Mevduat hızla krediye dönüşüyor

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu(BDDK) raporuna göre, Türk Bankacılık Sektörünün aktif büyüklüğü Aralık 2020 döneminde bir önceki yıl sonuna göre %36,0 artarak 6 trilyon 108 milyar TL oldu.

Aralık 2020 döneminde bilanço dışı kalemlerden bir önceki yıl sonuna göre Gayrinakdi Kredi ve Yükümlülükler %23,2, Türev finansal varlıklar ise %23,4 arttı.

Raporda şu bilgiler verildi:

"2020 Aralık döneminde, bankacılık sektörünün toplam aktiflerine göre mevduat bankaları %87, kalkınma ve yatırım bankaları %6 ve katılım bankaları %7 paya sahiptir.

Sahiplik grubu ayrımına göre kamu bankaları %45, yerli özel bankalar %30 ve yabancı bankalar %25 paya sahiptir.

Bilanço içerisindeki yabancı para varlıkların toplam varlıklara oranı %42, toplam yabancı para yükümlülüklerin toplam yükümlülüklere oranı %51 olarak gerçekleşmiştir.

Yabancı para kredilerin toplam krediler içerisindeki payı %34, yabancı para mevduatın toplam mevduata oranı %55’dir.

Toplam varlıklar içerisinde kredilerin payı %58, menkul kıymetlerin payı %17 ve zorunlu karşılıkların payı %5 olarak gerçekleşmiştir.

Mevduat %56 pay ile toplam yükümlülükler içerisinde en büyük paya sahipken, bankalara borçlar kaleminin payı %16 ve repodan sağlanan fonların payı %4’tür.

Özkaynakların toplam yükümlülükler içerisindeki payı ise %10'dur.

Aralık 2020 dönemi itibarıyla gayrinakdi kredilerin büyüklüğü 1.004 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Gayrinakdi krediler içerisinde teminat mektupları %74 ile en büyük paya sahipken akreditif kredilerinin payı %12'dir.

Aralık 2020 dönemi itibarıyla türev alım tutarı 1.974 milyar TL, türev satım tutarı 2.003 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Bilanço dışında yer alan türev işlemlerin %51’i swap para işlemlerinden, %33’ü swap faiz işlemlerinden ve %6’sı vadeli döviz işlemlerinden oluşmaktadır.

Bilanço dışı yabancı para pozisyonu 477 milyar TL fazla, bilanço içi yabacı para pozisyonu 444 milyar TL açık pozisyonda olup, yabancı para net pozisyonu 33 milyar TL fazla pozisyondadır.

Karlılık

Bankacılık sektörünün gelir tablosunda faiz geliri 423 milyar TL ve Faiz gideri 209 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Aralık 2020 dönemi itibarıyla Türk Bankacılık Sektörünün net dönem kârı 60 milyar
TL’dir.

Aralık 2020 dönemi net kârı, 2019 yılının aynı dönemine göre kamu ve yerli özel banka gruplarında artış gösterirken yabancı banka gruplarında düşüş göstermiştir.

Bankacılık sektörünün özkaynak kârlılığı geçen yılın aynı dönemine göre kamu ve yerli özel Banka gruplarında artış gösterirken, yabancı banka grubunda düşüş göstermiştir.

Bankacılık sektörünün Aralık 2020 dönemi aktif kârlılığı geçen yılın aynı dönemine göre azalmıştır.

Krediler

Aralık 2020 döneminde, 3.577 milyar TL olan toplam kredi tutarının 2.353 milyar TL’si Türk parası kredilerden, 1.223 milyar TL’si yabancı para kredilerden oluşmaktadır.

Kredilerin içerisinde ticari ve kurumsal kredilerin payı %53, KOBİ kredilerinin payı %24 ve tüketici kredilerinin (kredi kartları dâhil) payı %23’tür.

Aralık 2020 döneminde ticari ve kurumsal krediler 1.907 milyar TL, KOBİ kredileri 849 milyar TL ve tüketici kredileri ve kredi kartları 821 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Toplam krediler içerisinde, inşaat sektörünün payı %7,67 elektrik, gaz ve su kaynakları ürt. dağt. san. sektörünün payı %6,80’dir.

İşletme sınıflarına göre mikro ve küçük KOBİ kredilerinde artış gerçekleşirken, orta büyüklükteki KOBİ kredilerinde bir önceki çeyreğe göre azalış gerçekleşmiştir.

