Et krizini çözecek Şahin öneri

SERAP SÜRMELİ – FINANSGUNDEM.COM / ÖZEL HABER

Bu kriz Rusya’yı unuttur mu bilmem ama vatandaşın cüzdanına oturduğu, sofrasına kurulduğu kesin. Söz konusu olay, son günlerin önemli gündemi ‘kırmızı et’ açmazı. Bir yanda alıp başını giden et fiyatları, bir yanda ise hükümetin getirdiği tavan fiyatı.
Peki, üretici ile tüketiciyi karşı karşıya getiren bu kriz nasıl çözülecek? Tavan fiyat uygulaması kısa vadede de çözüm mü?

Türkiye’nin ünlü markalarından Şahin Sucukları’nın Yönetim Kurulu Danışmanı Hakan Sinangil, içinde bulunduğumuz ‘düşük üretim-yüksek tüketim’ tehlikesine dikkat çekerek, açığı kapatacak, eşdeğer hale getirecek önlemlerin acil alınması gerektiğini söylüyor.  Hükümetin alış satış fiyatlarına getirdiği baraja karşılık serbest piyasa ekonomisini işaret eden Sinangil, iki öneri dile getiriyor: İthalat izni ve yerli üreticiyi teşvik.
Körelmeye yüz tutan kırsal alanın yeniden cazip hale getirilmesi gerektiğini söyleyen Hakan Sinangil, “Canlı hayvan dağıtılsın ama şart konulsun” diyor. Peki, şartı ne?
Şahin Sucukları Yönetim Kurulu Danışmanı Hakan Sinangil, et’teki son durumu, şirketinin vizyonunu Finansgundem.com’a anlatıyor…


 
TÜKETİM ARTIYOR, ÜRETİM AZALIYOR, ACİL ÖNLEM ALINMALI

-Ete getirilen tavan fiyat hakkında neler düşünüyorsunuz?
-Biliyorsunuz Türkiye’de etle ilgili üretimle tüketim arasında ciddi bir fark bulunuyor, 2015 yılında 1 milyon 50 bin ton et üretimine karşılık 1 milyon 300 bin ton da tüketim var. Son 3-5 yılın projeksiyonuna bakarsak, üretim 50 bin ton artıyorsa, tüketim 100 bin ton artıyor. Dolayısıyla makas gittikçe de açılıyor. Merkez Bankası açıklaması 9.81 yıllık çekirdek enflasyon varken etteki artış yüzde 21. Türkiye’de 15 milyon büyükbaş, 42 milyon küçükbaş canlı hayvan var. Ama 2015 yılında büyükbaş canlı hayvanda yüzde 1,5 bir azalış var. Yani tüketim artıyor, üretim azalıyor. Onun içinde bizim acil bir önlem almamız ve çözüm bulmamız gerekiyor.

Ama iyi de bir haber var. Türkiye et konusunda çok uzun yıllardır ilk defa toplumsal sosyal uzlaşı yakaladı. Herkes iyi niyetli ve bunlar hep yapıcı şeyler. İnşallah çözülür ve bu da bizler için iyi bir örnek olur.

Hükümet burada çok uzun süren toplantılar ve değerlendirmeler sonucunda ani ve şok bir karar aldı. Şok kararın temel amacı da, ‘Ben bu piyasaya müdahale ederim’di. Hükümet,  ‘alış ve satışta fiyat barajı koyuyorum ve bunu denetleyeceğim’ dedi. Alış tarafı cazip tamam.  Ama serbest piyasa ekonomisi de var. Çünkü Tokat veya  Kırşehir’de kasaplık yapan esnafın ödediği kira gideri ile Sarıyer’de ya da İstinye’deki kasabınki aynı değil. Onun için burada biraz fırsat eşitsizliği gündemde ve bunun takip edilmesi zor bir süreç.

Bizim çok hızlı bir şekilde üretimle tüketimi bir şekilde eşdeğer hale getirmemiz gerekiyor. Ne yapmalıyız?
 A- İthalat yapacaksınız. (Bunu 2000-2014 arasında 3.6 milyar dolar para vererek yaptık)
B- Yerli üreticiyi artıracaksınız. Ve bunların ikisini nasıl yapabilirsiniz? Bizim Şahin Sucukları olarak değerlendirmemiz şöyle;  Tamam ithalat yapalım ama yaptığımızdan da bir yüzde ayıralım ve o yüzdeyle de canlı hayvan alıp besicilere dağıtalım.

