Kabuk değiştiren MKE, özelleştirilecek mi?

Türkiye'nin en köklü sanayi tesislerinden Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) Kurumu yola anonim şirket olarak devam etmeye hazırlanıyor. Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürü Yasin Akdere, TBMM Milli Savunma Komisyonunda görüşmeleri devam eden Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi (MKE AŞ) Hakkında Kanun Teklifi'ne ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu. Yapılan bilgilendirmelere rağmen kamuoyu nezdinde ve çalışanlar tarafından yanlış yorumlanan bazı noktalar bulunduğunu ifade eden Akdere, kurumun yeniden yapılandırması süreciyle ilgili gerekçelerini dile getirdi.

MKE'nin Kamu İktisadi Teşebbüsü olarak kamu kuruluşlarının tabi olduğu mevzuat hükümlerine bağlı hareket ettiğini belirten Akdere, şöyle konuştu:

"MKE, Türkiye'de bu yapıdaki tek savunma sanayisi kuruluşu. Dünyada ise bu yapıda bulunan birkaç kuruluştan biridir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde savunma sanayisinde faaliyet gösteren kuruluşların tamamına yakını şirket yapısında ve özel hukuk hükümleri çerçevesinde faaliyetlerini yürütmektedir. MKE'yi diğer rakiplerinden ayıran bu temel farklar Kurumun başta insan kaynağı istihdamında, ham madde ve kritik malzeme tedarik süreçlerinde rakipleriyle istenilen şekilde rekabet edebilmesi önünde en büyük engellerdir."

Kamu mevzuatından kaynaklanan kısıtlamalar sebebiyle yetkin insan kaynağının MKE yerine diğer kuruluşları tercih ettiğini anlatan Akdere, bu durumun kritik ve tecrübeli insan kaynağı istihdamını oldukça olumsuz etkilediğini vurguladı. Yetkinlik ve tecrübe kazanan çalışanların, sektördeki diğer kuruluşlara geçme yönünde eğilim gösterdiklerine işaret eden Akdere, bu durumun da Kurumun yetişmiş iş gücü ve bilgi birikimini kaybetmesine neden olduğunu dile getirdi.

DİĞER SAVUNMA SANAYİ KURULUŞLARIYLA REKABET EDEMİYOR
Mevzuattan kaynaklı sorunların Kurum faaliyetlerine de olumsuz yansıdığını söyleyen Akdere, şu değerlendirmelerde bulundu:

"MKE Kurumu, savunma sanayisi için oldukça kritik ve acil öneme haiz olan malzeme tedarikinde, kamu mevzuatından kaynaklı gecikmeler ve nitelikli tedarikçi ile uzun vadeli çalışamaması kaynaklı, stratejik tedarikçi kaybı gibi olumsuz durumlarla karşılaşmaktadır. MKE Kurumunun rakip kuruluşları ise özel hukuk hükümlerine tabi olduklarından, bu olumsuzluklara maruz kalmamakta ve rekabet avantajı sağlamaktadır. Aynı şekilde diğer kamu mevzuat hükümlerine tabi olması ve özel sektör dinamikleri içinde yer alamıyor oluşu nedeniyle Kurum, diğer savunma sanayisi kuruşlarıyla istenilen düzeyde rekabet edememektedir."

TÜM VARLIKLAR DEVREDİLECEK
Yasin Akdere, yapılan çalışma sonunda Kurumun özelleşeceği yönünde değerlendirmeler yapıldığını anımsatarak, "MKE Kurumu hiçbir şekilde özelleşmiyor ve özelleşmeyecek. Sermayesinin tamamı Hazineye ait yönetim ve denetim hakları Milli Savunma Bakanlığına bağlı bir kamu şirketi modeliyle çalışmasına devam edecek." dedi.

Akdere, MKE'nin tüm taşınır ve taşınmazları, borçları, alacakları, ayni, fikri, sınai mülkiyet hak ve yükümlülükleri ile devir tarihinde yürürlükte bulunan tüm sözleşmelerin kül olarak MKE AŞ'ye devredileceğini bildirdi.

