Beyin avcılarına nasıl av olunur?

Başarılı bir yöneticisiniz. İşinize geliyor, toplantılara katılıyor, süregelen günlük işlerinizi yapıyorsunuz. Ama istediğiniz bu değil. Siz fark yaratmak, “Ben buradayım” demek istiyorsunuz. Üstelik ekonomik kriz bunu yapmanızı zorunlu hale getirdi. Çünkü artık ekmek aslanın ağzında. Gerçekten başarılı bir yönetici için ise kariyerinde büyük bir sıçrama yapmanın tam zamanı. Çünkü en zor günleri atlatan şirketler, yeni yetenekleri bünyelerine katma arayışını hızlandırdı. Dolayısıyla siz de “yetenekleri kazanma savaşı” içerisinde kendi rolünüzü kapmalısınız. Bu savaşta aktif ve çok büyük rol oynayan birileri var: Beyin avcıları. Gizemli ve bir o kadar da ilginç bir unvanları olan beyin avcılarının görevi, yetenekleri keşfetmek. Dünyada sanattan iş dünyasına kadar yetenek ekonomisinin olduğu her yerde beyin avcıları var. Türkiye’de ise beyin avcıları daha çok iş dünyasının stratejik yönetim kaynaklarını bulmakla meşgul. Büyük şirketlerin en üst kademelerinde, beyin avcılarının bulduğu isimler oturuyor. Beyin avcılığı olarak adlandırılan “headhunting” son dönemde dünyada olduğu gibi Türkiye’de de moda bir kavram haline gelmiş durumda. Sıkı rekabet ortamında iyi bir yöneticinin önemini anlayan şirketlerin beyin avcılarını tercih etmelerinin sebebi, kendilerine sunulan seçenekler arasında gemiyi yönetecek en doğru kaptanı bu şirketler aracılığıyla bulabileceklerine inanmaları. Amrop International Türkiye Yönetici Ortağı Yeşim Toduk Akiş, kendilerine gelen başvuruların son dönemde arttığını söylüyor. Hatta krizin etkisiyle işine son verilen Amerika, Avrupa ve Asya’da çalışan Türk yöneticilerin, Türkiye’deki iş fırsatlarını değerlendirmek için kuyruğa girdiklerini belirtiyor. “En az beş tanesini Türkiye’ye geri kazandırdık” diyen Akiş, Avrupa’da bir otomotiv şirketinde işine son verilen bir üst düzey yöneticinin otomotiv sektöründe çok iyi bir yere yerleştiğini anlatıyor. Türkiye’de beyin avcılığı yapan insan kaynakları şirketlerinden biri de International Search Group’un (ISG) kurucu üyelerinden biri olan Data Expert. ISG, 22 ülkede faaliyet gösteren bir kurum. Çok değil bundan altı ay önce grup, Horton International ile birleşti ve faaliyet gösterdikleri ülke sayısı 70′e çıktı. ISG ile sık sık toplantılar yaparak İK sektöründeki gelişmelerin nabzını yakından tutan Data Expert, ağırlıklı olarak firmalara orta ve üst düzey yönetici temin ve transferi gerçekleştiriyor. Data Expert’in bilgi bankasında 400 bin aday mevcut. Buna karşın “Beyin avcılığı yaparak da adaylarımızı buluyoruz” diyen Data Expert’in sahibi ve kurucusu olan Hasan Altunkaya, adaylara dikkatli olmalarını söylüyor. Çünkü öğle yemeğine çıktığınız sırada, akşam eve dönerken, tatildeyken, seyahatleriniz sırasında, havaalanında kısacası her an her yerde keşfedilmeniz mümkün. Peki bir yönetici nasıl keşfedilir? Bunun için özel bir çaba sarf edilmeli mi yoksa her şey doğal akışına mı bırakılmalı? “Birinci kural, işinizde çok iyi olacaksınız. İkinci kural, sizi tanımalarını sağlayacaksınız. Basın ile ilişkileri sıkı tutacak, hakkınızda bilgi sahibi olunmasını sağlayacaksınız. Konuşmacı olmasanız dahi konferanslara katılacak, çevrenizi geliştireceksiniz. İnternette bulunmanız gerekiyor. Google’da adınızı aradığınızda elde ettiğiniz sonuç önemli” diyen