Bakın son 10 yıllık istatistiki araştırmaya göre Türkiye’de 3 milyon kişi tarımı ve hayvancılığı bıraktı. Bu işin cazip bir iş olmasından çıkması sebebiyle yarın öbür gün maalesef tüm tarım ürünleri ki domates salatalık dahil olmak üzere parasını versek bile bulamama riskiyle karşı karşıyayız.  Bunu engellemenin yolu da tekrardan kırsal alanı cazip hale getirmek. Şu anda devletin hayvancılık ve tarımla ilgili 60 ayrı kalemde farklı farklı sübvansiyon ve teşviki var.  Galiba burada iyi yollardan biri, devletin para dağıtan değil de fikir veren, proje üreten ve aynı zamanda da tarım ve hayvancılığın en temel girdilerini sübvanse bir vaziyette olması. Bu nedir? Canlı hayvan dağıtılsın. Çünkü şu anda devlette ciddi bir kontrol mekanizması var. Tarım Bakanlığı’ndan, İl Tarım Müdürlüklerine ve muhtarlara kadar yansıyan küpeli hayvan silsilesi var. Canlı hayvan dağıtılsın ama bunun karşılığında besiciye densin ki, bunu kesme, bunu  yavrulat. Yavrulatırsan ilki senin hediyen olacak gibi… İşte ondan sonra Anadolu asil ırkı diye bir şey çıksın ortaya. Ve bunlar takip edilsin.


 
İHRACAT YAPILIRSA ET FİYATLARI UCUZLAR
 
-Et ihracatı neden yapılmıyor?
-Biz ihracat yapmak istiyoruz. Biz yurt dışına mal satmak istiyoruz. Ama bu işin ihracatı yok. Olursa ne olur? İhracatta et fiyatı ucuzlar. Biz ihracata başlarsak Türkiye’deki işlenmiş et sektörü 72 bin tondan anında iki katına çıkar. Biz diyoruz ki, tükettiğimizden fazlasını üretelim. Biz Şahin olarak buna talibiz. Yani Amerika’daki fiyatlara gelebilecek şekilde et fiyatları inerse biz aradaki açığı alacağız ve satacağız diyoruz.

-Şahin Sucukları 2015 yılını nasıl kapattı? 2016 yılı beklentiniz nedir?
-Patrona göre hedef yüzde yüz artış :)
Şahin Sucukları, 2015 yılını iyi geçirdi diyebilirim. Yüzde 25 büyüdük. Tonaj bazında da arttık. Toplam 186 milyon TL satışımız var. Birde bizi sevindiren şey, brüt satıştan nete geçerken aradaki marjda ciddi bir artış var. O çok keyifli. Şahin bu anlamda iyi bir sene yaşadı. Biz hep farklı gidiyoruz. Bir kere ulusal bir marka olduk. Onu gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Türkiye’de Şahin deyince kimse araba demiyor artık. Şu anda Şahin, Türkiye’deki 30 bin noktaya her kanaldan ulaşan her tüketicinin evine girebilecek kapasiteye sahip. Marka değerimizle ilgili de yakında bir sürprizimiz var. Ve bu bir sucukçu için bir ilk olacak.

Bu arada yabancı finans kurumları bizimle ilgileniyor ve yatırımımızı kredilendirmek istiyor. Bir kısım ortaklık görüşmeleri oluyor. Bunlar heyecan ve keyif verici şeyler.


 
ŞAHİN SUCUKLARI’NA ORTAKLIK TEKLİFİ YAĞIYOR
 
-2 yıl önce Körfez sermayeli bir şirketle ortaklık için görüşülüyordu? Bir gelişme var mı?
-Bir takım teklifler oluyor tabii ki. Bu işler 2 günde de bitebilir, 2 yılda da hiç bitmeyebilir. Gizlilik ilkesi her iki taraf için de son derece önemli. Ama teklifler geliyor.
Şahin’e şu anda 11 tane farklı şirketten ortaklık teklifi geldi. Şahin’e ortaklık değil, kendilerine ortaklıkla ilgili. Her birini aldık inceledik. Tabii orada çok farklı fırsatlar var. Türkiye’de çok iyi projeler ve çok iyi ticari fikirler var. Problem sadece finansmanla alakalı. Şahin, finansını çok iyi yöneten bir grup. Banka ilişkilerini çok üst düzeyde tutan bir grup. Biz 2016 yılında birçok sürprizlere gebeyiz. Organik ve inorganik büyüyeceğiz. Ama dediğim gibi patron yüzde 100 büyümek istiyor. Biz onu biraz aşağı indirmeye çalışıyoruz. Ama Şahin yine büyüyecek ve her an çok bambaşka bir gündemle karşınıza çıkabiliriz.
 
-Halka arz düşünüyor musunuz?
-Halka arz işi Türkiye’de maalesef hiç rasyonel değil. Anadolu’da 100 yıllık bir şirketin sahibi patron, bu işten güzel para da kazanıyorsa kalkıp onu 5-6 çarpanla kimseye vermez. Ama büyümek istiyorsanız halka arz güzel bir iş. Neden? Çünkü halkla ortak oluyorsunuz.  Fakat halka arzda iyi doygun bir şeyler olmasını bekliyoruz. O zaman tabii neden olmasın.
 
-2016’da yeni ürün sürpriziniz olacak mı?
-Dört kişilik bir AR-GE ekibi devamlı çalışıyor. Ortalama bir ürünün çıkması 1 yıllık bir süreç. Şu anda deneme aşamasında olan ilginç ürünlerimiz var. 

video##2393##player