ABD’de borç dağının faturası gelecek nesillere

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Hedge fonu şirketi Universa Investments’ın kurucusu ve baş yatırımcısı olan Mark Spitznagel borsalardaki riskten korunma stratejileri ve varlıklı yatırımcılar için cazip getiri sağlamasıyla tanınıyor. Borsa uzmanının stratejisi yatırımcılarına ekonomideki ve piyasalardaki kargaşa dönemlerinde cömertçe getiri sağlayan bir çeşit piyasa “sigortası” sağlıyor. Ancak Fortune’un haberine göre Spitznagel’in borç konusuna olan takıntısı onu bir para yöneticisinden çok sosyal aktiviste çevirecek nitelikte.

53 yaşındaki yatırım uzmanı, son zamanlarda 34,5 trilyon doları aşan ABD kamu borcunun sürdürülemez olduğu konusunda yıllardır uyarılarda bulunuyor. Spitznagel bu artan borcun, varlık fiyatlarını daha da yükselten onlarca yıllık gevşek para politikası, artan tüketici borcu yığınları ve işletmelerin kriz zamanlarında krediye yaslanma eğilimleri ile birleşmesiyle, tehlikeli bir ekonomi yarattığını savunuyor.

Spitznagel, geçen yıl Fortune'a verdiği demeçte, "insanlık tarihindeki en büyük kredi balonu" uyarısında bulunmuş ve bu balonunun "sonuçları olacağı" konusunda uyarmıştı. Kendisinin de iki çocuğu olan Spitznagel bu kredi balonunun gelecek nesiller için ne anlama geleceği üzerine açıklamalarda bulundu.

Ünlü borsa uzmanı, “Gelecek nesillere karşı inanılmaz derecede sorumsuz davrandık. Mevcut sorunlar konusunda hiçbir rol oynamadılar ve yine de bunun yükünü taşıyacaklar. Hepimiz bu konuda gerçek anlamda berbat hissetmeliyiz. Bugün hayatta bile olman insanlar zarar görecekler. Bunun nesi doğru?” ifadelerine yer verdi.

Spitznagel'e göre, ABD'nin sürdürülemez kamu borcu düpedüz etik dışı. Borsa uzmanı özellikle de yatırımcıların piyasa getirilerine zarar verebilecek sorunlar ortaya çıktığında, krizin bir sonraki nesle itelendiğini savunuyor.

2008’deki Küresel Finans Krizi sırasında ‘iflas edemeyecek kadar büyük’ bankaları kurtarmak için milyarlarca dolar harcayan, Kovid döneminde korkunç bir resesyonu önlemek için ekonomiye trilyonlarca dolar pompalayan ABD’nin federal yönetimi onlarca yıldır Amerikan toplumunun geniş kesimini ekonomik krizlerden korumayı başardı. ABD Merkez Bankası’nın sıfıra yakın faiz oranlarıyla birlikte gelen bu harcama politikaları piyasaların canlanmasına yardımcı oldu. ABD ekonomisi 21. yüzyılda resesyon sonrası inanılmaz toparlanmalara sahne oldu.

Spitznagel’a göre bu kısa vadede iyi bir şey. Ancak hükümet harcamalarıyla bu en ağır senaryolardan kurtulmanın kaçınılmaz bir bedeli var ve bu bedeli gelecek nesiller ödeyecek.

Borsa uzmanı söz konusu politikaların gelecek nesillerden alınan muazzam bir ‘servet transferi’ olduğunu savunuyor. Spiztnagel, “Kamu borçları konusunda ahlaksız bir şey var. Çok basit bir şekilde aktarmak gerekirse bireyler salt kendi çıkarları için borç alabiliyorlar ve bu borçta söz sahibi olmayan insanlar bu borcu ödeyebiliyor” dedi.

Spitznagel’ın ABD’nin artan kamu borçlarıyla ilgili endişeleri haksız değil. Maliyetli hükümet harcamaları, Kovid dönemi kurtarma paketleri ve zayıf vergi gelirleri ABD’nin kamu borcunu 2020’den bu yana %28 artırdı ve 26,9 trilyon dolardan 34,5 trilyon dolara getirdi. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre bir ülkenin borçlarını geri ödeme kabiliyetini gösteren borç-GSYİH oranı ABD’de ocak ayında %123 ile rekor kırdı.

Daha da kötüsü, Pennsylvania Üniversitesi'nden Wharton School ekonomistleri 2023'te yaptıkları bir araştırmada, ABD'nin kamu borcu GSYİH oranının %200'e ulaşmasından önce "düzeltici eylemde” bulunabilmek için yaklaşık 20 yılı kaldığı sonucuna ulaştı. Araştırmaya göre bu tarihten sonra "gelecekteki hiçbir vergi artışı veya harcama kesintisi, ABD kamu borçlarının temerrüde düşmesini” önleyemeyecek.

ABD'nin borçlarını temerrüde düşürmesi pek olası olmayan bir senaryo ve onlarca yıldır gerçekleşemeyecek bir şey gibi görünüyor. Ancak artan kamu borcunun etkileri halihazırda bir dereceye kadar hissediliyor. ABD Kongresi Bütçe Ofisi'ne (CBO) göre, ABD federal hükümetinin bu yıl borcunun faiz ödemelerine 870 milyar dolar, diğer bir deyişle GSYİH'nın %3,1'ini harcaması bekleniyor. Bu rakam ABD Savunma Bakanlığı’nın tüm bütçesinden daha fazla.

Son yirmi yıldır, ABD borcunu ödemek için GSYİH’sının ortalamada sadece %1,6’sını harcadı. Söz konusu oran bu yılki projeksiyonların yaklaşık yarısı. CBO, hükümetin Faiz giderlerinin önümüzdeki 10 yıl içinde GSYİH'nın %3,9'una yükseleceğini tahmin ediyor. Faiz ödemelerinin ne kadar aşırı olduğunu göstermek için, ABD federal, eyalet ve yerel yönetimlerinin toplamının 2023'te eğitime toplam sadece 810 milyar dolar harcadığını hatırlatmak da gerekiyor.

Muhafazakar bir düşünce kuruluşu olan Peter G. Peterson Vakfı'na göre, federal borcun net faiz ödemeleri önümüzdeki on yılda toplamda 12,4 trilyon dolar civarında olacak. Bu rakam çok daha faydalı olabilecek şeyler için harcanabilirdi.

Spitznagel'e göre, bu pahalı gerçek, siyasilerin ABD'nin kamu borcunu sürdürülebilir bir yola geri döndürmek için derhal harekete geçmeleri gerektiği anlamına geliyor. Ancak ne yazık ki, bunu acısız bir şekilde yapmak için artık çok geç olabilir.

Hedge fonu yöneticisi onlarca yıldır süren gevşek para politikası ve yükselen borçların bir borçluluk döngüsü yarattığını belirtiyor. Bu döngünün üstesinden gelinebilmesi içinse gelecek nesillerin destansı bir resesyonla karşılaşması gerekebilir. Bu, bugünün gençliği yaşlandığında ve bir ekonomik kriz vurduğunda, Spitznagel’a göre gelecek nesiller yine en kötü senaryolardan kaçınmak için "aynı şeyi daha fazla yapmak zorunda kalacaklar.”

Spiznagel sonsuza kadar borç almaya devam edilemeyeceğini hatırlatıyor ve bütçenin kısılması ihtiyacının duyulan noktanın çoktan geçildiğini de sözlerine ekliyor.

ABD'nin en büyük bankası uyardı!

ABD'de kredi kartı borçları ve temerrütler rekor düzeyde

Bankalar 10 yıllık trende son veriyor