Yerli ve milli robot bank

Türk bankacılık sektörü dijital dünyadaki atağını hız kesmeden sürdürüyor. Türkiye’deki banka sahipliğinde yabancı sermaye önde koşsa da sektörün yönetimi ve bilgi işlem beyni tarafında Türk yönetici ve mühendislerin hakimiyeti var. Buna karşılık sektörde bilgi işlem altyapısı, POS cihazları, kart ve ATM’de dışarıya olan bağımlılık aşılmaz bir engel olarak gündemdeki yerini yıllardır koruyor. Buna uzun süreden bu yana kafa yoran Türk Ekonomi Bankası (TEB) atmayı planladığı dev bir adımla bu alanda yeni bir tarih yazmaya aday.

Milliyet'ten Kadife Şahin, TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici ile yeni 'robot bank'ı konuştu. İşte Şahin'in o röportajı:

TEB’in Genel Müdürü Ümit Leblebici, Türkiye’nin dört bir yanını kaplayan banka ATM’lerinde yeni bir dönemi başlatacaklarını belirtiyor ve yurtdışından yazılım ve donanım almadan tamamen iç üretime dayanan, üstelik tüm bankacılık hizmetini veren bir makine geliştirdiklerini açıkladı.

Bankanın kendi bilgi işlem ve operasyon departmanları ve Ar-Ge’deki mühendis kadrosuyla, TÜBİTAK patentli olarak üretimi gerçekleştirilen makinanın Denizli ve İstanbul’da pilot uygulamasına geçildi. Hafta içinde 2018 gündemini konuşmak üzere bir araya geldiğimiz Leblebici ile teknoloji ve ekonomi odaklı bir sohbete imza attık. 

- Siz ve ekibiniz gelecekte nasıl bir TEB görüyorsunuz?
Şu anda 504 şubesi olan bir bankayız. 5 yıl sonra hizmet verme kanallarının değişeceğini düşünüyoruz. Burada farklılaşmaya çalışıyoruz. Son 2 yılı şubelerimizdeki teknoloji altyapımızı değiştirmeye harcadık. Bunun için de kendi makinalarımızı geliştiriyoruz. Biz bunlara ATM demiyoruz. Herhangi bir şubede yapacağınız işlemleri bu makinada yapabileceksiniz. Para alıp vermenin ötesinde doküman almak, çekleri tasnif etmek... Anında kart bile basıyoruz, posta ile göndermeye gerek kalmadı artık. Şu anda pilot çalışmaları yapıyoruz. Denizli’yi pilot seçmiştik. İstanbul’da iki şubede pilot çalışma başladı. Marta doğru daha fazla yaygınlaştırmış olacağız.

- Tamamen yerli üretim mi?
Hiçbir yabancı yok. Baskılı devremiz, üzerinde Türk Ekonomi Bankası yazıyor. Makinanın baskılı devresinden yazılımına kadar hepsi bizim üretimimiz. Burada bir tek para sayma cihazlarının bir kısmı yurtdışından geliyor, bunun dışındaki her şey bizim. Buna ATM demekten itina ediyorum çünkü bu makinalar ATM’nin üzerinde makinalar. Bunlar bildiğiniz banka. Banka şubesi gibi hizmet verecek. Ekranından itersen şube yetkilisiyle konuşabiliyorsun. Hesap açabiliyorsun, hesap dokümanını alabiliyorsun. İstersek 7/24 kullanılacak. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Denizli’de çalışır durumda. Yoğun şekilde çalışıyor, müşterilerimiz çok rahat kullanıyor.

- Neden ilk uygulama için Denizli’yi seçtiniz?
İhracatta güçlü. Birçok bankacılık ihtiyacını bir arada görebileceğiniz bir yer. Bireyseli, KOBİ’leri, ihracat yapanların ihtiyaçlarını deneyebileceğiniz bir şehrimiz.

- Fikir nasıl çıktı?
Türkiye’nin önemli bir sorunu var. Cari açık açısından da sorun. Yıllardır yurtdışına ATM’ler için para ödüyoruz. Herkes ‘fintek’lerle işbirliği yapalım diyor. Biz dedik ki bizim kendi fintekimiz var, o da bilgi işlem, IT operasyon departmanımız. Biz bunu kendi mühendislerimizle yapabiliriz. Gece gündüz bu iş için çalışan mühendislerimiz bunu başardılar. Şu anda ayrı bir şirkete gerek yok, TÜBİKAT patentli. Bunların kasalarını, diğer aksamlarını yapmak için Türkiye’de gerekli olan endüstri var. Türkiye’de ürettirdik. Mühendislik departmanımız Dudullu’da IT operasyonunun içinde. 100 kişilik ana bir ekip var.

‘Darboğazı aşmalıyız’

“Ekonomimizin en önemli problemi 100 çalışıp, sadece 110 üretiyor. Halbuki 100 çalışıp 200 üretmeyi başarırsa o zaman başarılı olacak” diyen Leblebici şöyle devam etti: “Hala ölçek problemimiz var. Bu ölçek problemini düzeltmemiz lazım. Daha fazla teknoloji yatırımı yapmamız ve teknolojiyi de kendimizin geliştirmesi lazım. bunun için de sermaye piyasalarının gelişmesi lazım ki teknoloji alanında yatırım alabilmek ve girişimciyi desteklemek için sermaye piyasalarına çok büyük anlamda ihtiyaç var. Bunu yapamadığımız için sadece mevcudu optimize ediyoruz. Türkiye bu darboğazı aşmalı.”

Enflasyon ilk çeyrek tek hane

Enflasyonda katılık olduğunu, bunun talepten çok maliyet bazlı enflasyondan kaynaklandığına dikkat çeken Ümit Leblebici, şu değerlendirmede bulundu: 

“Talep çok fazla olsa sırf faiz politikasıyla yönetebilirsiniz. Faiz artır, talebi kontrol et. Ama buradaki ana problem maliyet bazlı  enflasyon. Maliyet de dövizin sürekli yükselmesinden kaynaklı.Kuru stabilize etmeniz gerekiyor. Eğer döviz kuru stabilize edilirse bu kez enflasyondaki geri dönüş hızlanacak. Ben döviz kurunun stabilize olacağı konusunda da iyimserim. Enflasyonun çift hanelerde kalmayacağını, tek hanelere geri dönüş yapacağını düşünüyorum. İlk çeyrekte yüzde 8.5 olabilir. Ama bunlar Türkiye için hala yüksek enflasyon. Düşmesi lazım. Biz ekonomide ne zaman verimlilik projelerini, yapısal reformları gündeme taşımaya başlarız o zaman daha olumlu sonuçlar alırız. Geleceğimiz yer yüksek ama tek haneli enflasyon olur.”

2018 için pozitif

2018’de dünya ekonomisinde Kötü bir tablo görmediğini ifade eden TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, “Aksine pozitif bir tablo görüyorum. Amerika ve Avrupa’nın tekrar büyümeye başladığı bir dönemden geçiyoruz. Bu aktivitenin Türkiye’ye yarayacağını düşünüyorum” diye konuştu. 

Türkiye ekonomisiyle ilgili de karamsar olmayan Leblebici, “Borsa İstanbul’da işlem gören ilk 100 şirketin karlılıklarına baktım. Gayet iyi karlılıkları var. Bunun büyük kısmı ihracattan gelmiş. Bu Avrupa’nın büyümesinden geliyor. Eğer Avrupa büyümesini devam ettirirse Türkiye de büyümesini devam ettirir” dedi.