Nobel sahibi ekonomistler ödüllerini nasıl harcıyor?

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Ekonomi alanında, en azından şahsi ekonominiz anlamında devrim yapmanın işe yaradığı ortaya çıktı. Tek yapmanız gereken Nobel Ödülü’nü kazanmak.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Nobel Ödülü kazanan ekonomistler, yaklaşık 1 milyon dolarlık ödülün de sahibi oluyor. Peki bu Nobelli ekonomistler bu parayı nasıl harcıyor?

1 milyon dolar

Business Insider’dan Juliana Kaplan’ın haberine göre, 2023 yılında, Alfred Nobel anısına Sveriges Riksbank İktisadi Bilimler Ödülü'nü kazananlara 11 milyon İsveç Kronu verildi; bu yaklaşık 1 milyon doların biraz üzerinde bir değere karşılık ediyor. Bu 1 milyon dolarlık ikramiye en son, kadın hakları, eşit ücret ve annelik cezası üzerine yaptığı çalışmalarla ücret farklarının nasıl ortaya çıktığına ve devam ettiğine odaklanan bir ekonomi alanının doğmasına yardımcı olan Harvard profesörü Claudia Goldin'e verildi.

Goldin, ödülü kazanmasının ardından Insider'a şunları söyledi: “Şu anda bu tür araştırmalar yapan çok sayıda insan var ve bence bu, bunun önemli olduğunu ve kabul gördüğünü görecekleri anlamına geliyor.”

Ödül nasıl harcanmalı?

Goldin, 93 ödül sahibinin yer aldığı saygın bir gruba katıldı ve şimdi Nobel Ödülü sahibi ekonomistlerin yanıtlamak için benzersiz bir donanıma sahip olabileceği sorulardan biriyle karşı karşıya: “Bu para nasıl harcanmalı?”

Bu daimi ve farklı kategorilerdeki bazı ödül sahiplerinin motosikletler veya evler gibi konulara değinerek yanıtladığı bir soru. Bazıları bu parayı daha fazla araştırmaya veya hayırseverlik amaçlarına harcayacaklarını ifade ediyor.

Guardian'a göre, ödül alanlar para ödüllerini genellikle Stockholm'deki ödül sunumundan sonra alıyor. Nobel Vakfı'nın genel müdürü Lars Heikenstein, Guardian'a yaptığı açıklamada, birçok ödül sahibinin ödüllerini banka havalesi yoluyla aldığını ve bazılarının ödüllerini iki ayrı vergi yılı boyunca taksitler halinde dağıtılmasını istediğini söylüyor.

Araştırma ve bağış

Goldin, Insider'ın kazançlarını nasıl harcamayı planladığıyla ilgili yorum yapma talebine hemen yanıt vermemiş olsa da, 1985’te ekonomi alanında Nobel Ödülü'nü kazanan MIT profesörü Franco Modigliani, yaklaşık 225.000 dolar kazanmıştı. MIT'nin ölüm ilanına göre, Modigliani, bu meblağın bir kısmını lazer sınıfı yelkenlisini geliştirmek için harcadı. Ancak sonuçta kazandığını, insanların tasarruf ve harcama alışkanlıkları üzerine yaptığı kendi araştırmasına uygun şekilde harcamak istedi.

Washington Post'a göre Modigliani, ödülü aldıktan sonra, “Para ödülünü insanların nasıl davrandığına dair kendi teorilerime uygun olarak kullanacağım, yani onu hayatımın geri kalanına dağıtacağım. Aşırı içki içmeyeceğim. Yavaş yavaş kullanacağım. Benim teorime göre insanlar böyle yapıyor” şeklinde konuşmuştu.

Kazandıklarını araştırmalarına harcayan tek kişi Modigliani değil. Ortak kaynaklar üzerine yaptığı araştırmayla bu ödülü kazanan ilk kadın olan Elinor Ostrom, 2009 yılında Oliver E. Williamson'la birlikte kazandığı ödülden kendi payına düşen 1,4 milyon doları Indiana Üniversitesi’ndeki Siyaset Teorisi ve Politika Analizi Atölyesi'ne bağışladı. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'ndaki ölüm ilanına göre, bu atölyeyi kocasıyla birlikte kurmuştu.

Yoksullukla mücadele çalışması sayesinde Nobel Ödülü kazanan ikinci kadın olan Esther Duflo da, 2019 yılında ödülü beraber kazandığı kocası Abhijit Banerjee ve Michael Kremer ile birlikte kazançlarını bağışladı. Üç başarılı ekonomist, Boston Globe'a göre, Harvard Üniversitesi'ndeki Weiss Kalkınma Ekonomisi Araştırma Fonu'na yaklaşık 916.000 dolar aktardı. Bu fon, öğrencilere fon sağlanmasına ve kalkınma ekonomisi araştırmalarına yardımcı oluyor.

Mümkün olan en mantıksız şekilde…

Bu arada, 2015 yılında yoksulluk ve eşitsizlikle ilgili çalışmasıyla ödülü kazanan Sir Angus Deaton, Guardian’a, tüm profesyonel hayatı boyunca harcama ve tasarrufları anlamaya çalışarak çalıştığını ve bunun hiçbir şey ifade etmediğini öğrendiğini söyleyerek bir kerede ve tamamen beklenmedik bir şekilde kazanılan bir şeyi harcamanın mantıklı olduğunu ekledi. Deaton, kazançlarının vergisini ödedikten sonra geri kalanını biriktirdi ve emeklilik fonuna aktardı.

Chicago Üniversitesi'nde davranışsal ekonomist ve profesör olan Richard Thaler ise, insanların nasıl kısmen mantıksız olduğu üzerine yaptığı çalışmayla Nobel Ödülü’nün sahibi oldu. Thaler, 2017 yılında, kazandığı yaklaşık 1,1 milyon doları nasıl harcayacağı sorulduğunda gazetecilere şunları söyledi: “Bunu mümkün olduğu kadar mantıksız bir şekilde harcamaya çalışacağım.”

Takip eden resmi Nobel röportajında Thaler, bu yorumu sabah 4:45'te yaptığını itiraf etti. Thaler, “Henüz param olmadığı için bu sözü yerine getiremedim. Cumartesi gecesi güzel bir parti vermeyi ve bunu mümkün olduğunca çok insanı mutlu etmek için harcamayı planlıyorum” diyerek Nobel Ödülü’nden elde ettiği kazancı mutluluk odaklı şekilde harcamayı planladığını belirtti.

2023 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan belli oldu

Nobel ödüllü ekonomistten yapay zekâ yorumu

Bankalar ve finansal krizlerle ilgili araştırma Nobel Ödülü aldı