Piyasalar merkez bankalarının faiz kararlarına odaklandı

Haftaya başta Türkiye, ABD, İngiltere ve Japonya olmak üzere, toplam 28 ülkenin merkez bankasının faiz kararı açıklaması bekleniyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun (PPK) bu ayki toplantısına ilişkin medyan beklenti, faizin 500 baz puan artırılacağı ve yüzde 25,00 seviyesinden yüzde 30,00 seviyesine yükseltileceği yönünde oluştu. Ekonomistler, enflasyonist baskılar ile yetkililerden gelen açıklamaların etkisiyle parasal sıkılaşmanın devam etmesini bekliyor.

Foreks Haber anketine katılan 24 ekonomistin tamamı faizin artırılacağını öngördü. En yüksek tahmin yüzde 31,00 olurken, en düşük tahmin yüzde 27,50 olarak gerçekleşti.

TCMB, 22 Haziran 2023 toplantısında faizi 650 baz puan, Temmuz ayında 250 baz puan, Ağustos ayında ise 750 baz puan artırmıştı. Hafize Gaye Erkan'ın TCMB Başkanlığı görevine geldiği Haziran ayından bu yana haftalık repo faizi toplamda 1650 baz puan yükseltildi ve yüzde 8,50'den yüzde 25,00 seviyesine çıkarıldı.

TCMB faiz kararı, 21 Eylül Perşembe günü saat 14.00'te açıklanacak.

Fed sıkılaştırmanın sonuna gelmiş olabilir

Yurt dışında gözler öncelikle ABD Merkez Bankası(Fed) Faiz kararında olacak. Birçok analist, Fed'in sıkılaştırmada yolun sonuna gelmiş olabileceğini düşünüyorlar.

Bank of America'nın Eylül ayı küresel fon yöneticisi anketine göre, ankete katılan fon yöneticilerinin yüzde 60'ı Fed'in daha fazla faiz artırmayacağına inanıyor.

Dünyanın önde gelen tahvil fonu yöneticilerinden bazıları, ABD'de enflasyonun Ağustos ayında enerji fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yükselmesine rağmen Fed'in faiz artırım kampanyasında zirveye ulaştığına inandıklarını ifade ettiler ve Fed'in 20 Eylül toplantısında faizi değiştirmeyeceğini savundular.

Berenberg Başekonomisti Salomon Fiedler, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz patikası hakkında yaptığı değerlendirmede, “Fed için sıkılaştırma döngüsünde sona gelindi. Bizce Fed ancak 25 baz puanlık bir faiz artışına gidebilir ve son faiz artışının ardından ilkbahara kadar değişiklik yapmayabilir” dedi.

DoubleLine Capital CEO'su Jeff Gundlach, enflasyonu aşağı getirmek için 1,5 yıl boyunca agresif bir faiz artırım döngüsünün izleyen Fed'in 2024'ün ilk yarısında faiz oranlarını düşürmeye başlamasını beklediklerini söyledi.

JPMorgan, Fed’in faiz oranlarını tekrar artırmasının mantıklı olmayacağı uyarısında bulundu.

Citigroup, Fed'den faiz artırımı beklentisini Eylül'den Kasım'a öteledi. Banka, Fed'in Kasım ayında federal fonlama faiz oranını 25 baz puan artıracağını tahmin etti.

Ancak farklı görüşte olan yetkililer de bulunuyor. Bazı yetkililer verilerin netleşmesinin beklenmesi gerektiğini belirtirken, bazıları hala faiz artırımı için alan olduğuna işaret ediyorlar.

Eski Fed yetkilisi James Bullard, daha fazla faiz artırımının mümkün olduğunu söyledi.

Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, yaklaşan FOMCS toplantısında faiz artırımını atlamanın "uygun olabileceğini", ancak enflasyonu zamanında yüzde 2'ye düşürmek için muhtemelen daha fazla politika sıkılaştırmasına ihtiyaç duyulacağını söyledi.

New York Fed Başkanı John Williams,para politikasının ekonomiyi yeniden dengeye getirmek için yeterince kısıtlayıcı olup olmadığının, faizin yeniden artırılmasına ihtiyaç olup olmadığının, cevabı henüz verilmemiş, "açık bir soru" olduğunu söyledi.

