İslami fon yönetimi

11 / 13

---

Ayrıca, ülkemizde gayrimenkul yatırım fonları ile girişim sermayesi yatırım fonlarının da katılım esasında kurulabildiği görülmektedir. Hatta III-52.3 sayılı Gayrimenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde 20 Aralık 2018 tarihinde yapılan değişiklik ile gayrimenkul yatırım fonunun yatırımlarının, katılım finans ilkelerine uygun olarak yerine getirileceğinin içtüzük ve ihraç belgesinde belirtilmesi durumunda, fonun unvanında “katılım” ibaresinin kullanılabileceği hususu da açık olarak düzenlenmiştir. Mevcut durumda 46 adet gayrimenkul yatırım fonu bulunmakta olup, 2019’un ilk çeyreği itibarıyla gayrimenkul yatırım fonları tarafından 3,6 milyar TL’lik katılma payı ihraç edilmiştir. Girişim sermayesi yatırım fonu bacağında ise kumlu 41 adet fon bulunmakta ve 2019’un ilk çeyreği itibarıyla 1,5 milyar TL’lik katılma payı ihraç edilmiş durumdadır.

46 gayrimenkul yatırım fonunun 28’inin; 41 girişim sermayesi yatırım fonunun ise 18’inin katılım esaslı kurulduğu görülmektedir. Söz konusu katılım fonlarının fon toplam değerlerine göre ait oldukları fon grubu içerisindeki ağırlıkları ise sırasıyla %66 ve %26’dır. Bu veriler gayrimenkul ve girişim sermayesi yatırım fonlarında da katılım esasının yaygın bir uygulama alanı bulduğunu göstermektedir. 

IFSB’nin (Islamic Finansal Services Industry Stability Report 2018 (2018 yılı İslami Finans Endüstrisi İstikrar Raporu) raporuna göre İslami finans endüstrisinin toplam büyüklüğü 2,05 trilyon ABD Doları’na ulaşmıştır. Bu endüstrinin %75,9’u İslami bankacılık varlıklarından; %19,5’i tedavüldeki sukuk ihraçlarından; %3,3’ü İslami Fon (İslami Emeklilik fonları dahil değildir) varlıklarından; ve %1,3’ü ise İslami sigorta olarak adlandırılan tekafül katkı paylarından oluşmaktadır. Bu veriler ışığında İslami bankacılığın İslami finans endüstrisini domine ettiği açık olarak görülmektedir. Diğer üç alanın kendi içindeki kıyaslamasında ise sukukun önemli bir farkla önde olduğu ve sukuk büyüklüğünün İslami fon büyüklüğünün 6 katı civarında olduğu görülmektedir. Aslında ülkemizde de anılan sektörlerin büyüklük sıralamalarının benzer olduğu görülmektedir. Sermaye piyasalarının iki unsurunu oluşturan kira sertifikası (sukuk) ve katılım fonu büyüklüklerinin karşılaştırılmasında ise tedavülde bulunan kira sertifikası (kamu ve özel sektör) toplamının yaklaşık 66,5 milyar TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, kira sertifikası büyüklüğü-nün katılım fonu büyüklüğünün 23 katı kadar olduğu anlaşılmaktadır. 

Bu durum ülkemizde katılım fonu büyüklüğünün kira sertifikasına göre gelişim olarak dünyadaki duruma nazaran daha geride kaldığını da göstermektedir.