Teklif aralıkta sandık martta

AK Parti ile MHP arasında yürütülen, "küçük anayasa" değişiklik paketinde sona gelindi. Geneli üzerinde görüş birliğine varılan paketin detayları ile ilgili çalışmalar sürüyor. Hem cumhurbaşkanlığı hem de milletvekili seçimini öngören yeni düzenlemenin 2019 yılında hayata geçirilmesi öngörülüyor. İki partinin mutabakat zemini aradığı konular ise şöyle: AK Parti'nin önerisinde cumhurbaşkanının insan hakları, özgürlükler dışında kararname çıkarma yetkisi yer alırken, MHP cumhurbaşkanının hangi konularda kararname çıkarabileceğinin sınırlarının anayasada net olarak çizilmesini istiyor.

Yine cumhurbaşkanının kanunu veto etme konusunda her iki parti farklı düşünüyor. MHP, cumhurbaşkanının veto ettiği yasayı mevcut parlamenter sistemde olduğu gibi Meclis'in basit çoğunlukla yeniden kabul etmesi durumunda onaylamasını öngörüyor. AK Parti ise cumhurbaşkanının veto ettiği yasayı onaylayabilmesi için 330 gibi nitelikli çoğunluk istiyor. MHP ayrıca cumhurbaşkanı tarafından oluşturulacak Bakanlar Kurulu'nun Meclis onayına sunulmasını talep ediyor. AK Parti ise bunun parlamenter sistemde olduğunu belirterek benimsemiyor.

MHP, cumhurbaşkanının partisiyle ilişki kurmasına sıcak bakarken, genel başkan sıfatı taşımasını istemiyor. MHP bu konuda ABD'deki başkanlık sistemine benzer bir sistem öngörüyor. Cumhurbaşkanının hangi oy nisabı ile Yüce Divan'a gönderileceği konusunda iki parti uzlaşı arıyor. MHP mevcut parlamenter sistemde başbakan ve bakanlar gibi cumhurbaşkanının da salt çoğunluk olan 276 oy ile Yüce Divan'a gitmesini öngörürken, AK Parti bu oranın en az 330 olmasını istiyor.

UZLAŞILAN MADDELER

AK Parti ve MHP'nin uzlaşma sağladığı maddeler ise şöyle:

* Cumhurbaşkanlığı ve Meclis seçimlerinin aynı anda 5 yılda bir yapılması; seçimlerde sadece cumhurbaşkanının seçilmesi, yardımcısının ve kabine üyelerinin cumhurbaşkanı tarafından atanması.
* Cumhurbaşkanının sadece bütçe ile ilgili kanun teklifi vermesi, bütçenin Meclis tarafından onaylanması, bütçenin Meclis tarafından onaylanmaması durumunda tıkanıklık olmaması için geçen yılın bütçesinin yeniden oranlanarak yürürlüğe girmesi, (Bu madde düzenlenirken ABD'de Başkan Obama'nın yaşadığı ve ülkeyi ekonomik sıkıntıya sokan bütçe krizi dikkate alındı.)
* 550 olan milletvekili sayısının nüfustaki artış dikkate alınarak 600'e çıkarılması, seçimlerinin 4 yıldan 5 yıla çıkarılması, milletvekillerinin de bakan olması, bu durumda vekilliğin düşmesi, eksilen vekilin yerine gelecek yedek milletvekilliği olması, bakanların dokunulmazlıklarının olması.
* Yeni sistem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın görev süresinin dolduğu 2019 yılında uygulanacak. Bunun için de anayasaya geçici bir madde eklenecek. SABAH