Temiz enerji dönüşümünde kritik minerallerin rolü artıyor

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, , IEA ev sahipliğinde, 50'den fazla ülkeden bakan ve üst düzey temsilcilerin katılımıyla düzenlenen "Kritik Mineraller ve Temiz Enerji Zirvesi"nin açılışında, bu yıl dünyada inşa edilecek tüm elektrik santrallerinin yüzde 80'inden fazlasının, yenilenebilir enerji santrali olacağını söyledi.

Ulaşım sektöründe sadece 2 yıl önce satılan her 25 araçtan birinin elektrikli olduğunu kaydeden Birol, "Şimdi satılan her 5 araçtan biri elektrikli. Bunlar çok iyi gelişmeler. Ülkeler iklim değişikliği ve enerji güvenliğini çok ciddiye alıyor. Temiz enerji dönüşümü birçok insanın fark ettiğinden daha hızlı." dedi.

Birol, elektrikli araç ve güneş paneli gibi temiz enerji teknolojilerinin üretiminde çeşitli kritik minerallere ihtiyaç olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:

"Kritik minerallerin yatırım, üretim ve rafine süreçlerinde ciddi bir risk var. Temiz enerji dönüşümünün hızı, belki de dünyanın doğru zamanda ve ekonomik koşullarda yeterli kritik mineral arzını sağlamasına bağlı olabilir. Yoksa temiz enerji dönüşümünün gerekenden daha yavaş olma riski söz konusu. Bu risk nedeniyle, tüm ilgili paydaşları bir araya getirerek kritik minerallerde arz güvenliğinin nasıl sağlanabileceğini tartışmak ve çözüm önerileri oluşturmak istiyoruz."

Arz çeşitliliğinin artırılması gerekiyor

Kritik minerallerin tedarikine ilişkin üç temel zorluk tespit ettiklerini anlatan Birol, şu ifadeleri kullandı:

"Bunlardan ilki, tedarik çeşitliliğinin nasıl artırılacağı. Bu büyük bir zorluk çünkü kritik minerallerin üretim ve rafine süreçlerine baktığımızda çok yüksek seviyede bir konsantrasyon görüyoruz. Bu konsantrasyon, bir ülke, şirket veya rotada olduğunda her zaman zorluk vardır. İkinci zorluk, teknolojinin gücünün kritik minerallerin arzında nasıl kullanılacağı, üçüncüsü de tedarikin nasıl sürdürülebilir şekilde sağlanacağı."

Birol, zirvede tüm bu konuların gündemde olacağını sözlerine ekledi.

IEA verilerine göre, 2017-2022 döneminde enerji sektörü, lityum talebinin üç kat artmasının arkasındaki temel itici güç olurken, kobalt ve nikel talebinin de sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 40 artmasına yol açtı.

Yüksek fiyatlar ve artan talebe bağlı olarak temel kritik minerallerin pazar büyüklüğü son 5 yılda iki katına çıkarak 2022'de 320 milyar dolara ulaştı.