PERSONEL HAK KAYBINA UĞRAMAYACAK
Dönüşümün mevcut personeli nasıl etkileyeceğine ilişkin sorular üzerine Akdere, şu bilgileri verdi:

"Kesinlikle hiçbir personel, çalışma arkadaşımız hak kaybına uğramayacak. Beyaz ve mavi yakalı tüm personele hiçbir ayrım yapılmadan süresiz sözleşme teklif edilecek. Sözleşmeyi kabul eden mavi yakalı personel ile toplu iş sözleşmesinde sahip oldukları tüm haklar ile beyaz yakalı personel ile de 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerince çalışmaya devam edilecek. Sözleşme imzalamak istemeyen mavi yakalı personel her türlü özlük hakları korunarak Milli Savunma Bakanlığına bağlı kadro ve kuruluşlarda istihdam edilebilecek. Sözleşme imzalamak istemeyen beyaz yakalı personele ise emeklilik ve özlük haklarından hiçbir kayıp olmadan 6 ay içinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil imkanı tanınacak."

MKE AŞ olduğunda kurumun kamu denetimi kapsamının dışına çıkmayacağını dile getiren Akdere, "Aksine Sayıştay, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Milli Savunma Bakanlığı denetimleri başta olmak üzere kamu denetimleri devam edecek, şirket ayrıca Türk Ticaret Kanunu kapsamında bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenecektir. Bunlara ilave olarak, Kurumumuz bünyesinde bulunan iç denetim birimi vasıtasıyla yapılacak denetimler de devam edecektir." diye konuştu.

Süreç hakkında yetkili kişi ve kurumlar dışında ortaya atılan hiçbir söylenti ya da habere itibar edilmemesini isteyen Akdere, düzenlemenin en kısa sürede kanunlaşmasını beklediklerini belirtti.

YENİ ÜRÜNLER HAZIR
Akdere, son 18 ayda Kurum olarak 24 Ar-Ge çalışmasını başarıyla tamamladıklarını söyledi. Bunların arasında 120 milimetre yivsiz havan silah sistemi, 8,59 milimetre keskin nişancı tüfeğinin yer aldığını anlatan Akdere, kamu kurumları arasındaki ortak çalışmanın en güzel örneklerinden 76 milimetre deniz topunun birkaç gün içinde montajının tamamlanmasıyla deneme atışı gerçekleştirileceği bilgisini verdi. Akdere, yakın hava savunma sistemi çalışmasında da sona gelindiğini, ağustos ayındaki IDEF 2021'de sergilemeyi amaçladıklarını dile getirdi.

Elektrikli Zırhlı Muharebe Aracı projesinde kalifikasyon sürecinin tamamlandığını, seri üretime önümüzdeki haftalara geçilmesinin amaçlandığını belirten Akdere, şunları kaydetti:

"Motor ve güç grubunda dışa bağımlılığı tamamen bitiriyoruz. Burada kalmayacağız, Elektrikli Fırtına Obüsü motor çalışmamızın örneğini de IDEF'te göstereceğiz. Bu ve bunun gibi birçok projeye imza atan MKE artık kabuğuna sığmıyor. Daha çok sorumluluk almak, daha hızlı olmak, daha rekabetçi olmak istiyor. Dünya savunma sanayisi piyasasındaki rolünün artmasını istiyor. Bu yüzden bu kanun çalışması bizim için çok ama çok önemli. Hızımızı artıracak, küresel bir marka olarak MKE'yi dünyada temsil etmemizi sağlayacak. Kamuoyundan, ilgili kurum ve kuruluşlardan MKE'ye bugüne kadar verilen desteğin devamını bekliyoruz. Sizler bize güvendiniz, inşallah MKE ailesi olarak güveninizi sarsmayacağız."

DHMİ ve MKE ile ilgili atama kararları Resmi Gazete'de

Hulusi Akar: MKE'nin özelleştirilmesi söz konusu değil