FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD ekonomisi iki ucu keskin bir bıçak tutuyor. Bir yanda yüksek enflasyonla mücadele eden Fed’in faiz artırımlarıyla iş gücü piyasasını soğutma çabaları, diğer yanda ise pandemi sonrası iş gücünden uzaklaşan yetenekleri kendi bünyesine çekmeye çalışan şirketler.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, bu iki ucu keskin bıçak, iş gücü piyasasındaki ezberlerin bozulmasına yol açıyor. ABD’de dev teknoloji şirketleri başta olmak üzere birçok şirket, yeni işe alımlarda eğitim ve benzeri kriterleri yumuşatma eğilimine giriyor.
Müzik her an durabilir
Yahoo Finance’ten Serah Louis’in haberine göre, Google, IBM gibi büyük işverenler artık sıkı iş gücü piyasasında üniversite diplomasına ihtiyaç duymuyor. Ancak uzmanlar bunun uzun sürmeyebileceği konusunda uyarıyor.
Google, IBM ve Delta Air Lines gibi büyük şirketler, becerilere ve deneyime dayalı işe alım yöntemine ağırlık vererek alışılageldik eğitim gereksinimlerini hafifletiyor. Dört yıllık bir üniversite diploması, belki de kariyer basamaklarını tırmanan Amerikalılar için eskisi kadar önemli görünmüyor. Bu, gençlerin de yüksek öğrenim ihtiyacını yeniden düşünüyor olma ihtimallerini artırıyor.
Northeastern Üniversitesi'nde doçent ve çalışma ekonomisti olan Alicia Modestino, “Şu anda pek çok insanın iş değiştirdiğini, iş gücü piyasasında yükseldiğini görüyoruz. Bu harika” diyor. Bununla birlikte, Modestino, Fed'in enflasyonu yavaşlatmak amacıyla faiz oranlarını artırma sürecinde, Amerikalıların önümüzdeki aylarda iş gücü piyasasının yavaşlamasına hazırlıklı olmaları gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor. Modestino, “Müzik çok yakında duracak. Bu yüzden uzun vadede iyi olmak için şimdiden doğru tercihleri yapmak gerekiyor” şeklinde konuşuyor.
İşverenler sıkı iş gücü piyasasına yanıt veriyor
Özellikle teknoloji endüstrisi, salgın öncesi zamanlardan beri bir yetenek kıtlığıyla mücadele ediyor. The Wall Street Journal'ın haberine göre, Google ve diğer 150 şirket, teknoloji devinin giriş seviyesindeki çalışanları eğitmek ve işe almak için çevrimiçi üniversite alternatif programını kullanıyor. CNBC'ye göre IBM, ABD'deki pozisyonlarının yarısı için lisans derecesi istemiyor. Bank of America, giriş seviyesi işlerin çoğu için üniversite diploması talep etmezken Delta, pilot adayları için derecelerin ‘tercih edildiğini’ ancak zorunlu olmadığını söylüyor. Ve Maryland eyaletinde kamu sektöründe açık olan binlerce pozisyon için başvuranların artık bir lisans derecesine ihtiyaçları bulunmuyor. Bunun yerine adaylar, başvurdukları işle ilgili herhangi bir iş deneyimi, askeri eğitim veya diğer eğitim sertifikalarını sunabiliyor.
Bu değişim, düşük işsizlik ve yüksek iş açıkları ile gelişen bir iş gücü piyasası ortamında gerçekleşiyor. Bu sürecin sona ereceği konuşulsa da, ABD Çalışma Bakanlığı'nın son iş raporu, Ekim ayındaki 284.000 işe kıyasla geçen ay 263.000 yeni iş eklenerek Kasım ayında işe alımın yalnızca biraz yavaşladığını gösteriyor.
Kültürel değişim
Modestino, büyük işverenlerin eğitim yeterlilik şartlarını gevşetmesinin gerçekten bir ‘kültür değişiminin’ parçası olup olmadığı konusunda ise kötümser. Modestino’nun ekonomideki son değişimlerle birlikte, iş yaşamının geleceği hakkında endişeleri bulunuyor. Modestino, "İş döngüsü açısından nerede olduğumuza ve Fed'in faiz oranlarıyla ne yaptığına bakıldığında, ekonominin resesyona girme potansiyeli bulunuyor” diye uyarıyor.
Fed, faiz oranını bu yıl yedinci kez artırdı ve 2023'te daha fazla artış yapılması bekleniyor. Modestino gibi uzmanlar bunun bir durgunluğu tetikleyebileceğinden endişe ediyor, bu da işe alımlarda yavaşlama ve olası iş ve maaş kesintileri anlamına geliyor. Modestino, “Önümüzdeki altı aylık süreçte iş gücü piyasasında yumuşak bir iniş olup olmayacağını bilmiyoruz. Bu yüzden kesinlikle tüm gençleri teşvik ediyorum. Şimdi bu kararı alma zamanı. Çünkü bu fırsatların sona ermesinden endişeleniyorum” diyor. Modestino, çalışacak kişi sayısı tekrar bollaştığında ve işverenlerin gözden geçirmesi gereken birçok başvuru olduğunda, birçok şirketin işe alırken ‘en düşük ortak paydaya’ yani dört yıllık bir üniversite diplomasına geri döneceğini tahmin ediyor.
Lisans derecesi almak gerçekten mantıklı mı?
Ebeveynler, çocuklarını yüksek öğrenime devam etmeleri için uzun süredir teşvik ediyor olabilir, ancak Modestino, dört yıllık bir üniversite diploması gerektirmeyen birçok iş olduğuna dikkat çekiyor ve bu nedenle, üniversiteye gidip gitmeme konusundaki o büyük kararı vermenin, her şeyden çok, gençlerin kariyer hedefleriyle ilişkili olduğunu söylüyor.
Georgetown Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, lisans derecesi sahiplerinin ön lisans derecesine sahip olanlardan yüzde 31 ve lise diplomasına sahip olanlardan yüzde 84 daha fazla kazandığını ortaya koyuyor. Ancak yüksek öğrenim yine de her zaman daha yüksek kazanç anlamına gelmiyor.
Modestino, “Böyle bir iş gücü piyasasında, şirketlerin yetenek açısından çok çaresiz olmaları nedeniyle ücretlerin dipte daha hızlı arttığını görüyoruz. Dolayısıyla işverenler aslında sadece bir yeterlilik belgesinden ziyade yeteneği işe almaya ve yeteneği ödüllendirmeye çalışıyor” diyor.
Ancak, öğrencilerin bu ekstra kazanç potansiyeli için bir bedel ödediğini unutmamak gerekiyor. ABD'de 1,6 trilyon doların üzerinde öğrenim kredisi borcu olan yaklaşık 43 milyon borçlu öğrenci bulunuyor. Yani bir yandan da, bir üniversite diploması sahibi olmak her zaman bu mali yüke değmeyebiliyor. Sırf yüksek eğitim almak için çocuklarını zorlayan ebeveynler, kimin çıkarlarına öncelik verdikleri konusunda artık daha iyi düşünmek zorunda kalabiliyor.
Modestino, “En azından son yirmi yıldır üniversitenin tek yol olduğu mesajı veriliyor. Bence bu, bir mesleki eğitim veren teknik okula gitmeleri veya farklı bir yol izlemeleri daha iyi olacak bazı genç insanlar için artık bir kötülük olabilir” şeklinde konuşuyor.