Piyasalar Gezi Parkı'na yenik düştü

Geçtiğimiz hafta yaşanan gelişmeler bir kez daha gösterdi ki, sermaye oldukça ürkek ve gerilimlere tahammülü bulunmuyor. Gezi Parkı eylemleri ile başlayan ve tüm Türkiye’ye yayılan protestolar yurtdışında ses getirirken, Başbakan Erdoğan’ın her sert açıklaması borsada satışların gerçekleşmesine neden oldu. Zeynep Aktaş'ın Milliyet'teki haberine göre, borsadaki yabancıların payında kayda değer bir azalma meydana gelmemesine rağmen, yaşanan paniğin bir haftalık kaybı yüzde 12 oldu. Pazartesi günü beklentinin altında açıklanan mayıs ayı enflasyon verisi bile piyasaların toparlanmasında etkili olamadı. BIST 100 Endeksi, son 6 ayın en düşük seviyesini test ederek 73.033 puana kadar düştü.
Haftanın son gününde gerilimin hafiflemesi beklentileri tekrar olumluya çevirirken, hisse senetlerine olan ilgiyi de yükseltti. Endeks haftayı yüzde 8.91 oranındaki değer kaybı ile 78.332 puandan tamamladı.
DÜZELTMENİN BOYU AŞTI
Not artışı sonrasında zirvedeki borsada kâr realizasyonu beklentileri zaten vardı. Özellikle yurtdışı piyasalarındaki gelişmelerin de etkisi ile kurdaki hareketlenme ve dipten çıkış sinyali veren faiz, borsada kâr satışları olacağı yönündeki beklentiyi artırmaktaydı. Ancak öngörü bunun yurtdışındaki gelişmelere paralel olması yönündeydi.
BIST’te gerilim nedeniyle pazartesi günü değer kaybının yüzde 10’a varması ve sonrasında Başbakan’ın Tunus’ta yaptığı sert açıklamaya paralel olarak düşüşün devam etmesi ister istemez değer kayıplarını hızlandırdı. Haftanın son günü gerilimin azalması ve uzlaşmacı bir dilin kullanılması ise endeksin toparlanmasını sağladı. Ancak tedirginlik hâlâ sürüyor. Gerilimi tırmandıracak her gelişmeye karşı açığa satış yapmak isteyenler pozisyonları takip ediyor.
GELİŞEN PİYASALAR ENDEKSİ
Geçtiğimiz hafta gelişen piyasalarda genel bir düşüş hakimdi. Geçtiğimiz cuma günü MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi 985 puandan kapandı. Söz konusu kapanış son altı ayın en düşük seviyelerine denk geliyor. Geçtiğimiz hafta MSCI Endeksi’nde ortalama değer kaybı yüzde 2.8 oranında oldu. Yaşanan düşüşte ABD Merkez Bankası’nın (FED) parasal teşvikleri azaltabileceği yönündeki endişe etkili oldu.
Gelişmekte olan piyasalarda yatırımcılar son bir haftada hisse senedi fonlarından 5 milyar dolarlık çıkış yaptı. Borsalardan çıkan nakit gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini de olumsuz yönde etkiledi. ABD doları geçtiğimiz hafta 1.91’i gördükten sonra tansiyonun düşmesi ile haftanın son gününü 1.87 seviyesinden tamamladı.
YABANCI PAYINDAKİ DÜŞÜŞ SINIRLI
Geçtiğimiz hafta borsada yüzde 8.91’lik düşüş yaşanırken yabancıların paylarındaki azalma yüzde 0.63 oranında oldu. 31 Mayıs’ta yabancıların  payı yüzde 65.41 iken bu oran 6 Haziran’da yüzde 64.78’e geriledi. Yabancı payındaki azalmanın en fazla olduğu hisseler, endeks üzerinde ağırlığı çok düşük olanlar arasında bulunuyor.
Aselsan, Asya Katılım Bankası, Doğan Holding ve Kardemir D yabancıların en fazla paylarını düşürdüğü hisseler arasında yer alıyor. Tüm bunlardan ayrı olarak hisselerde alıcı kademelerinin boşalması da satış dalgası sırasında düşüşlerin sert yaşanmasına neden oldu.
