ABD'de Halkbank hakkında iddianame hazırlandı

ABD’de Halkbank hakkında ‘dolandırıcılık’, ‘İran’a yönelik yaptırımların delinmesi’ ve ‘kara para aklama’ suçlamalarıyla iddianame hazırlandı. Türkiye'nin başlattığı Barış Pınarı Harekâtı'ndan sonra Türkiye'ye yönelik bir dizi tedbirler alan ABD yönetimi şimdi de Halkbank dosyasını açtı. 

ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların delinmesi soruşturmasında, Halkbank yaptırımları delmekle suçlandı. 

İddianamede, "Halkbank İran'ın faydalanması amacıyla ve farkına varılması halinde bankayı ABD kanunlarına göre yaptırımlara maruz bırakacak çeşitli yasadışı işlemlere girmiştir... (bu yöntemlerle) Halkbank yasa dışı şekilde kısıtlı durumdaki İran'a ait yaklaşık 20 milyar dolar tutarında parayı yasa dışı transfer etmiştir" denildi.

İddianamede Halkbank'ın elde ettiği para ve varlıkları ABD'ye vermesi istendi ancak herhangi bir tutar telaffuz edilmedi. 

İddianameyi hazırlayan isimlerden biri olan New York Güney Bölge Savcısı Geoffrey Berman, "Halkbank Genel Müdür Yardımcısı'nın Ocak 2018'de suçlu bulunduğu eksiksiz, adil ve şeffaf yargı sürecinde ortaya çıkan gerçekler, Halkbank yönetiminin ülkemizin İran'a yönelik yürürlüğe soktuğu yaptırımları delmek için geliştirilen bu yüz kızartıcı planın bir parçası olduğunu ortaya koydu" dedi.

Berman, hazırlanan iddianamede, milyarlarca dolara ulaşan petrol gelirlerinin yasalara aykırı bir şekilde İran'a aktarılması sürecine Halkbank'ın sistemli bir şekilde dahil olduğunu ve bu düzenin bankanın üst düzey yetkilileri tarafından desteklenip korunduğu iddiasına yer verildiğini belirtti.

Bölge Savcısı, "Bankanın bu küstah eylemleri, bu düzenin desteklenmesi ve korunması için milyonlarca dolar rüşvet alan Türk hükümetinin üst düzey yetkilileri tarafından da desteklendi ve korundu. Halkbank'ın bir Amerikan mahkemesinde bu eylemlerinin hesabını verme zamanı geldi" diye konuştu.

Ulusal Güvenlikten Sorumlu Savcı Yardımcısı John C. Demers de, Halkbank hakkındaki iddiaları, "İran yaptırımlarıyla ilgili bugüne kadar gördükleri en ciddi ihlallerden biri" olarak tanımladı.

İddianamede, Halkbank'ın İran yararına, ABD yasaları uyarınca yaptırımlara tabi olmasını gerektiren bazı işlemlerde yer aldığı belirtildi.

Bu işlemler, "İran'ın petrol ve doğalgaz satışlarından elde ettiği ve Halkbank'ta tuttuğu paraların yapılan altın alımlarıyla İran Hükümeti'ne aktarılması, aynı paraların 'ikili ticaret' kurallarına aykırı bir şekilde İran'a satılması yasak olan altının ihraç edilmesinde kullanılması ve İran'a sokulması yasak olan malların ihracatı için yaptırım kapsamı dışında kalan ilaç ve gıda alımı yapılmış gibi gösteren sahte işlemlere aracı olunması"olarak sıralandı.

İddianamede, "Bu yöntemlerle, Halkbank kısıtlamalara tabi olan 20 milyar dolarlık fonun İran'a yasadışı bir şekilde aktarımını yaptı" dedi.

İddianamede Halkbank'a yöneltilen suçlamalar şunlar oldu:

• ABD'yi dolandırmak için komplo kurmak
• Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'nı ihlal etmek için komplo kurmak
• Bankacılık dolandırıcılığı
• Bankacılık dolandırıcılığı yapmak için komplo kurmak
• Kara para aklamak
• Kara para aklamak için komplo kurmak
  
  
• HALKBANK SUÇLAMALARI REDDETTİ
  
  
• Halkbank, Mart 2017'de eski Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın ABD'de tutuklanmasının ardından yaptığı basın açıklamasında, verdiği bankacılık hizmetlerinin uluslararası düzenlemelere uygun olduğunu söyledi. Halkbank, Atilla davasına konu olan iddialar hakkında, "İlgili döneme ilişkin yapılan denetimlerde dış ticaret işlemleri de dahil bankacılık hizmetlerimizin hiçbirisinde uluslararası bankacılık kurallarına ve hukuka aykırılık tespit edilmemiştir. Herhangi bir ülkeyle ilgili olarak mahiyeti belirsiz ve hukuksuz hiçbir ticari işleme taraf olunmamış, kaynağı ve mahiyeti belirsiz hiçbir transfer işlemi gerçekleştirilmemiştir" demişti.
  
  

Aynı açıklamada ayrıca, bankanın "herhangi bir yasaklı tarafın, kişinin veya mal ya da hizmetin dahil olduğu işlemlere aracılık etmediği" de vurgulanmıştı.

DAVAYA BAKACAK YARGIÇ TANIDIK

Halkbank'la ilgili davaya da daha önce Atilla'nın hüküm giydiği davaya bakan Yargıç Richard Berman bakacak.

Atilla, ABD'de yargılandığı davada kendisine yöneltilen altı suçlamadan beşi olan "ABD Hazine Bakanlığı'nı dolandırmak için kumpas kurma", "Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'nı (International Emergency Economic Powers Act) delmek için kumpas kurma", "bankacılık sisteminde sahtekarlık yapma", "bankacılık sisteminde sahtekarlık yapmak için kumpas kurma" ve "kara para aklamak için kumpas kurmadan" suçlu bulunmuştu.

ABD'de 32 ay hapis cezasına çarptırılan Atilla, cezasının önemli bir bölümünü tamamladıktan sonra Temmuz ayında Türkiye'ye gelmişti.

Davanın diğer tutuklu sanığı İran asıllı iş adamı Reza Zarrab ise savcılık lehine tanıklık yapmayı kabul etti ve ceza almadı. Mahkemede İran yaptırımlarını delme iddiasıyla ilgili yapılanları anlatan Zarrab'ın şu anda nerede olduğu bilinmiyor.

Aynı davada Zarrab ve Atilla dışında, aralarında eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın da bulunduğu toplam dokuz kişiye yönelik suçlamalar yer alıyordu.

Davanın ardından Halkbank'a yaptırım getirilebileceği yönünde iddialar ortaya atılmıştı. Ancak ABD Hazine Bakanlığı bu konuda bir adım atmamıştı.