatini çekecek şekilde reklamları yapılmalı diye düşünüyorum. Bunu bir turizm pazarlaması olarak görmek ve devletin de desteği ile satmak gerekiyor. Bununla birlikte pistin çevresinde alt yapı çalışmalarının artırılması ve ulaşım, otopark vs. üzerinde biraz daha çalışılması gerektiği kanaatindeyim. Elbette içinde bulunduğumuz pandemi dönemi bazı olumsuzlukları beraberinde getiriyor ve aynı zamanda ekonomik olarak da zor dönemden geçiriyoruz bu sebeple de birçok insana bu tip aktiviteleri yerinde izlemek güvenli gelmiyor olabilir…

Fatih Birol: Doğru yatırımla ülkemiz güneşini ihraç edebilir

Yaşayan tarih Can Kıraç’tan iş dünyasının sırları

Işıtan Gün: Dijitalleşme futbol için hem fırsat hem tehlike

Arda Ödemiş: Bilişim sektörü 2022’de en az yüzde 25 büyüyecek

2022'nin iş, finans, yatırım dünyası için yıldızlar ne diyor? Binnur Zaimler anlatıyor

Usta isim Şeniz Yarcan’dan yerel ve küresel ‘bomba’ piyasa yorumları

Hilal: Nakit ödemenin tahtı sallanıyor

Yüzbinlerce iğneyi batırıp tablo yapan sanatçı

Kitle fonlama girişimci, yatırımcı ve ekonomi için önemli fırsat

Manukyan: Merkeziyetsiz finans artık daha öne çıktı, çok ciddi getiriler var

Paşa: Türkiye’nin tanıtımında turist rehberleri de rol almalı

Enerji sektörünün önemli ismi Sedat Akdağ’dan kritik uyarı: İflaslar olabilir

Prof. Dr. Karakulak: Balıkçılık filosu kapalı havzayı bırakıp okyanusu hedeflemeli

Prof. Dr. Akat: Enflasyon Türkiye’nin önünde büyük bir hendek, önemli bir makro dengesizlik