ABD’de gizli istihdam krizi

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Henüz bir yıl öncesine kadar çalışanlar arasında “sessiz istifa” veya büyük istifa dalgası gibi akımlar yaygınlaşıyordu. Şimdiyse bu akımlara katılmak eskisi kadar kolay değil.

ABD’de işten çıkarılan bireyler iş ararken ve iş arama süreçlerinde başarılı olmakta zorlandıklarını belirtiyor. CNBC’nin haberine göre Insight Globel’ın gerçekleştirdiği bir anket iş arayanların %55’inin çok uzun süreler boyunca iş aradığını ve kendilerini tamamen tükenmiş hissettiklerini gösteriyor. Temmuz ayında gerçekleştirilen anket aktif olarak iş arayan 501 işsiz yetişkin arasında gerçekleştirildi.

Çalışanlar kağıt üzerinde ve ekonomistlerin anlayışına göre güçlü olan bir istihdam piyasasının yükünü hissediyorlar. Bunun nedeni ise kısmen daha geniş kapsamlı verilerin yerel istihdam eğilimlerini yansıtmaması.

New York merkezli bir düşünce kuruluşu olan Roosevelt Enstitüsü'nde İşçi Gücü ve Ekonomik Güvenlik programının müdür yardımcısı olarak çalışan ekonomist Alí R. Bustamante, "Gerçeklikle bağlantının kesilmesinin büyük bir nedeni, farklı şehirlerde ve eyaletlerde verilerin toparlanması konusundaki eşitsizliktir" diyor.

Bustamante bir bütün olarak ABD istihdam ekonomisinin dirençli kaldığını ancak bazı bölgelerde işsizliğin yükselmeye devam ettiğini söyledi.

Şirketler çok sayıda personel almıyor

ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun aylık Açık Pozisyonlar ve İşgücü Devir Anketi'nde bildirdiğine göre, aralık ayındaki açık iş sayısı kasım ayına göre hafif bir artışla dokuz milyona ulaştı. Ancak yıllık bazda Mart 2022'de ulaşılan 12 milyon zirvesine göre düşüş devam ediyor.

Bunun da ötesinde hem işten çıkarmalar hem de işe alımlar düşük seviyelerde. ZipRecruiter'ın kıdemli ekonomisti Julia Pollak şirketlerin daha önce olduğu gibi yeni çalışanları işe almayabileceğini belirtiyor.

Pollak kasım ayından bu yana ABD’deki işe alım oranlarının Kovid-19 resesyonu dışarıda tutulduğunda 2014’ten bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve %3,5’e düştüğünü söyledi. Kıdemli ekonomist 2023 yılının tamamı için şirketlerin işe alım oranının ortalama %3,8 olduğuna dikkat çekti ve bunun son 23 yılda yalnızca 11. sıraya olduğunu sözlerine ekledi.

Pollak, "Şirketler büyümüyor, genişlemiyor veya çok sayıda personel almıyor. Örneğin, eğer yeni bir mezunsanız bir kariyere başlamak için en kolay zamanlarda değilsiniz" açıklamasında bulundu.

İstihdam artışının yavaşlaması bekleniyor

Amerikan düşünce kuruluşu Ekonomik Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli ekonomist olan Elise Gould, "Yola bu şekilde ettikçe, istihdam büyümesinin yavaşlamasını beklemesiniz. Zira tam istihdama daha da yaklaşıyoruz. Çalışan rezervleri küçülüyor çünkü daha fazla insanın işi var" açıklamasında bulundu.

Birkaç yıl öncesine kadar yükselen cirolar nedeniyle ABD ekonomisinde çok daha fazla iş ilanı bulunuyordu. Gould işverenlerin bu dönemde sürekli işe alım yaptığını çünkü çalışanların sık sık istifa ederek başka yerlerde işe alındığını belirtiyor.

Gould, “İstihdamda çok fazla kayıp vardı ve bu kesinlikle oldukça dramatik bir şekilde yavaşladı” dedi.

Bazı eyaletlerde hâlâ işsizlik yüksek

Bustamante, iş arayanların sıkıntılarıyla daha geniş istihdam piyasası verilerinin birbirinden kopuk olmasını iki nedene bağlıyor: coğrafya ve "ekonomideki üçlü etki”.

Bazı ABD eyaletlerde hâlâ ulusal ortalamayı aşan ve pandemi öncesine göre daha yüksek olan işsizlik oranları var.

Bustamante "Bunun olmasının nedeni, eyaletlerin birbirinden çok farklı olmasıdır. Bazı alanlarda daha derine indiğinizde, toplulukların nasıl toparlandığına dair çok fazla çeşitlilik görüyorsunuz. Ekonomiye dair ayrıntılı rakamlar bunu yansıtıyor" dedi.

Ekim'den Kasım'a kadar, yeni istihdam oranları dört eyalette azaldı, ikisinde arttı ve 44 eyalette ve Columbia Bölgesi'nde çok az değişti.

İkinci olaraksa ABD ekonomik koşulları son dönemde üçlü bir etki altına girdi: ABD Merkez Bankası temmuz ayından bu yana faiz artışlarını yavaşlattı, enflasyon Eylül 2022’de zirve yaptı ve çalışan ücretlerindeki artışlar 2023’te rekor seviyelere ulaştı.

Bunlar genel olarak ekonomideki son gelişmeler olsa da henüz çalışanlara yansımadı. Ücret artışı, enflasyon nedeniyle tüketicilerin satın alma gücünü fazla etkilemedi. FED’in faiz artırımlarına ara vermesinin borçlanma maliyetlerini etkilemesi de zaman alacak.

Ekonomist, “Daha fazla Faiz artırımı yapılmayacağına, enflasyonun kontrol altına alındığına ve ücret artışı hâlâ devam ettiğine dair olumlu haberlere baktığınızda bu türden bir üçlü etkinin sadece birkaç aydır ortada olduğunu görürsünüz” diyor.

Bustamente ABD’nin ekonomik durumunun tüketici duyarlılığındaki kalıcı etkilerini görmenin an meselesi olacağını söyledi.

ZipRecruiter'dan Pollak, ulusal işgücü verileri açısından aşırı soğuma riski olduğunu da ekledi. İşten ayrılmalar ve işe alımlar gibi temel göstergeler 2019 seviyelerinden daha da kötüleşti. Politika faizleri sabit kalırsa Pollak’a göre bu göstergeler düşmeye devam edecek.

Almanya’da grev nedeniyle uçuşlar iptal

ABD'de özel sektör istihdamı beklentilerin altında

ABD’de çalışanların yüzde 95’i yeni iş arayışında