Taksici tartışması: Sınavlı mı alaylı mı

Taksicilerin bir gün sınavla şoförlük yapabileceğini duysanız, inanır mıydınız? Londra’da taksi şoförü olabilmek için The Knowledge kitabını hatmedip, yıllarca sınava hazırlananlar var. Türkiye’deki taksileri ve problemlerini düşününce “Keşke bizde de olsa.” diye iç geçirmemek elde değil.
Acil bir yere gitmek için yoldan geçen bir taksiyi çeviriyorsunuz. Yol hakkında bir bilginiz yok. Şoföre adresi gösteriyorsunuz. Tereddütsüz, navigasyona bile bakmadan, üstelik saatlerce trafikte bekletmeden, dolaştırmadan, hakkı kadar ücret alıp, sizinle münakaşaya girmeden, istediğiniz adrese sağ salim bırakıyor. Bahsettimiz bu taksi şoförleri Londra’da! Şehrin sokaklarında çok da popülerler. Bu şöhret kolay olmadığı gibi bir de bedeli var. Zaman Gazetesi'nin haberine göre ilk olarak ‘The Knowledge’ (Bilgi) isimli kitabı noktasına kadar bilmek. Sonrasında bu kitaptan yapılacak olan taksici seçme sınavını geçmek. Yanlış duymadınız. Londra’da taksi şoförleri Londra sokaklarına ve taksiciliğe dair bilgilerin yer aldığı bu kitaptan sınav oluyor. Navigasyona ya da haritaya bakmadan yolu bulanlar, nezaket kurallarını harfiyen uygulayanlar şoför olma hakkını kazanıyor. Bir de bu taksiciler başlıca yerleri özellikle bilmekle zorunlu; kiliseleri, polis istasyonlarını, müzeleri, parkları ve tiyatroları.
Sınavı kazanmak için 4 yıl boyunca hazırlananlar var. Anlayacağınız her yiğidin harcı değil Londra’da taksi şoförü olmak. Şoför adayları sınava elbette ki sadece ‘The Knowledge’ kitabını ezberleyerek girmiyor. Şehirde bu sınava hazırlanmak için kurslar var. Özel hazırlanmış CD’ler, internet siteleri ve bloglar ise en büyük yardımcı. Gören de üniversite sınavına hazırlanılıyor sanır!
Sınavı 6 bin kişiden bin kişi geçiyor
Bu söylediklerimiz ütopik gibi gelse de, taksi ve özel araç kiralama Londra direktörü John Mason’un sözleri bizi destekliyor. Mason, The Knowledge’da yapılan sınavın dünyanın en zor sınavı olduğunu söylüyor. Ona göre, tarih ve geleneğin iç içe geçtiği son derece zor bir sınav, ama bir o kadar da önemli. “Şoförlerin seviyesini her anlamda yükseltmeye çalışıyoruz.” diyor Mason. The Knowledge sınavına her yıl yaklaşık 6 bin kişi katılıyor. Ama sadece 700 ile 1000 kişi sınavı geçebiliyor. Anlayacağınız Londra’da taksicilik “Bari bir işim olsun” diye yapılan bir meslek değil.
Bu şehirdeki taksicilerin bir kariyer hedefi ve planlaması var. Özellikle ‘black cab’ diye adlandırılan siyah taksilerin şoförü olabilmek bu hedeflerden biri. Yolunuz bir gün Londra’ya düşerse ve oldukça ünlü bu ‘black cab’lere binerseniz, şanslısınız. Çünkü Londra sokakları onlardan soruluyor. Tom Marie, 15 yıldır yollarda. Ünlü bir black cab şoförü. Sırf siyah taksi şoförlüğü yapabilmek için Londra’nın binlerce sokağını, yolunu, caddesini ezberlemeye yıllarını veren Knowledge kız ve erkekleri olduğunu söylüyor. Sınava hazırlananlar scooterla binlerce mil kat ederek tek tek bütün sokakların ismini, yönünü ezberlemeye çalışıyor.