Merkez Bankası petrole odaklandı!

TCMB Çarşamba günü hükümetten gelen tüm baskılara rağmen PPK toplantısı sonrası faizi değiştirmediğini açıkladı. Milliyet ekonomi yazarı Selva Demiralp Merkez'in bu kararını ve petrol fiyatlarının faiz kararı üzerindeki etkilerini kaleme aldı. Demiralp'e göre Merkez Bankası'nın bu kararının ne kadar isabetli olduğu, "düşen petrol fiyatlarının etkisiyle karışan finansal piyasalarda TL’deki değer kaybının görece sınırlı kalmasında"...

İşte Demiralp'in yazısı;

Para politikası açısından oldukça zorlu bir döneme girilirken, Merkez Bankası çarşamba günkü toplantıyı da başarılı bir şekilde atlattı. Merkez’in mahareti son toplantıda alınan karardan ziyade karar öncesindeki dönemde yaptıklarıydı belki. Neydi bunlar:

1) Baskılara rağmen kasım toplantısında temkinli davranıp faiz indirimine gitmemesi. Merkez’in bu kararının ne kadar isabetli olduğunu düşen petrol fiyatlarının etkisiyle karışan finansal piyasalarda TL’deki değer kaybının görece sınırlı kalmasında gördük.

2) Kurdaki gelişmeleri sağduyulu bir şekilde takip eden Merkez, Fed toplantısı öncesi 2.40 seviyesini aşan Dolar/TL kurunu gördükten sonra enerji ithalatçısı KİT’lere direk döviz borç vereceğini duyurarak piyasaları rahatlattı.

2015 yılına girerken Merkez’in karar mekanizmasını etkileyebilecek etmenleri değerlendirdiğimizde para politikası adımlarının daha da zorlaşabileceğini öngörmek zor değil. Önce Türkiye’deki mevcut durumu hatırlayalım. Düşük büyüme rakamları bize talebin zayıf olduğunu söylüyor. Yani Türkiye’nin “normal şartlar altında” enflasyon yaratmadan daha fazla büyüyebilmesi gerekir. Ancak şartlar maalesef “normal” değil. Yani arz tarafından gelen negatif baskılar düşük talebe rağmen fiyat artışlarına sebep oluyor. Bu da Merkez’in faizleri düşük tutmasına engel oluyor. 2014’te enflasyonu yukarı çeken arz faktörleri kuraklık ve kur üzerindeki baskılardı. 2015 yılında kuraklık etkisi muhtemelen son bulsa da kur üzerindeki baskıların devam edeceğini söyleyebiliriz. ABD Merkez Bankası Fed’in Faiz artırım tarihi yaklaştıkça bu durum Türkiye ve tüm gelişmekte olan ülke para birimlerini olumsuz yönde etkileyecektir.

Kurdan gelecek enflasyon baskısına karşılık 2015’te yüzümüzü güldürecek bir gelişme petrol fiyatlarındaki düşüş olacak. Düşen petrol fiyatları üretim maliyetlerini düşürmek suretiyle enflasyon üzerindeki baskıyı azaltacak. Yani bir taraftan değer kaybeden TL enflasyonu yukarı itip üretimi azaltırken, öbür taraftan düşen petrol fiyatları enflasyonu aşağı çekerek üretimi artıracak. Merkez’in para politikası kararlarını büyük ölçüde bu iki faktörden hangisinin ağır basacağına olan inancı belirleyecek.

Fed’den Merkez’e ipucu

Eğer Merkez petrol fiyatlarındaki düşüşün bir süre daha devam edeceğine inanıyorsa o zaman faiz indirimlerine gitme konusunda daha rahat olabilir. Merkez’in bu konudaki tahminlerini bilmiyoruz. Ancak Fed’in tahminlerinden ipuçları elde edebiliriz. 2015 yılı için enflasyon tahminlerini 60 baz puan kadar aşağı yönlü revize eden Fed, 2016 yılı enflasyon tahminlerine dokunmamış. Buradan Fed’in petrol fiyatlarının 2015 yılı içerisinde dip seviyeleri göreceğini ve daha sonra da yükselişe geçeceğini tahmin ettiğini söyleyebiliriz. Bu noktada zincirleme bir hareket söz konusu olabilir:

1) Petrol fiyatlarındaki düşüş devam ettiği sürece Fed’in faiz artırımı gecikecektir.
2) Fed’in faiz artırımı geciktiği sürece kur sakin kalacaktır.
3) Kur sakin olduğu sürece Merkez’in faiz indirimi olasılığı artacaktır.
Bu nedenle, 2015 yılında, gerek içerideki gerek dışarıdaki para politikası kararlarının petrol fiyatlarındaki gelişmelerle şekilleneceğini söyleyebiliriz.