Aralık 2020 döneminde konut kredileri bir önceki çeyreğe göre artış göstererek 278 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bireysel kredi kartlarının tutarı 145 milyar TL, ihtiyaç kredileri tutarı 386 milyar TL seviyesindedir.

Bireysel krediler içerisinde ihtiyaç kredilerinin payı %47, konut kredisinin payı %34 ve kredi kartlarının payı ise %18 olarak gerçekleşmiştir.

Bireysel kredi kartı tutarı, Aralık 2020 döneminde bir önceki çeyreğe göre artış göstermiştir.

Takipteki Alacaklar

Aralık 2020 itibarıyla takipteki kredilerin (brüt) tutarı 152 milyar TL’dir.

Bankacılık sektöründe kredilerin Takibe Dönüşüm Oranı (TDO) Eylül 2020 döneminde %4,08 olarak gerçekleşmiştir.

Sektörel krediler içerisindeki takibe dönüşüm oranları inşaat sektöründe %9,29, toptan ticaret ve komisyonculuk sektöründe %5,72 ve elektrik, gaz ve su kaynakları ürt. dağt. san. sektöründe %5,60 olarak gerçekleşmiştir.

Tüketici kredilerinin (bireysel kredi kartları dâhil) takibe dönüşüm oranı Aralık 2020 döneminde bir önceki çeyreğe göre azalış göstererek %2,02 olarak gerçekleşmiştir.

Menkul Kıymetler

Menkul kıymet toplamı 1.023 milyar TL olup bir önceki çeyreğe göre azalış göstermiştir.

Menkul kıymetlerin %64’ü devlet tahvili, %21’i hazinece ihraç edilmiş Eurobond ve %7’si sukuktan oluşmaktadır.

2020 yılı Aralık ayı itibarıyla bankacılık sektörü toplam menkul kıymetlerinin, 659 milyar TL’si Devlet tahvilinden, 212 milyar TL’si Hazine Eurobondundan ve 80 milyar TL’si sukuktan oluşmaktadır.

Mevduat

Toplam mevduatın, 1.546 milyar TL’si TP mevduat/katılım fonlarından, 1.619 milyar TL’si döviz tevdiat hesabı/katılım fonlarından ve 289 milyar TL’si kıymetli maden hesaplarından oluşmaktadır.

Mevduatın %46’sı TP mevduat/katılım fonlarından, %47’si döviz tevdiat hesabı/katılım fonlarından ve %7’si kıymetli maden depo hesaplarından oluşmaktadır.

Mevduatın %60’ı gerçek kişi mevduatından oluşurken, ticari ve diğer kuruluşlar mevduatının payı %36 ve resmi kuruluşlar mevduatının payı %4’tür.

Açılış vadelerine göre, toplam mevduat içerisinde vadesiz mevduatın payı %32 ve 1-3 ay arası mevduatın payı %45’tir.

2020 Aralık itibarıyla bankacılık sektörünün gerçek kişiler mevduatının 1.110 milyar TL’si TP, 976 milyar TL’si YP ve ticari ve diğer kuruluşlar mevduatının 617 milyar TL’si TP, 626 milyar TL’si YP olarak gerçekleşmiştir.

Bankalara Borçlar ve Repo

Aralık 2020 dönemi itibarıyla bankalara borçlar kalemi 92 milyar TL Türk parası, 565 milyar TL yabancı para olmak üzere toplam 658 milyar TL’dir.

Repo işlemlerinden sağlanan fon tutarı Aralık 2020 döneminde bir önceki çeyreğe göre artarak 255 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Sermaye Yeterliliği

Türk Bankacılık Sektörünün sermaye yeterliliği oranı Aralık 2020 döneminde %18,76 olarak gerçekleşmiştir.

Banka sahiplik grupları ayrımında yerli özel banka grubunun sermaye yeterliliği standart oranı %19,20 olup sektör ortalamasının üzerindedir.

Fonksiyon grupları ayrımında sermaye yeterlilik oranları mevduat, katılım ile kalkınma ve yatırım bankalarında sırasıyla %18,35 %17,79 ve %25,83 olarak gerçekleşmiştir.

Sermaye yeterliliği hesaplamasında, risk ağırlıklı varlıkların %89’u kredi riskine esas tutardan, %8’i operasyonel riske esas tutardan ve %3’ü piyasa riskine esas tutardan oluşmaktadır.

Kredi riskine esas tutar hesaplanmasında yer alan brüt risk ağırlıklı varlıklardan, risk ağırlığı %100 olanların payı %37, risk ağırlığı %0 olanların payı %31’dir. "