Yabancı payında yarım puanlık oynamaların dahi endeks üzerinde etkili olduğu görülmekte. Önümüzdeki süreçte 64.78 oranındaki yabancı payının azalmaya devam etmesi, kayıpların sürmesinde etkili olacaktır. Bu nedenle yabancı payları, yatırımcılar tarafından dikkatle izleniyor.
MAYISTA YABANCILAR ALDI
Aylık işlemlere bakıldığında yabancıların mayıs ayında ağırlıklı olarak alım yaptıkları görülüyor. Yılın ilk beş ayındaki net yabancı alımları yaklaşık 649.4 milyon  doları buldu. Mayıs ayındaki net alım ise 175 milyon dolar oldu.
Geçtiğimiz ay yabancı yatırımcı 8 milyar 244 milyon dolar alım gerçekleştirirken 8 milyar 69 milyon dolar satım gerçekleştirdi. Böylece ay sonu itibariyle yabancı yatırımcılar borsada 175 milyon dolarlık net alım gerçekleştirmiş oldu. Geçen yılın mayıs ayında ise yabancılar borsada 491 milyon dolarlık net satım gerçekleştirmişti.
FAİZ, DÖVİZ VE BORSA DENGESİ
Yatırım araçlarının seyrine baktığımızda belli dengelerin korunduğu görülüyor. Hiçbir yatırım aracı kesintisiz düşüş ya da çıkış göstermiyor. Bir yatırım aracı uzun bir süre düşse ya da çıksa dahi bir süre düzeltmeler yaşanıyor. Bu itibarla düşüşleri ve çıkışları kalıcı görmemek gerekir. Belli bir seviyeden sonra pekala düzeltmeler yaşanabiliyor. Farklı yatırım araçlarının fiyat seyrini aynı grafik üzerinde incelediğimizde bu daha anlaşılır bir şekilde görünmekte.
Yatırım enstrümanları belli zaman aralıklarında getiri anlamında birbirlerine yaklaşmakta ve sonrasında tekrar uzaklaşmakta. Gerek krizler, gerekse şoklar fiyatlarda yaşanan aşırılıkların bir süre sonra dengelenmesine imkan sağlamakta. Faizin hareketlenmesi ve borsada düzeltmenin yaşanması, piyasalardaki düzeltme sürecinin de gerçekleşmesine imkan veriyor. Geçtiğimiz hafta gösterge faiz 6.01’den 6.70 seviyesine çıkarak yüzde 11.48 değer kazanırken, borsa yüzde 8.91 değer kaybetti. Dolar/TL’deki değer artışı yüzde 0.16 oldu.
BANKA HİSSELERİNİN PİYASA DEĞERİ ERİDİ
Son bir hafta içerisinde bankaların piyasa değeri 19 milyar TL azaldı. Bankalar, endeksi sürükleyen hisseler olduğu için bu hisselerde yaşanan düşüşler ve piyasa değerindeki azalma endeksi de olumsuz etkiledi. Son bir haftada bankaların piyasa değeri 205 milyar TL’den 186 milyar TL’ye kadar düştü. Garanti Bankası, İş Bankası,T. Halk Bankası, Akbank ve Yapı KrediBankası’nın piyasa değeri 2.4 milyar TL’nin üzerinde azaldı. Faizlerin hareketlenmesi ile birlikte banka hisselerinde kâr realizasyonları gözlenmeye başlanmıştı. Ancak gerilim arttıkça likit hisseler olmaları nedeni ile en fazla bankalara ait hisse senetlerinde satışlar yaşandı.
Garanti Bankası, borsada geçtiğimiz hafta yaşanan düşüşte tek başına endeksi yüzde 12 oranında geriletti. Gezi Parkı protestoları öncesinde yabancı kurumların ‘al’ tavsiyesi verdiği hisse senedi, bir anda en fazla satılan hisse konumuna düştü.
Deutsche Bank, 23 Mayıs’ta Garanti Bankası için tavsiyesini ‘al’a yükseltmiş ve fiyat hedefini de 12.80 TL olarak belirlemişti. Ancak protestolardan en fazla etkilenen Garanti Bankası, geçtiğimiz haftayı yüzde 9.28’lik değer kaybı ile 8.80 seviyesinden tamamladı. Aylık değer kaybı ise yüzde 14.98 oldu.
'GEZİ'NİN SON BİR HAFTADA BORSADAKİ ETKİSİ