Sünni S.Arabistan’la Şii İran kapışırken!

Deniz Gökçe, Türkiye'nin yanı başında gelişen krizleri, birbirine eklenen gerilimleri, fotoğraf çeker gibi kaleme aldı. İşte Gökçe'nin Akşam'daki "Sünni S.Arabistan’la Şii İran kapışırken" başlıklı yazısı...

*

İnsanlık tarihine bakıldığı zaman din farklılıklarının birçok ülke için savaş nedeni olduğu görülebilir. Katolik Hıristiyanlar ile Protestan arasında yüzlerce yıl devam eden din kökenli husumet türü, son dönemde Müslümanlar arasında da gerçekleşiyor. Sünni ve Şii ayrılık, Ortadoğu’da gerilimi yaratan temel faktör haline geldi. Suudi Arabistan Sünni, İran ise Şii!

Diğer taraftan da bugünlerde son dönemde medyaya düşen Lübnan’ın yarısı Müslüman, nerede ise diğer yarısının çoğunluğu da Hristiyan. Ama İran ve S. Arabistan’ın kendi aralarında savaş yapacak halleri pek yok. Ama S. Arabistan ve de İran, dışarıdan müdahale ederek, para ve asker göndererek, mesela Yemen’de çarpışmaktalar.

İran Hizbullah tarafından temsil ediliyor. S. Arabistan da diğer Arap ülkeleri tarafından. Hatırlanırsa Katar da İran’a yakın hareket ettiği için S. Arabistan ve yandaş diğer Arap ülkeler tarafından hırpalanmaya başlanmıştı.

Peki Hizbullah nedir, nereden ortaya çıktı? Hizbullah bir Şii Müslüman güç. 1980’li yıllarda Güney Lübnan’ı işgal eden İsrail’le çatışmak için İran’ın desteğiyle, ortaya çıkmıştı.

Ama İsrail’le Hizbullah savaşı da 2000 yılı civarında durmuştu. 2006’dan bu yana da Hizbullah Tahran tarafından desteklenerek devam etse de, şimdi İran’la S. Arabistan çekişmeyi Yemen’de yapmaya karar verdiler. Hizbullah Yemen’de İran’ı temsilen aktif hale geldi ve isyan eden Houthi’lere askeri destek vermekte. Tabii Yemen de, karşılık olarak Suudi Arabistan tarafından kontrol edilmeye çalışılıyor. Suudi Arabistan, diğer taraftan da İran’ın Hizbullah kanalıyla Bahreyn’de de çoğunluktaki Şiileri azınlık Sünnü’lere karşı desteklemesinden rahatsız. Tabii ilerideki günlerde ve yıllarda neler olacağı da pek belli değil.

Ama Hizbullah İran desteğiyle oldukça kuvvetlendi. Diğer taraftan da Beyaz Saray yani ABD de, Suudi Arabistan’ı desteklemekte. Suudi Arabistan’ın Lübnan’da askeri gücü de yok.

Tabii şimdi bir de Lübnan’ın siyaset sorunu ortaya çıktı. Lübnan Başbakanı Saad Hariri Müslüman. Ama Başbakan Saad al Hariri Lübnan’dan çıktı Suudi Arabistan’a geldi ve 4 Kasım’da Suudi televizyonundan görevinden istifa ettiğini belirtti. Hariri en son beyanatında da Lübnan’a geri döneceğini belirtti. Lübnan’ın Cumhurbaşkanı Michel Aun ise bir Hıristiyan ve de Suudi Arabistan’ın Lübnan Başbakanı Hariri’yi zorla elinde tuttuğunu düşünüyor. İstifayı da Hariri’nin kendisinin yapmadığını, Suudi Arabistan tarafından istifa ettirildiğini ve tutulduğunu düşünüyor.

Hizbullah’ın etkisi ve de gücü giderek artmakta. Ama ABD ve de Trump yönetimi de, giderek Suudi Arabistan’ı daha da fazla desteklemekte.

Neler olacağı da ancak zaman içinde görülebilir, çünkü şu anda Ortadoğu’da kargaşa hakim.