Fed, Temmuz toplantısında faizi 25 baz puan artışla yüzde 5,50 seviyesine çıkardı. Böylece son 22 yılın en yüksek seviyesine ulaşıldı.

Fed faiz kararı 20 Eylül Çarşamba günü TSI 21.00'de açıklanacak. Açıklamanın ardından Fed Başkanı Jerome Powell'ın basın toplantısı takip edilecek.

Fed'in kararının ardından, kararı takip eden Körfez ülkeleri (BAE, Bahreyn, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün) ile Hong Kong ve Macau'dan faiz açıklamaları beklenecek.

BoE için tahminler karışık

Bazı analistler devam eden güçlü ücret artışının, İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) faiz oranını daha da yükselteceğine işaret ettiği düşünürken, bazıları enflasyonun gevşediğine dair kanıtların artışlara ara verme olasılığını artıracağını savunuyor.

Ülkede ikramiyeler dahil ortalama yıllık ücretler, haziran ayına kadar olan üç aylık dönemde yüzde 8,4 iken Temmuz ayına kadar olan üç aylık dönemde yüzde 8,5'e yükseldi.

Hükümetin yakından izlediği düzenli özel sektör ücret artışı ölçütü Mayıs-Temmuz döneminde sadece bir miktar azalarak yüzde 8,2'den yüzde 8,1'e geriledi ve BoE'nin Eylül ayında yüzde 6,9'a düşeceği yönündeki tahmininin oldukça üzerinde gerçekleşti.

RBC Capital Markets ekonomistlerine göre, yüksek işsizlik ile hala yüksek olan ücret artışının bir araya gelmesi İngiltere Merkez Bankası'nın bir sonraki faiz oranı kararını vermesini zorlaştırdı.

Capital Economics baş ekonomisti Paul Dales yayınladığı yatırımcı notunda, BoE'nin İngiltere ekonomisinin kötüleştiğine dair işaretlere rağmen önümüzdeki hafta ana faiz oranını bir kez daha artıracağını öngördü.

Morgan Stanley Research ekonomisti Bruna Skarica, enflasyonun gevşediğine dair kanıtların İngiltere Merkez Bankası'nın faiz artışlarına ara verme olasılığını artıracağını savundu.

BoE, Ağustos başındaki toplantıda faizi 25 baz puan artırarak yüzde 5,25'e çıkardı.

BoE'nin faiz kararı 21 Eylül Perşembe günü TSI 14.00'te duyurulacak.

Brezilya Merkez Bankası

Brezilya Merkez Bankası'nın (BCB) 3 yılın ardından Ağustos ayında ilk kez faizi aşağı çekmesinin ardından, enflasyonda yeniden başlayan yükselişin, indirim sürecinde bir araya yol açmayabileceği belirtiliyor.

BCB, Ağustos ayının ilk günlerinde faiz oranını 50 baz puan indirerek, yüzde 13,25'e çekti. Kararın ardından enflasyon önce Temmuz ayı için yüzde 3,16'dan yüzde 3,99'a, ardından bu ayın başında Ağustos ayı için yüzde 4,61'e yükseldi.

Son dönemdeki fiyat artışlarına rağmen enflasyon, BCB'nin mevcut hedef aralığı olan yüzde 1,75 ile 4,75 arasında kalmayı sürdürüyor.

Capital Economics danışmanlık firması bir notta, "Ağustos ayı enflasyon rakamlarının, BCB'nin Selic faizini bu ay 50 baz puan daha düşürmesini durduracağından şüpheliyiz." denildi.

BCB'nin son piyasa anketinde Selic faiz oranı için yıl sonu beklentisi yüzde 11,75 seviyesinde kalırken, 2024 sonu için yüzde 9,00 olmaya devam etti. Bu, BCB'nin önümüzdeki üç toplantıda da 50'şer baz puan indirim yapacağına işaret ediyor. Ancak enflasyonun yükselmeye devam etmesi durumunda Banka'nın nasıl bir yol izleyeceği yönünde, gelecek haftaki toplantının ardından yapılan açıklama dikkatle takip edilecek.

