Mevduat faizinde örtülü artış formülü: Prim

Bankacılık sektörü TL mevduat faizlerinde zirveyi görüyor. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, bazı bankalarda TL mevduat faizi yüzde 36’ya ulaştı. Tüm bankalar bu derece cesur faiz oranları veremese de yüzde 30’ların üzeri artık normalleşti. Hatta Merkez Bankası’nın resmi verileri de 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizinin yüzde 28,10 ile neredeyse kasım 2003’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını ortaya koydu. Ancak bazı bankalar hem resmi kayıtlarda yüksek faiz verdikleri yer almaması hem de faizleri yükseltti algısı oluşmaması için kızışan rekabette geri kalmamak için prim uygulamasına başladı. Müşterilerine yüzde 29,75’e kadar çıkan TL mevduat faizi veren bazı bankalar vade sonunda ise 1-2 puan da prim taahhüt ediyorlar.

Ortalama Faiz oranları 20 yılın zirvesinde

Bankacılık sektörü kaynakları TL mevduat rekabetinin uzun süredir görülmemiş oranda sert geçtiği kanısında. Öyle ki ortalama faiz oranları da 20 yılın en yüksek seviyelerinde seyrediyor. Bankacılık sektörü Merkez Bankası tarafından ek menkul kıymet alımı dışında kalan yüzde 60 TL mevduat oranını yakalama peşinde. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizinin yüzde 28,1'e yükseldiği 24 Mart haftasında sektörün TL mevduat oranı yüzde 58,86 seviyesinde bulunuyor. Kamu mevduat bankalarında aynı haftada oran yüzde 61,89 ile hedefin üzerinde kalırken, yabancı mevduat bankalarında yüzde 60,4 seviyesine geldi. Yerli özel mevduat bankaları ise yüzde 54,59 ile halen daha yüzde 60 oranını yakalayamamış durumdalar.

Bu durum TL mevduat faizlerinin yükselmesine neden olurken bir de kur korumalı mevduat ürünü de devrede. KKM’de TL mevduatta da faiz üst sınırının kalkmasıyla birlikte bankalar TL üzerinden KKM’de faizleri yüzde 20 seviyesine yükseltti. Bazı bankalarda daha yüksek oranlar da uygulanıyor. Bu arada döviz kurlarındaki yukarı yönlü hareket de KKM’ye olan ilgiyi daha da canlandırmış görünüyor. Nitekim KKM hesaplarının büyüklüğü 1.7 trilyon lira sınırına dayanmış durumda bulunuyor.

Faizlerde yukarı yönlü seyrin sürmesi bekleniyor

Öte yandan bankacılık sektörü kaynaklarından alınan bilgiye göre bazı bankalar yüksek faiz verdiklerinin çok ön plana çıkmasını istemiyor. Hatta Merkez Bankası’na yaptıkları faiz bildirimlerinde de yüksek oranların olmasından kaçınıyor. Sektör kaynakları bu hassasiyeti olan bazı bankaların TL mevduat faizini yüzde 30’un altında tuttuklarını ancak müşteri ve mevduat kaçışını engellemek için vade sonu prim ödemeyi taahhüt ettiklerini dile getirdi. Merkez Bankası kaynakları da prim gibi uygulamalar hakkında duyumlar aldıklarını belirtti.

TL mevduatta prim uyguladıkları için daha önce döviz dönüşümlü KKM’de olduğu gibi Merkez Bankası’nın bu uygulamayı yapan bankalara uyarıda bulunması beklenmiyor. Ancak TL mevduat faizi yarışı daha fazla kızışırsa da bankacılık sektörünün yine yan yollar bularak hem TL mevduat hedefini tutturmayı hem de döviz mevduatını azaltmayı sürdürmesi öngörülüyor. KKM’deki faiz üst sınırı kaldırılmasıyla beraber de faizlerde yukarı yönlü seyrin bir süre daha devam etmesi beklenti dahilinde bulunuyor.

Kur korumalı mevduatta vadeler kafa karıştırdı

Son günlerde üst üste yayımlanan kur korumalı mevduat ürününe yönelik yönetmelik ve talimatlar kafaları karıştırdı. Mart sonunda KKM’de döviz yükümlülüğü olanlar için yeni bir ürün tanımlandı ve 1 aya kadar vade yapabilme imkanı getirildi. Ardından 1 Nisan’da TL üzerinden KKM hesapları için vade sürelerini Merkez Bankası’nın belirleyeceği Resmi Gazete’de yer aldı. 3 Nisan’da Merkez Bankası’nın yayımladığı talimatta ise “Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 3 ay,6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır” ifadesi yer aldı. Piyasa aktörleri bu durumu 3 aydan daha kısa vadeli KKM mevduatı yapma imkanının ortadan kalktığı şeklinde yorumladı. Merkez Bankası kaynakları ise 1 aya kadar vadenin sadece döviz yükümlülüğü olan tüzel kişilere getirildiğini hatırlatarak Merkez Bankası’na verilen vade tanımlama yetkisinin ise kırık vade olarak uygulanacağını belirtti. Merkez Bankası kaynakları yani 3- 6-12 ay değil de 4 -7-8-9 ay gibi kırık vadelerde de KKM yapılabilmesine imkan sağlayacaklarını ifade etti.

KKM'de faiz yarışı borsayı negatif etkileyecek

Mevduat faizlerinde sert yükseliş

Kur korumalı mevduata faiz tavanı düzenlemesi