"Kuru yönetemzsiniz"

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, B ve C planlarının tartışıldığı bir dönemde ekonominin ana yapısı, güzergahı ve rotu anlamında büyük bir şey yapılması gerektiğini söyledi. Zeybekci, “Gidişatımız, yürüyüşümüz, yolumuz belli ama edilgen bir ekonimiden etken ekonomiye geçmeliyiz” dedi. Erdinç Çelikkan'ın Hürriyet'teki haberine göre, ekonomide yaşanan gelişmelerle ilgili konuşan Zeybekci, döviz kurunun serbest bırakılması gerektiğini belirterek, “Kurun 2.30, 2.35, 2.40 gibi bir çizgisi olmaz. Ekonomi, piyasa nerede tutturursa orada durur” ifadesini kullandı.

Son dönemde sıcak para girişi ve finansman anlamında Türkiye’ye yönelen paranın lirayı baskılamasının yaşandığını kaydeden Zeybekci, “Son 15 yıla bakarsak liranın olması gereken yer çok daha üzerinde. Ama ekonomi bunu zaten dengeler. Matematik olarak burası diyemezsin. Ben karamsar değilim kesinlikle. 30 yıldan beri tüm dünya Çin’e Yuan’ın aşırı değersiz olduğunu, haksız rekabet yarattığını ve değerinin arttırılması gerektiğini söylüyor. Ama Çin dikkate almıyor, ihracatını arttırıyor” diye konuştu.
Seçimden önce bir ekonomi paketinin gündeme gelmeyeceğini de sözlerine ekleyen Zeybekci şunları söyledi: “Ekonominin ana yapısı, güzergahı, rotu anlamında bizim büyük birşey yapmamız gerekiyor. Yeniden yükü indirip tekrar sarmamız gerekiyor. Gidişatımız, yürüyüş yolumuz belli ama edilgen bir ekonomiden etken ekonomiye geçmeliyiz. Etkin bir yapıya dönüşmemiz gerekiyor. 2008 ve 2009’daki o süreçte işyerlerinin kapanması, işçilerin çıkarılması, istihdamın düşmesini gözönüne alırsak kıyas kabul etmez. Teğet geçerken bile bizi 4’le geçti. Ama dünyayı yerle bir etti. ”

AYNI SU GİBİ

Nihat Zeybekci, kuru engellemenin ve yönetmenin istense de olmayacağını belirterek şunları açıkladı: “Aynı su gibi suyu kalkıp 90 derece çeviremezsin. Nehirler de tabi kıvrımlarıyla hareket eder. Dünyadaki bize benzeyen ülkeler ABD’de mayıs ayında ‘Gezi’ye denk geldi. Piyasaya her ay verdiği 185 milyar doları çekebilirim açıklamasından sonra Türkiye ve bize benzer ülkelerin paraları değer kaybetmeye başladı. 2013’ün başından alırsak Türk Lirası, 24 Aralık’a kadar yüzde 31 değer kaybetti. Türk Lirası17 Aralık’a kadar olan kısımda yüzde 15’e yakın, 17 Aralık’tan sonraki kısımda ise yüzde 16 daha kayıp yaşadı.O güne kadar diğer ülkelerden ayrıştık. Kamu maliyesinde çok sağlamız. 17 Aralık’tan hemen sonra yüzde 15 kaybımıza 16 daha ilave ettik 31’e geldik. Türk Lirası bugüne kadar da değerliydi zaten.”

YASTIK ALTI LANK DİYE ÇIKIYOR

17 Aralık’tan sonra olumsuzluk beklentisinin oluştuğunu kaydeden Nihat Zeybekci, “Çünkü alışmışız siyasi ve ekonomik istikrar içinde yaşamaya. Mayıs ayında faizler yüzde 4.6 idi. Ama Almanya’da da aynıydı. Tasarruf oranımızın aşırı düşüklüğü de tam ölçülebilir birşey değil. Adamın büyük tansiyon 8, küçük tansiyon 4 vatandaşın yatıyor olması lazım elini ayağını oynatamıyor olması lazım, ama takır takır top oynuyor. Ölçülemeyen birşey var, tasarruf oranlarında piyasaya girmeyen para. Yastık altındaki para sağlıksız birşey. Kriz anında lank diye çıkıyor ve tutuyor krizi, destekliyor yani. Bilinmeyen öz sermaye” yorumunu yaptı.

O İŞARET POZİTİF TASTİKTİ

Zeybekçi, İran’daki imza krizini değerlendirirken de şunları söyledi: “İran konusu bayrak orada var mıydı muhabbetine götürülüyor. İmza konusu saptırılan birşey. 10 yıldan beri sürüncemede olan birşey var. Bu noktaya kadar gelinmiş. Biz büyük öngörüyle getirdik. Görüşmeler sırasında karşılıklı oturuyoruz. Bizim herşeyimiz hazır. Benim en son marjım vardı ona evet diyerek son teklifle bitti. İngilizce ve Türkçe olarak hazırdık, Farsça metin hazır değildi. Ama üst metin hazırdı. Dediler ki, üst sayfaları imzalayalım sonra parafe ederiz dediler. Bende rahatsızlık hissettim tamamının imzalanması gerektiğini düşündüm. Anlayışla karşıladılar. Bu arada Başbakanlar beklediler. Kriz de yok, ben imzalamam hazırlatın getirin dedim. Bu arada Dışişleri Bakanları ne oluyoruz diye telaşlandılar. Başbakan’ın haberi oldu. Sempatiyle karşıladı. Oradaki hareketi ‘hadi istediğini yaptırdın’ gibi pozitif bir tasdikti. İmzala değildi yani. Kriz yok, istişare var. Ben imzalarken arkamda Türk bayrağı var. Ruhani ile 1. Yardımcı ile görüşürken her yerde bayrak var. Bayrağın olmadığı tek yer Hamaney ile görüşmeydi.”

YABANCI YATIRIMCI ÇOK OLUMLU

“İstesek de bu memlekette krizi çıkaramayız” yorumunu yapan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Ben bunu laf olsun diye söylemiyorum. Kamu borçlanma miktarı ve ihtiyacı anlamında çıkmaz. Piyasaya çıkıp har har para talep eden Hazine olmadıktan sonra insanlar turşu mu kuracaklar? Spekülatif amaçlı dövize yüklendiler. Oradaki kısa vadeli borç verme faizini yükselttiğinde tahvil piyasalarında Hazine oranları 11.80’lerden 10.50’lere doğru gevşiyor sakin şekilde” dedi. Faizin tortusunun cüzi de olsa olacağını kaydeden Zeybekci, ama öyle ciddi etkisinin olmayacağını belirterek, “2008’le kıyas olmaz. Yabancı yatırım anlamında da çok iyi görüyorum” dedi.