Yapay zekâ iş hayatında neleri değiştirecek?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ChatGPT’nin popülerleşmesinin ardından yapay zekâ teknolojinin en çok konuşulan konusu haline geldi. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Microsoft destekli OpenAI tarafından yaratılan yapay zekâ tabanlı chat robotu, tüm dünyada şok dalgaları oluşturdu. Zira ChatGPT sorulara cevap verebiliyor, makale yazabiliyor ve hatta hukuk konularında tartışabiliyordu.

CNBC’nin haberine göre yapay zekânın yetenekleri ayrıca akıllardaki başka bir soruyu daha ön plana çıkardı: Yapay zekâ insanların mesleklerini ve kariyerlerini nasıl ve ne zaman etkileyecek?

Yapay zekâ tabanlı teknolojilerin insanların işlerini ele geçirmesiyle ilgili endişeler artsa da uzmanlar bunun o kadar basit olmadığını söylüyor.

Yapay zekâ iş mi çalacak, istihdam mı yaratacak?

Yapay zekânın bazı mesleklerin yerini alıp almayacağı sorusu kısa ve net bir şekilde ‘evet’ şeklinde cevaplanabilir.

Singapur İşletme Üniversitesi Bilgi Sistemleri Profesörü Steven Miller yapay zekâdaki gelişmelerin teknolojinin daha fazlasını yapabileceğini gösterdiğini ve bu süreçten mesleklerin de etkileneceğini belirtiyor:

“Fiziksel makineler, yazılım sistemleri ve donanım ve yazılım kombinasyonları yapay zekâya ulaşılabilirliğin artmasıyla daha çok şeyi yapabilir hale geliyor. Bugünün insanının yaptığı işlerin büyük bir kısmının makinalara devredilmesi sadece yükselen bir ihtimal değil aynı zamanda ekonomik olarak da uygun.”

Miller bazı mesleklerin diğerlerine göre daha savunmasız olduğunu da sözlerine ekledi. Özellikle sürekli tekrar eden veya özel talimatlar ve kurallara dayalı olarak yapılması gereken mesleklerde yapay zekâ daha rekabetçi bir yapıya sahip.

Öte yandan, sık sık değişen ve bu nedenle uyarlanabilirlik ve esneklik gerektiren görevlerde teknolojinin insanların yerini alması daha zor.

Northwestern Üniversitesi Kellogg İşletme Okulu Finans Profesörü Dimitris Papanikloaou, terapist gibi güçlü insan elementi gerektiren mesleklerin de teknoloji tarafından alınması pek mümkün görünmediğini söyledi: “Kişilerarası becerileri vurgulayan işlerin bir yapay zekâ ile değiştirilmesi çok daha zordur.”

Yeni meslekler mi geliyor?

KPMG’nin Danışmanlık Lideri Steve Chase meslekler konusunda endişelerin yaygınlaşmasını sürpriz olarak karşılamıyor: “Çoğu teknolojik ilerlemede olduğu gibi, işçiler arasında ilk başta iş kaybı ve yerinden edilme korkusu doğaldır.”

Ancak Chase birkaç noktanın akılda tutulması gerektiğini de ekliyor. Benzeri teknolojik devrimler daha önce de yaşandı. Örneğin, bilgisayarların yayılması veya fabrikalarda daha gelişmiş ve uzmanlaşmış makinelerin ortaya çıkması birçok şeyi değiştirdi.

Bu değişimler insanların çalışma şeklini ve ne tür işler yaptıklarını değiştirdi. Bazı işler de gereksiz hale geldi. Ama bugün, bu teknolojiler olmadan hayatı hayal edemiyoruz.

Miller, içerisinde yaşadığımız ortamın yüzlerce yıllık bir süreç olduğunu söylüyor. Profesör eski mesleklerin yeni teknolojiye kaybedilmesi durumunda, bu mesleklerin yerine başka pozisyonların yaratıldığını gösterdiğini de sözlerine ekliyor:

“Yeni mal ve hizmet türlerinin yaratılması ve sunulması sayesinde yaratılan yeni meslekler yerinden edilen işlerin sayısını fazlasıyla geride bıraktı.”

Yapay zekâya karşı olmak doğru değil

Papanikloaou, yapay zekâ ve buna dayanan teknoloji ve ürünlerin de hâlâ sınırlı olduğuna dikkat çekiyor:

“Bence şu anda 'gerçek yapay zekâdan’ oldukça uzağız. Çünkü sahip olduğumuz tüm modeller, bir dizi veri üzerinden doğru cevabı tahmin etmekle ilgili. Yapay zekânın yaptığı şeylerin çoğu, mevcut bilgiyi daha önce belirlenen bir hedefe doğru sentezlemektir. Bu, yeni zekâ yaratmaktan oldukça uzak.”

Profesör yapay zekâyla aynı alanda çalışan insanların işlerini kaybetmek yerine onunla birlikte çalışmasının şimdilik daha olası bir senaryo olduğunu söyledi:

"İnsan çalışanların verimliliğini artırmak için yapay zekâyı kullanmak, insan emeğini tamamen makineleştirmekten çok daha fazla fırsat sağlıyor."

Chase, birçok işletmenin verimliliği artırmak veya çalışanları desteklemek için yapay zeka kullandığını hatırlatarak aynı fikirde olduğunu belirtiyor:

“Liderler, işletmeleri için malzeme verimliliğini artırmak ve çalışanların işlerini daha etkili bir şekilde yapmalarına yardımcı olmak için yapay zekâyı benimsiyor. Yapay zekâdan yararlanmak, şirketlerin sürekli tekrarlayan görevlere harcanan zamanı en aza indirecek ve stratejik karar vermeyi en üst düzeye çıkaracak şekilde pozisyonlarını yeniden yapılandırmalarına olanak sağlıyor.”

Chase bunu başarılı bir şekilde yapabilmek için şirketlerin uyum sağlaması gerektiğini söyledi. Bu uyum süreci, çalışanların eğitilmesini, becerilerinin geliştirmesini ve yeniden becerilerin kazanılmasına yardımcı olunmasını da içeriyor. Zira şirketlerin çalışanlarının yapay zekâ teknolojisini sorumlu bir şekilde kullanması için yeni çerçeveler oluşturması gerekiyor. KPMG danışmanlık lideri bazı şirketlerin bunu şimdiden yapmaya başladığını da sözlerine ekledi.

Yapay zekâ algoritmaları ve bunlara dayanan teknolojiler insanların mesleklerini elinden almak üzere olmayabilir. Ancak potansiyel olarak er ya da geç günlük çalışma hayatının daha büyük bir parçası haline gelecek.

Yapay zeka botu Bing, uzun süre çalışınca duygusallaşıyor

Google, yeni yapay zeka sohbet robotunu tanıttı

ChatGPT insanları işinden mi edecek?