Data Expert İnsan Kaynakları CEO’su Yasin Altunkaya’ya göre fark edilmek için bu altyapıyı oluşturmuş olmak şart. Antal International Network Ülke Müdürü Göknur Gezer Akman’a göre işinden memnun, aklından yeni bir iş arayışı geçmeyen, takdir gören ve sosyal olarak kendiyle barışık kişilerin şansı oldukça yüksek. “Uluslararası deneyim şart. Herkes sizi önemsemeli, liderliğinizi ve iletişim becerilerinizi anlatmalı. Medyada yaptıklarınız ses getirmeli” diyen Yeşim Toduk Akiş, açık iletişim kurma ve güven ortamı yaratma becerine dikkat çekiyor. En kritik önerilerinden biri ise birilerine benzemeye çalışmak yerine doğal olmak. Uzmanların anlattıklarını ortak bir paydada toplayacak olursak; beyin avcılarının av diye nitelendirdikleri yönetici adayları işinde iyi olmalı. Fark yaratabilmeli, deneyimli olmalı. Lider özelliği olmalı, çalışanlar onu takip etmeli ve ona saygı duymalı. Yaptıkları medyada ses getirmeli, farklı yönleriyle dikkatleri üzerinde toplamayı başarabilmeli. Danışmanlık şirketlerinin aradığı özelliklere sahip bir yöneticinin kendisine gelen telefonları cevapsız bırakmaması çok önemli. Bu yüzden ofisinize, cep telefonunuza hatta evinize gelen telefonlara dikkat! Çünkü yönetici avında en çok başvurulan yöntemlerden biri telefonda transfer tekniği. Firmalar transfer etmek istedikleri yönetici adaylarının bazen direkt isimlerini vererek bazen de sahip olmasını istedikleri özellikleri belirterek danışmanlık şirketlerine başvuruyorlar. Danışmanlık şirketi adayı telefonla arayıp bir şirketin kendisini transfer etmek istediğini söylüyor. Telefonda teklif götürülen adayların çoğu iş değiştirmek istemese bile piyasanın genel değerlendirmesini yapabilmek için görüşme teklifini kabul ediyorlar. Aday ilgilendiğini söylediğinde ise azami gizlilik çerçevesinde görüşmeler yüz yüze devam ediyor. Sohbet ortamında adayları daha iyi tanımaya yönelik sorular soruluyor. Geçmiş tecrübeleri hakkında bilgi edinilmeye, yetkinlikleri tespit edilmeye çalışılıyor. “Adaylarımızın yüzde 65’i erkek, yüzde 35’i ise kadınlardan oluşuyor. Kadın yönetici adaylarımızın sayısı gün geçtikçe artıyor” diyen Data Expert İK CEO’su Yasin Altunkaya’ya göre üst düzey yönetim koltuklarındaki insanların tercihlerinde iş tatmini gibi paradan daha önemli kriterler söz konusu olabiliyor. Yani tekliflerde maddi-manevi dengeyi sağlayabilmek önemli bir unsur. “Son imzaya dek olan yapılan görüşmeler, konuşmalar, referans kontrolleri, teklifin oluşturulması hep bizim üzerimizden ilerliyor” diyen Heidrick&Struggles Yardımcı Direktörü Hande Güngör, adayların tespitinden transferine kadar olan her aşamanın çok hassas olduğuna dikkat çekiyor. Kriz ortamında bile yüzlerce üst düzey yöneticiye iş sahaları açan beyin avcılarının aldıkları ücret genelde adayların yıllık toplam paketinin yüzde 25-30’u oranında. “Ücretlendirme istenilen pozisyona göre değişiklik gösteriyor. Ancak genelde rakamlar 30 bin TL civarından başlayıp 300 bin TL’ye kadar ulaşabiliyor” diyen Yasin Altunkaya, uygun koşullar oluştuğu takdirde yöneticilerin transfer işleminin bir ay içinde yapıldığını söylüyor. 2009’un ikinci çeyreğinden itibaren işlerin daha iyi bir seyir izlediğini düşünen beyin avcıları, 2010 yılının atılım yılı olacağında hemfikir; geleceğe umutla bakıyorlar. BURCU BULUT / Fortune Türkiye