Merkez de derde deva olamadı

ABD Merkez Bankası’nın (FED) tahvil alımlarını 2014 ortasında sonlandıracağına yönelik beklentiler yurtdışında olduğu gibi içeride piyasaları alt üst etti. Milliyet'in haberine göre, Dolar/TL 1.9370 ile tarihinin en yüksek seviyesine çıkarken, BIST endeksinin kaybı yüzde 6.82 oldu. Gösterge tahvilin faizi ise 21 baz puan artışla yüzde 7.52’ye kadar yükseldi. Sepet bazında TL ise 2.24’ü aşarak zirve yaptı.
Gün içinde dolardaki tansiyonun düşmemesi ve rekor üstüne rekor kırması üzerine Merkez Bankası devreye girdi ve 6 kez döviz satım ihalesi açarak 350 milyon dolarlık satış yaptı. Ancak, gelişmekte olan ülkelerden çıkış Merkez Bankası’nın adımlarına rağmen doların ateşi düşmedi. Dolar/TL 1.93’ün üzerinde işlem görmeyi sürdürdü. Doların yılbaşından bu yana primi yüzde 8.4 oldu.
MB 6 kez döviz satım ihalesi açtı
Merkez Bankası’nın dün doların ateşinin düşmesi için attığı adımlar şöyle:
Saat 10.00 - Merkez Bankası, dün önceki gün olduğu gibi ‘istisnai gün’ uygulamasıyla politika faizinden fonlama yaptığı miktar yöntemi ile repo ihalesi açmayarak ek parasal sıkılaştırmaya gitti. Merkez’in dün miktar yöntemiyle haftalık vadede 4 milyar TL, piyasa yapıcı bankalara 3.6 milyar TL repo dönüşü bulunuyordu. Dolar/TL 1.91’in üzerinde işlem gördü.
Saat 12.49 - Dolar 1.9226 ile tarihinin en yüksek seviyesine yükseldi. Sepet TL ise 2.2392’yi aştı.
Saat 12.55 - Dolar 1.93 TL’yi aşarak yeni tarihi zirveyi gördü.
Saat 13.05- MB gün içi döviz satım ihalesi açabileceğini açıkladı.
Saat 13.11- Merkez Bankası 75 milyon dolarlık döviz satım ihalesi açtı. Kur 1.9250’ye geriledi.
Saat 13.40 - Merkez ikinci kez açtığı döviz satım ihalesinde 50 milyon dolar sattı. Dolar 1.9185 TL’ye geriledi. Sepet 2.2250’ye indi.
Saat 14.16 - Merkez Bankası üçüncü kez açtığı döviz satım ihalesinde piyasa 25 milyon dolar verdi.
Saat 15.06 - Merkez Bankası dördüncü kez döviz satım ihalesi açtı. Tutarı 25 milyon dolar olarak açıkladı. Dolar 1.9167 TL’ye indi.
Saat 16.00 - Merkez Bankası beşinci döviz satım ihalesi açtı, bugün valörlü ihalede tutar 125 milyon dolar oldu. Dolar 1.9166 TL seviyesinde kaldı.
Saat 16.46 - Merkez altıncı açtığı döviz satım ihalesinde 50 milyon dolar sattı. Dolar 1.9290 seviyesinde işlem gördü.
Saat 17.16 - Dolar 1.9370 ile tarihi zirvesini yeniledi. Sepet bazında TL ise 2.24’ü aşarak zirve yaptı.
BIST’te kayıp % 6.82
FED’in açıklamaları dünya borsalarının yanı sıra içeride de BIST endeksine sert satış getirdi. Son dönemde özellikle Gezi Parkı olayları nedeniyle siyasi tansiyonun artmasıyla sert satışların yaşandığı BIST endeksi yatay seyre geçmişti. Ancak, yurtdışı borsalardaki değer kayıpları içeriye de panik satışlar olarak yansıdı ve endeks günü banka ve sanayi hisselerinin öncülüğünde yüzde 6.82 (5.372 puan) kayıpla 73.461 puandan tamamladı.
Endeks böylece Aralık 2012’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bankacılık endeksinin kaybı ise yüzde 7.54 oldu.