BCB'nin faiz kararı 20 Eylül'ü 21 Eylül'e bağlayan gece yarısı TSI 00.30'da açıklanacak.

Riskbank'tan faiz artışı bekleniyor

İsveç Merkez Bankası'nın(Riksbank) enflasyonun beklentilerden daha fazla gerilemesine rağmen, gelecek hafta faiz artırımına devam edeceği, ancak boyunun kısalacağı öngörülüyor.

Analistler, enflasyonun Ağustos ayında beklenenden daha fazla gerilediğine, ancak bu durumun politika yapıcıların gelecek hafta faizi artırmasını engellemeyeceğine dikkat çekti.

İsveç'de Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 9,3'den yüzde 7,5'e geriledi. Piyasa beklentisi enflasyonun yüzde 7,7 olacağı yönündeydi. Riksbank'ın daha öncelik verdiği faiz maliyetli tüketici fiyatları ise yüzde 6,3'ten beklenti olan yüzde 4,9'un daha altında, yüzde 4,7'ye indi.

İş gücü piyasasının hala çok sıkı olması ve politika yapıcıların endişelerinin devam etmesi nedeniyle, Riksbank'ın 25 baz puan daha faiz artıracağı tahmin ediliyor. Banka, önceki iki toplantısında faizi 50 baz puan artırmıştı.

Faiz oranı şu anda yüzde 3,75 seviyesinde bulunuyor.

Riskbank faiz kararı 21 Eylül Perşembe günü saat 10.30'da açıklanacak.

SNB faizde yukarı yönlü döngüyü sonlandırabilir

İsviçre Merkez Bankası, gelecek hafta son bir artışla, faizde yukarı yönlü döngüyü sonlandırabilir.

SNB Başkanı Thomas Jordan, Haziran ayında alınan son kararın ardından Eylül ayı için bir faiz artırımı daha yapacağını açıklamıştı. Ancak orta vadeli enflasyon tahminleri o zamandan bu yana önemli ölçüde azaldı.

Credit Suisse ekonomisti Maxime Botteron, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) sıkılaştırmaya ara verse bile, SNB'nin enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranında artışa gidebileceğini düşünüyor. Botteron, "Son toplantıdan bu yana başka bir faiz artırımı olasılığının azaldığını" söyledi.

Ülkede tüketici fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,6 ile sabit kaldı.

Yılda 4 kez faiz için toplanan SNB, geçen yılın Haziran ayında sıkılaştırma döngüsüne başlamasından bu yana borçlanma maliyetlerini ECB'nin yarısı kadar artırdı. SNB, Bu yıl ilk iki toplantısında da 25'er baz puan artışa gitti ve gösterge faizi yüzde 1,75 seviyesine çıkardı.

SNB'nin yılın üçüncü faiz kararı 21 Eylül Perşembe günü TSI 10.30'da açıklanacak.

Norges'in son bir artırımla zirveye çıkarabileceği düşünülüyor

Ağustos ayında enflasyonun beklentilerden daha hızlı gerilemesiyle, Norveç Merkez Bankası'nın (Norges) gelecek hafta yapacağı toplantıda faiz oranını son bir artırımla zirveye çıkarabileceği düşünülüyor.

Norveç'te tüketici fiyatları Ağustos ayında yüzde 5,4'ten yüzde 4,8'e hızlı bir düşüş gösterdi. Piyasa beklentisi enflasyonun yüzde 5,3 olacağı yönündeydi. Ancak manşet enflasyondaki bu düşüş, çekirdek enflasyona tam olarak yansımadı; Çekirdek enflasyon yüzde 6,4'ten yüzde 6,3'e indi.

Analistler, istikrarlı enflasyon rakamlarının, Norges'in bu toplantısında faiz oranının muhtemelen zirve olacağının işareti olarak görülebileceğini belirtiyorlar.

Nordea konu ile ilgili bir notunda, "Enflasyon rakamları, Norges'in gelecek haftaki faiz artırımının muhtemelen son olacağı konusunda bize güven veriyor." dedi.

Norges, 25 baz puan bir artırım daha yaparsa, bu 2021 yılından bu yana 13'üncü artırım olacak ve faiz oranı yüzde 4,25'e çıkacak.

