Ekonomi ‘sert iniş’e hazırlanıyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de imalat sektörü dışındaki işletmeler yükselen enflasyon, artan faiz oranları ve ekonomik görünüme ilişkin artan endişelerin hane halkı ve işletme harcamalarını vurmasıyla daha yavaş büyüme bildirmeye başladı.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de imalat dışı endeks, 2020 yılı Mayıs ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Veriler, ABD ekonomisinin ciddi bir yavaşlama trendine girdiğini ve bu hızla devam ederse yakın zamanda derin bir resesyon yaşayacağını gösteriyor.

İmalat dışı endeks en düşük seviyede

Reuters’tan John Kemp’in analizine göre, ABD ekonomisi sert bir iniş için rotaya girmiş gözüküyor. İmalat sektörü dışındaki ABD işletmeleri, hızla artan yüksek enflasyon, artan faiz oranları ve ekonomik görünüme ilişkin artan endişelerin hane halkı ve işletme harcamalarını vurmasıyla daha yavaş büyüme bildirmeye başladı.

Tedarik Yönetimi Enstitüsü'nün (The Institute for Supply Management - ISM) imalat dışı endeksi, Ekim ayında, Eylül ayındaki 56,7 seviyesinden 54,4’e geriledi. Endeks, yıllık bazda ise 66,7 seviyesinde seyrediyor.

Hizmet, ulaşım, inşaat, madencilik ve tarım sektörlerini kapsayan imalat dışı endeks, ekonominin pandeminin ilk dalgasında olduğu Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyesine gerilemiş durumda. İstihdam bileşeni ise 49.1'e gerileyerek beş ay içinde üçüncü kez genişlemeyi daralmadan ayıran 50 puanlık eşiğin altında seyretmeyi sürdürüyor.

Hizmet sektörü faaliyeti imalat sektörü ile yüksek oranda ilişkili kabul ediliyor: ISM'nin imalat ve imalat dışı endeksleri arasındaki korelasyonun, üç aylık ortalamalara göre 0,8 olduğu gözleniyor. İmalat sektörüne ve tedarik zincirine birçok hizmet sunuluyor ve her ikisi de aynı makroekonomik dalgalanmalara yanıt veriyor. Hizmetler, pandeminin neden olduğu durgunluğun ardından iki yıllık olağanüstü hızlı toparlanmanın sonrası üretimi belirgin bir yavaşlamayla takip ediyor.

Çoğu döngüsel gösterge, ABD ekonomik genişlemesinin üçüncü çeyrek boyunca ve dördüncü çeyrek başında hızla yavaşladığını gösteriyor.

Momentum hızla kayboluyor

Çoğu döngüsel gösterge, ABD ekonomik genişlemesinin üçüncü çeyrek boyunca ve dördüncü çeyrek başında hızla yavaşladığını gösteriyor.

Özel yurt içi alıcılara yapılan gerçek nihai satışların üçüncü çeyrekte, yıllık bazda sadece yüzde 0,1'lik bir oranda arttığı görülüyor. Bu oran, 2021 yılının aynı dönemine göre ise yüzde 2.1 düşük olmasının yanı sıra, 2009'dan bu yana görülen en düşük artışa karşılık geliyor.

Reel kişisel gelirler eksi transfer ödemelerinin ise Temmuz-Eylül aylarını kapsayan üç ayda, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7'den daha az arttığı görülüyor. Bu artış, 1980 yılından bu yana tüm üç aylık dönemler içinde yalnızca 19. yüzdelik dilime karşılık geliyor ve enflasyona izin verilmesiyle birlikte ortaya çıkan tüketici gelirlerindeki yavaş büyümeyi doğruluyor.

Şimdiye kadar, iş gücü piyasası göstergeleri sağlam bir büyüme göstermeye devam ediyor ancak istihdamın çoğu iş döngüsünde gecikmeli bir gösterge olduğunun da bilinmesi gerekiyor.

Sert inişe hazırlık

Fed, bankalararası gecelik Faiz oranı hedefini, yılın başındaki yüzde 0,00-0,25 bandından, yüzde 3,75-4,00 bandına yükselterek, borçlanma maliyetlerinde 40 yılın en hızlı artışını kaydetti. Artan faiz oranlarıyla işletmeler ve yatırımcılar, Fed’in hedefinin 2023 yılı ortasına kadar yüzde 5,00-5,25 bandına kadar genişleyeceğini ve merkez bankası aşırı enflasyonu ekonomiden çıkarmaya çalışırken 2023 ve 2024 yıllarının geri kalanı boyunca da yüzde 4.00'ün üzerinde kalacağını tahmin ediyor.

Fed, iş döngüsü hızla ivme kaybederken bile faiz oranlarını agresif bir şekilde artırmaya devam ederek, ekonomiyi nispeten sert bir inişe doğru yönlendiriyor. Ancak kişisel tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte yüzde 4'ün üzerinde seyrediyor. Bu oran Fed'in yüzde 2 hedefinin iki katına karşılık geliyor ve emek yoğun hizmet enflasyonu da neredeyse yüzde 5'te seyrediyor.

Politika yapıcılar, enflasyonu ücret ve fiyat belirleme süreçlerine daha fazla yerleşmeden önce hızla kontrol altına almak için sert bir inişi riske atmaları gerektiğine açıkça inanıyor gözüküyor.

Fed'in ulaşacağı nihai faiz oranına yönelik tahminler revize edildi

Borsa uzmanları FED kararını nasıl yorumladı?

FED sonrası borsaların 4 kritik gündemi

ABD ekonomisi durma noktasında

Ekonomik kriz yaklaşıyor, güvenli liman neresi olacak?