Merkez Bankası'ndan liralaşma vurgusu

Merkez Bankası şubat ayı Para Politikası Kurulu sonrası beklendiği gibi politika faizini yüzde 14 seviyesinde sabit tuttu ancak para politikası yönlendirmesine uzun vadeli Türk Lirası yatırım kredilerini ve yılın ilk enflasyon raporunda açıklanan liralaşma stratejisini ekledi. Merkez Bankası’nın hükümete geçen yıl enflasyon hedefinin tutturulamaması nedeniyle yazdığı mektupta da selektif krediler ve liralaşma stratejisi yer almıştı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de selektif kredi politikasının uygulanacağını açıklamıştı.

Dünya'dan Şebnem Turhan'ın haberine göre, PPK metninde de uzun vadeli TL yatırım kredilerinin cari fazlaya destek vereceği ifadesinin yer alması Merkez Bankası’nın pandemi ile başladığı yatırım kredileri ve Yeni Ekonomi Programı’nda dikkat çekilen selektif kredilere yöneleceği yorumlarına yol açtı.

Merkez Bankası’nın faizin sabit tutulduğu PPK metni ocak ayı ile çok benzer bir şekilde yayımlandı. En dikkat çeken yer ise “Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, cari işlemler dengesinin 2022 yılında fazla vermesi öngörülmektedir. Cari işlemler dengesindeki iyileşme eğiliminin güçlenerek devam etmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kurul, bu hedefe ulaşmak için uzun vadeli Türk lirası yatırım kredilerinin önemli bir rol oynayacağını değerlendirmektedir” ifadeleri oldu. Bu yıl için cari fazla verileceği beklentisi biraz iddialı olarak yorumlansa da uzmanlar da cari açıkta iyileşme öngörüyor.

Reeskont kredileri 9.8 milyar lira

Cari işlemler dengesinde iyileşmenin devamı için PPK’nın uzun vadeli TL yatırım kredilerinin önemli bir rol oynayacağına işaret etmesi piyasayı biraz tereddütte bıraktı. Bazı uzmanlar 2001 kriziyle birlikte değiştirilen maddelere atıfta bulunarak Merkez Bankası’nın orta vadeli reeskont ve avans işlemlerinde daha fazla rol oynayabilecek olmasını riskli bulurken bazı uzmanlar ise açıklamada bu uzun vadeli TL yatırım kredilerinin artışında nasıl bir rol oynayacağının belirsiz olduğuna dikkat çekti.

Pandemi döneminde yatırım taahhütlü avans kredisi vermeye başlayan Merkez Bankası’nın 11 Şubat itibariyle yatırım kredilerinin toplamı 2.7 milyar lira, reeskont kredileri toplamı 9.8 milyar lira ve yabancı para reeskont kredilerinin toplamı ise 176.7 milyar lira seviyesinde bulunuyor. Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası eliyle kullandırılan yatırım taahhütlü avans kredisi imkanı her firma için 400 milyon lira ile sınırlandırılırken kredi alt sınırı da 20 milyon TL seviyesinde. Krediler 10 yıla kadar vadeli olarak kullandırılıyor.

Metinde ikinci olarak dikkat çeken ise yılın ilk enflasyon raporunda yer verilen Liralaşma stratejisinin PPK metnine de girmiş olması. Analistler bu durumun kur korumalı TL mevduat ürününün yanı sıra halen daha yeni ürünlerle bu stratejinin destekleneceği yorumlarını yaparken Merkez Bankası’nın ise zorunlu karşılıklarda atabileceği adımlar dışında da pek bir seçeneği olmadığına dikkat çekti.

UZMANLAR KARARI NASIL YORUMLARI

90’lı yıllardaki kalkınmacı Merkez Bankası geri mi geliyor?

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Metne giren uzun vadeli Tl yatırım kredileri ifadesiyle ihracat odaklı, istihdam yaratan sektörler ve selektif krediler kastediliyor. Bakan Nebati’nin açıkladığı Yeni Ekonomi Programı’nda da uzun vadeli kredilerde vurgu var. Pandemi döneminde özellikle KGF kredileri ile yoğun şekilde kredi verilmişti ve kontrol mekanizması yoktu. Bu krediler yatırıma istihdama gitmedi bu sefer daha dikkatli davranıyorlar. İhracat odaklı krediler cari dengede önemli olacak Merkez Bankası’nın görevi fiyat istikrarı enflasyonla mücadele etmek ama şu anda enflasyonla mücadele Hazine ve Maliye Bakanlığı üzerinden yürütülüyor. Bu tarz kredileri 90’lı yıllarda denemiştik. Kalkınmacı merkez bankası hüviyetine yöneliyor gibi. 90’lı yıllarda buna benzer uygulamalar yapmıştık. Merkez Bankası bu tarz işleri yapacak gibi görünüyor. Reeskont kredileri olsun bu tarz işleri daha çok bakacak gibi görünüyor.

Liralaşmanın kalıcı düşük enflasyonu getirmesi mümkün değil

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu: Kararda sürpriz yok. Değerlendirmede Liralaşma ve yatırım kredisi vurgusu öne çıkmış durumda. Sanıyorum yatırım kredilerinin yüksek teknolojili ürünler ve kapasite artışıyla ihracatı destekleyeceği düşünülüyor. Mevcut yatırım kredi olanakları hem sınırlı hem de tek başına teknolojik dönüşümü gerçekleştiremez. Tevzi yatırımlarını bir miktar arttırabilir. Kalıcı liralaşma ise düşük enflasyonun sonucu olabilir. Enflasyonist koşullar değişmeden ve döviz arz talep dengesini kalıcı olarak arz lehine dönüştürmeden liralaşmanın kalıcı düşük enflasyonu getirmesi pek mümkün değildir. Bir de kapasite kullanımında artış vurgusu var. Aslında kapasite kullanımımdaki artış, talep yönlü enflasyon baskısının gelebileceğini söylüyor. Bu durum sıkı para politikasının gerekliliğine işaret ediyor.

Gelişen ülkelerle ilgili ifadeler aynı kaldı

Merkez Bankası ocak ayı PPK metninde dikkat çeken diğer bir nokta ise gelişen ülke merkez bankalarının politikalarına yönelik ifadelerinin ocak ayı ile aynı kalması oldu. Nitekim bir çok gelişen ülke merkez bankası parasal sıkılaşmaya başlamış veya başlayacağının net işaretlerini vermiş iken Merkez Bankası PPK metninde “İktisadi faaliyet, işgücü piyasası ve enflasyon beklentilerinde ülkeler arasında farklılaşan görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası iletişimlerinde ayrışma gözlenmekle birlikte, merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını halen sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir” denildi.

Merkez Bankası'ndan sürpriz yok

Bankacılık sisteminde krediler ve mevduat arttı