Borsada işlem gören şirketlerin piyasa değeri ise 33 milyar TL eriyerek 519 milyar TL’ye geriledi.
Altın 2.5 yıl önceye gitti
Altın fiyatları FED’in aşırı gevşek para politikasını sıkılaştırabileceğine dair sinyal vermesinin ardından 1.298 dolarla 2.5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Altın fiyatlarının yılbaşından bu yana kaybı yüzde 22’yi buldu. Öte yandan, gümüş de 19.90 dolarla Eylül 2010’dan bu yana en düşük seviyeye ulaştı.
‘Risk azaltma eğilimi sürer’
Tufan Cömert - Garanti Yatırım Direktör
“FED’in artık ayağını gazdan çekecek olması, uzun bir süredir bol likiditenin risk iştahını artırdığı piyasalarda fiyatlamaların değişmesine yol açacaktır. Piyasalarda görülen risk azaltma eğiliminin sürmesini bekliyoruz. Bu çerçevede Türk mali piyasalarının da bu olumsuz havadan etkilenmesi kaçınılmaz. Küresel anlamda faizlerde yükseliş eğiliminin devam edeceği beklentisi, Borsa İstanbul’da aşağı yönlü riskleri artırmakta. 74.000-72.000 aralığı taban arayışlarının adresi olmaya devam edebilir.
TL’de görülen değer kaybı, önceki hafta TCMB’yi harekete geçirmişti. İstisnai gün uygulamaları bundan sonra daha sık karşımıza çıkabilir. Bu, hem TL likiditesinin kısa vadede daha da sıkılaştırılması hem de döviz satım ihalelerinin düzenli hale gelmesi olabilir. Böylece TL’de görülecek değer kaybının sınırlı kalacağını tahmin ediyoruz.”
‘Tahvildeki yükseliş geçici’
Gökhan Uskuay - Global Menkul Stratejist
“Yeni normallerden başka normallere geçiş yaşadık. Haziranda ilk sinyaller gelmişti, FED Başkanı Bernanke çarşamba günkü toplantı ile birlikte yeni dengelerin temelini attı. Piyasalar yeni dengelerini, yeni faiz hadlerinde ve döviz değerlerinde arıyor. Daha yüksek faizin oluştuğu bir ortamda yeni normaller yaşanacak. Bankacılık sektörü ilk olumsuz etkilenecek sektör olması nedeniyle BIST’in yönü aşağı olacaktır. TL’nin durumu biraz daha TCMB’nin faiz politikası ile ilişkili olacak. Mevcut Faiz koridoru ve ROM, TL’deki değer kaybını engelleyemedi. Türk lirasında değer kaybı, MB’den yeni adım beklentisine neden olacaktır. Devlet tahvili faizleri, hem yurtdışı hemde MB’nin likiditeyi yükseltmesi nedeni yüksek kalacaktır. Fakat tahvildeki yükseliş, dövizdeki ve borsadaki hareketlere göre daha geçici olur.”
‘Piyasalarda oyun değişti’
Işık Ökte - Halk Yatırım Stratejist
“Bernanke’nin açıklamalarıyla piyasalarda oyun değişti. Tahvil alım programının 2014’te sona erebileceği daha önce fiyatlanmayan ve gelişmekte olan ülkeler için çok negatif bir gelişme. BIST’te de gelişmekte olan piyasalara paralel sert satışlar gözleniyor. 72.500 seviyesinde BIST 100’de uzun vadeli alım öneriyorum.
Bundan sonra ABD’den gelen her makro veriyi yakından inceleyeceğiz. 2013 senesinde piyasaların ana gündem maddesi FED politikası olacak. ABD ekonomistlerinin önemli bir bölümü Bernanke’nin büyüme konusundaki güllük gülistanlık açıklamalarını kabul etmiyor. Benim görüşüm FED’in tahvil alım programının aylık 85 milyar dolar olarak devam etmeyeceği ve rakamın azalacağı yönünde. Ancak 2014’te tahvil alım programının tamamen sona ereceği kesin bir görüş olarak kabul edilmemeli.”