Norges faiz kararı 21 Eylül Perşembe günü TSI 11.00'de yayımlanacak.

SARB'ın faiz değiştirmesi eklenmiyor

Güney Afrika Merkez Bankası'nın (SARB), manşet enflasyonda yaşanan düşüşe rağmen, yakıt fiyatlarındaki artışın etkisini sınırlamak için gelecek hafta yapacağı toplantıda faiz oranlarını yüzde 8,25'te sabit tutacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.

Güney Afrika'da Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzed 5,4'ten yüzde 4,8'e geriledi.

Analistler, gelecek yılın başlarında borçlanma maliyetlerinin düşürülmeye başlanacağı yönünde görüş belirtiyorlar. Ağırlıklı beklenti ilk faiz indiriminin 2024 yılının ilk çeyreğinde olacağı yönünde oluştu.

Enflasyonda beklenmeyen bir durumun olmaması durumunda, 2024 yılının tamamında 100-125 baz puan kadar bir faiz indiriminin gelebileceği belirtiliyor.

En son Mayıs toplantısında faizi 50 baz puan artıran SARB, Temmuz toplantısında değişikliğe gitmeyerek artırım sürecini sonlandırmıştı.

BoJ'da "şahin" görüşler artıyor

Japonya Merkez Bankası (BoJ) politika yapıcıları, son on yılda uygulanan devasa parasal teşviklerden uzaklaşma ihtiyacından son günlerde giderek daha fazla söz ediyorlar. Bu "şahin" tavırların aşırı gevşek politikaların sona ereceğine bir işaret olabileceği belirtiliyor.

BoJ Başkanı Kazua Ueda, geçen hafta verdiği röportajda, BoJ'un yıl sonuna kadar kısa vadeli faiz oranlarını artırmak için koşulların mevcut olup olmadığına karar vermek için yeterli veriyi alabileceğini söyledi.

Şirketlerin daha yüksek maliyetleri hane halkına yansıtması nedeniyle enflasyon bir yılı aşkın süredir BoJ'un yüzde 2'lik hedefinin üzerinde seyrediyor. En son Temmuz ayında manşet enflasyon yüzde 3,3 olurken, BoJ'un daha yakından takip ettiği gıda hariç çekirdek enflasyon yüzde 3,1 seviyesinde geldi. Tokyo Bölgesi için Ağustos ayı enflasyonu manşette yüzde 2,9, çekirdekte yüzde 2,8 olarak açıklandı.

BoJ'un en "güvercin" üyeleri bile enflasyonda yaşanan bu yükselişin farkında olduğunu belirtti. Bunlardan biri olan Hajime Takata, "Japon ekonomisinin sonunda BoJ'un yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşmasının ilk işaretlerini gördüğüne inanıyorum." dedi.

BoJ'un ilk adımı 10 yıllık tahvil getirisi için belirlenen yüzde sıfır hedefinden vazgeçmek ya da bu hedefi artırmak ve/veya kısa vadeli faiz oranlarını yüzde -0,1'den yükseltmek olabilir. Ancak bunun önümüzdeki hafta yapılacak toplantıda olmasının erken olabileceği belirtiliyor. Analistlerin büyük çoğunluğu negatif faizden 2024'te vazgeçileceğini düşünüyorlar.

Ueda aynı röportajda, enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde hedefin üzerinde kalacağına inanması halinde BoJ'un negatif faiz oranlarına son verebileceğini söyledi.

BoJ'un gelecek haftaki toplantısının sonuçları 22 Eylül Cuma günü saat 06.00 civarında açıklanacak.

Söz konusu kararların yanı sıra, Azerbaycan, Çin, Endonezya, Esvatini, Filipinler, Kosta Rika, Kuzey Makedonya, Mısır, Moğolistan Moldova ve Paraguay merkez bankaları da, hafta boyunca faiz kararlarını duyuracaklar. Bunlardan Endonezya ve Filipinler için piyasalarda bir faiz değişikliği beklenmiyor.

ECB, politika faizini 25 baz puan artırdı

Ukrayna ikinci kez faiz indirimine gitti

Ekonomistlerden faiz tahmini