"Türkiye'nin çok büyük fırsatları var"

Yönetim düşünürü Prof. Rita Gunther McGrath, Yapı Kredi Bankacılık Akademisi'nin davetlisi olarak dün bir konuşma yaptı. Kadife Şahin, McGrath'ı Milliyet'teki Finans Sohbetleri'ne konuk etti. İşte o röportaj:

Yapı Kredi Bankacılık Akademisi’nin (YKBA) Türkiye’de konuşmacı olarak davet ettiği yönetim düşünürü Prof. Rita Gunther McGrath, Türkiye’de olağanüstü bir enerji mevcut olduğunu söyledi.

“Sokakta bile o dinanizmi hissedebiliyorsunuz” diyen McGrath, “Bir sorun olduğu zaman Türkiye’de insanlar çok hızlı harekete geçebiliyorlar. Hızlı adapte olma yeteneğine sahipler. Diğer önemli bir avantaj Türkiye’de son derece küresel zihniyet olması. Bir dünya bakışı var. İnsanlar hem küresel olarak rekabet etme hem de faaliyet göstermeye odaklanmışlar. Yerel düşünmüyorlar” dedi.

Rita Gunther McGrath, şöyle konuştu: Ekonomi de aile şirketlerden çıkıp daha küresel yapılara dönüşürse o zaman biraz daha fırsatlar olacağına inanıyorum. Yönetici kadın sayınız da artıyor. Bu gerçekten çok önemli. Eğer bunu, kadın yöneticilerin sayısını istihdam da sefer edebilirseniz çok önemli bir avantaj. Uzun vadede genç nüfusu var Türkiye’nin. Bu da çok pozitif. Türkiye eğitime ne kadar yatırım yaparsa o kadar avantaj elde eder. Türkiye’yi bir çok Avrupa ülkesiyle kıyasladığınız zaman çok önemli bir avantaj. Avrupa ülkelerindeki şu andaki model sürdürülebilir değil.

- Türkiye genç nüfus avantajını iyi değerlendiriyor?

Türkiye’de hükümette olsaydım muhtemelen İrlanda gibi ülkelere bakardım. Çünkü İrlanda uzun yıllar genç nüfusundan gayet iyi istifade etti. İrlanda hem Avrupa’ya açılan bir kapı niteliğindeydi hem de gerçekten eğitime odaklandılar. Eğitimli genç bir insan kaynağı oluşturdular ülkede. Bunu farklı yaş gruplarında, son derece bilinçli bir hükümet politikasıydı.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra İrlanda’nın ekonomisi çöktü. Ülkenin geleceğini düşündüler ve eğitime gerçekten çok ciddi yatırımlar yaptılar. 10 yıl sonra yabancı sermaye çekmek için şirketlerle görüşmeye başladılar.

‘Dünyadaki belirsizlik bitecek gibi değil’

-Dünya ekonomisinin bu belirsizliği daha ne kadar sürecek?

Yakında bitecek gibi gözükmüyor. Sanıyorum ki yeni normal artık bu. Küresel ekonominin işleyişi anlamında yeni normal bu. Dünya artık çok daha birbirine bağlantılı bir hale geldi. Eskiden hiç bir şekilde böyle değildi dünyanın durumu. O yüzden ne zaman birbirene bağımlılık durumu olsa bir yerde olan bir olay hemen çok hızlı bir şekilde diğer ülkelere de yayılıyor. Ve bunun sonucunda da çok ciddi bir oynaklık ve belirsizlik doğuyor.

Seçici oluyor bu belirsizlikler. Bazı ülkelerde biraz daha yoğun hissediyorsunuz. Örneğin Brezilya ve diğer Latin Amerika ülkelerine baktığınız zaman belirsizlik seviyesi hakikaten çok yüksek. Hükümetler de şu anda bu belirsizlikleri hafifletmek çok iyi bir iş çıkarmıyorlar. Öte yandan daha seslik ve sakin ülkeler var. Örneğin Kanada, Avustralya. Bu ülkeler aynı seviyede belirsizlik hissetmiyorlar. Bu ülkeler hiç bir şekilde konutta bir kredi balonu oluşturmadılar.

‘Yeni hikayeniz küresel şirketleriniz...’

-Türkiye’den yeni hikaye bekliyor musunuz?

Türkiye’nin çok büyük fırsatları olduğuna inanıyorum, yeni bir yöne doğru ilerlemesi konusunda. Büyük şirketler... Hikaye yaratmak denince, küresel anlamda başarı elde etmiş büyük Türk şirketleriyle bu hikayeyi yaratmak anlamlı olacaktır. Bir de bu göçmen krizi gerçekten dünyanın Türkiye ile ilgili farkındalığını artırdı. İnsanlar artık Türkiye’ye dikkat sarf ediyorlar. Bu krizin sonucunun ne olacağını bilmiyoruz ama ironik bir şekilde Türkiye için bir fırsat yaratabilir çok önemli küresel bir rol üstlenmesi konusunda. Hem diplomatik hem de ekonomik anlamda. Bu biraz sizin hükümetiniz ve şirket yöneticilerinize kalmış bir rol.  

‘Fed’in beklenmedik etkileri olacak’

- Fed’in faiz artırmasından sonra belirsizlik artacak mı?

Fed’in hiç beklenmedik etkileri olacak. Kazananlar da olacak kaybedenler de olacak. Usun süre devam eden düşük faiz oranlarının sonucu şuydu; yatırımcılar çok daha riskli varlıklara yönelmişlerdi. Girişim sermayesi ve yapılandırılmış ürünler gibi. O yüzden Faiz oranları tekrar yükseldiğinde bu yaptıkları yatırımlar daha az cazip hale gelecek. Silikon vadesi şirketlerinin çoğunun pazar değerleri düşecek. Güçlü şirketler ayakta kalacaklar. Artan faiz oranlarından global fon akışları güçlü dolar ve göreceli istikrardan dolayı ABD’ye yönelecek. Ekonomisini sürdürmek için yatırım ihtiyacı olan ve kamu borcu yüksek olan ülkeler, doğal kaynak şirketleri olumsuz etkilenecek.