Bu para nereden geliyor?

Cari açık, ağustota düşen enerji ithalatına bağlı olarak dış ticaret açığındaki gerilemenin etkisiyle yılın en düşük seviyesine inerek 2 milyar dolar oldu.
Ocak-ağustos dönemi cari işlemler açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre 8.94 milyar dolar artarak 44.29 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre 12 aylık kümülatif açık 56.69 milyar dolara yükseldi. Net hata noksan kaleminde ise temmuzdaki 4.86 milyar dolarlık girişin arından ağustos ayında 2.87 milyar dolar giriş oldu.
Yastık altı para mı?
Kaynağı belirsiz para olarak bilinen net hata noksanın Varlık Barışı’yla gelen paranın yanı sıra döviz kurundaki artışla sisteme giren yastık altı paradan geldiği tahmin ediliyor. Ağustosta cari dengede başta bono piyasasına girişler olmak üzere sermaye girişlerindeki toparlanma, net hata noksanda devam eden artış ve turizm gelirlerindeki güçlü seyir dikkat çekti.
Merkez’den yapılan açıklamada ocak-ağustos dönemindeki cari açıktaki artışla ilgili olarak, “Aynı dönemde, cari işlemler açığında etkili olan dış ticaret açığı 8.93 milyar dolar artarak 54.36 milyar dolara yükselmiştir” denildi.
Yatırımlar azaldı
Yılın ilk 8 ayında yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın ilk 8 ayına göre 2.14 milyar dolar azalarak 7.49 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığı ağustosta enerji ithalatındaki düşüş ile beklentilerin altında 7.02 milyar dolar olmuştu. Enerji ithalatı ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14.4 azalarak 4.62 milyar dolar olurken, ocak-ağustos döneminde ise yüzde 7.5 azalarak, 36.53 milyar dolara indi.
8 aylık dönemde, turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre 3.48 milyar dolar artarak 19.15 milyar dolara ulaştı. Yatırım geliri dengesinde net çıkış bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.661 milyar dolar artarak 6.32 milyar dolar oldu.
‘Net hata noksan durumu kurtarıyor’
T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil, net hata noksan kaleminden girişlerin devam ettiğini, bunun finansman tarafında durumu kurtardığını belirterek, “Cari işlemler açığı kümülatif olarak aslında artmaya devam etti ve ocak-ağustos döneminde 44 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu dönemde doğrudan yatırımlara da kümülatif olarak bakarsak geçen seneye göre azalmaya devam ediyor. Yani finansman kalitesi çok iyi değil” dedi.
Merkez Bankası rezervlerinde geçen ayki azalışın ardından bu ay artış olduğunu kaydeden Fertekligil, “Bunun dışında çok fazla sürpriz yaratan bir şey yok ağustos ayı verilerinde. Bu dönemde doğrudan yatırımlara da kümülatif olarak bakarsak geçen seneye göre azalmaya devam ediyor. Yani finansman kalitesi çok iyi değil” diye konuştu.