Doğu Akdeniz'de kritik gün

Doğu Akdeniz krizinin başından bu yana yalnızca telefon görüşmeleri gerçekleştiren ABD, bugün ilk kez doğrudan sahaya iniyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bugün öğleden sonra 33 yıllık silah ambargosunun 1 Eylül tarihinde kaldırıldığı Güney Kıbrıs'ı sürpriz bir şekilde ziyaret ediyor.

Pompeo, bu sabah Katar'ın başkenti Doha'da başlayan Afganistan ve Taliban arasındaki barış müzakerelerinde masadaydı.

Bugün öğleden sonra Güney Kıbrıs'ta Rum lider Nikos Anastasiadis ile buluşacak Pompeo, bölgedeki savaş gemilerinin geri çekilmesiyle diyaloğun başlayabileceğini vurguladı:

"Almanlar, tarafların diplomatik olarak görüşmeler yapmaya başlaması konusunda iyi bir iş çıkardı. Gerçek bir müzakere sağlanmasını ve orada bulunan askeri varlıkların geri çekilmesini umuyoruz, böylece bu görüşmeler yapılabilir."

ABD Başkanı Donald Trump, Pompeo'nun ziyaretiyle eş zamanlı olarak Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Miçotakis'le telefon görüşmeleri yapacak.

Pompeo'nun alelacele bir ziyarette bulunacağını yazan Rum Fileleftheros gazetesi, Washington'ın bu kez Doğu Akdeniz'in komşularının yanı sıra Rusya ve Çin'e mesaj göndermeyi seçtiğini bildiriyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Güney Kıbrıs'a gitmesinden birkaç gün sonra gerçekleşen Pompeo'nun ziyaretinin zamanlaması dikkat çekici.

Yunan medyası, sürekli Atina yönetimine destek açıklamaları yapan ABD Büyükelçisi Jeffrey Payat'ın iki ülkenin ortak tatbikatını Yunanistan Genelkurmay Başkanı Konstantinos Floros'la birlikte izlediğini yazıyor.

Kathimerini gazetesi, büyükelçi ve general Floros'un ABD'ye ait bir C-130 savaş uçağına bindiğini duyurdu.

Stolen Cerberus adlı tatbikata ABD Hava Kuvvetleri'nin üç C-130 ve bir C-21'le katıldığını aktaran Kathimerini, Ege Denizi'ndeki gösterinin 20 Eylül'e kadar devam edeceğini bildiriyor.

Türkiye korkusuyla Fransa'ya sarılan Yunanistan, Paris yönetiminden silah almaya hazırlanıyor. Yunanistan Başbakanı Miçotakis, anlaşmanın detaylarını bugün Selanik'te açıklayacak.

Yunan medyası, Fransa'dan alınacak 18 Rafale jetinin 8 veya 10'nun yeni, diğerlerinin ikinci el olacağını bildiriyor.Rafale'ler dışında yeni fırkateynler ve denizaltılar da gündemde.

Son günlerde Doğu Akdeniz krizine ilgi gösteren Bloomberg'de yayımlanan bir görüş yazısında ise, Fransa lideri Emmanuel Macron'un Türkiye karşıtı sözlerinin artık Cumhurbaşkanı Erdoğan'a zarar vermediği; ciddi bir kavgaya tutuşmak için de gerekli desteği bulamadığı belirtildi.

Bobby Gosh imzalı yazıda, "Emmanuel Macron için gerçeklikle karşılaşma vakti hızla yaklaşıyor. Fransız Cumhurbaşkanı, Doğu Akdeniz'deki kriz üzerinden bir kez daha sözleriyle Türk mevkidaşına saldırıyor. Ancak bu sözleri Erdoğan'ın gücünü kırmaya yetmeyecek ve Macron ekonomi sopasını göstermek için uluslararası alanda destekçi toplamaya çalışacak. Türkiye'ye karşı askeri bir adım atma girişimleri ise çok daha zor olacak" denildi:

"Fransız liderin sözlü saldırıları o kadar çok tekrarlandı ki, etkisini kaybetti. Perşembe günü Korsika'daki zirvede Avrupa ülkelerine 'Türkiye'nin provokasyonlarına karşı kırmızı çizgi oluşturmaları' çağrısında bulundu. Ancak bunu daha önce de duymuştuk.

Öyle ki sadece birkaç hafta önce, Macron bu kırmızı çizgileri çoktan çizdiğini söylemiş; 'Türkiye'nin kelimelerden değil eylemlerden anladığını' savunmuştu. Bugüne kadar askeri tatbikatlara katılmak ya da zirveler organize etmek gibi eylemleri ise, sadece Ankara tarafından daha da küçümsenmesine yol açtı."

Yazıda Macron'un bu açıklamanın ardından bölgeye daha fazla savaş gemisi gönderebileceği belirtilirken Rusya'nın da devreye girdiği hatırlatılıyor. Aynı zamanda Fransa'nın böyle bir olası adımının büyük ihtimalle Erdoğan'ın hedeflerinden vazgeçerek sondaj ve savaş gemilerini geri çekmesiyle sonuçlanmayacağı ifade ediliyor:

"Fransa böyle bir adım için, bir müttefike karşı diğer NATO müttefiklerinin desteğini de bekleyemez. ABD her ne kadar Güney Kıbrıs'a uzun yıllardır uyguladığı silah ambargosunu yumuşatmış olsa da, Trump'ın Erdoğan'a karşı daha sert önlemler alması pek mümkün görünmüyor.

Macron Erdoğan'a karşı sert tenkitlerine devam edebilir ancak bunların karşılığı da gittikçe etkisini yitiriyor. Yunanlar ve Kıbrıslı Rumlar yakında Fransa'nın 'birlik ve beraberlik' söyleminden sıkılmaya başlayacak. Ankara ise, Paris'le laf dalaşından keyif almaya bile başlayabilir."

Almanya şu an Avrupa Birliği'nin (AB) dönemsel başkanı, Başbakan Angela Merkel ise Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilime müzakereyle sonuç bulmaya çabalıyor. Her ne kadar AB, Türkiye'ye karşı yaptırımlar uygulanabileceği uyarısında bulunsa da; Merkel'in bunları uygulamaya sokması pek mümkün görünmüyor.

Kendisi barışçıl çözüm için çabalarken Macron'un kılıç şıngırdatması, Merkel'in pozisyonuna pek uymuyor. Alman Dışişleri Bakanı Heiko Maas da askeri tatbikatların çözüme yardımcı olmadığını açıkça söyledi... Bu şartlar altında, Cumhurbaşkanı Doğu Akdeniz'deki anlaşmazlıklar konusundaki sözlü savaşına bir son vermeli ve konuşmayı Alman Başbakan'a bırakmalı."

Doğu Akdeniz'de müttefikleri Fransa, İtalya ve Güney Kıbrıs'la Ağustos ayında tatbikat yapan Yunanistan, Türkiye'nin azılı düşmanı Birleşik Arap Emirlikleri ile de yine Girit semalarında tatbikata girişti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 12 Ağustos tarihinde Doğu Akdeniz'e asker göndereceğini ilan etmesinin üzerinden 24 saat geçmeden, Yunanistan ve müttefiki Fransa Girit açıklarında ortak tatbikata girişmişti.

Tatbikatta birçok Yunan fırkateyninin yanı sıra Fransız filosunda helikopterlerin havalanabildiği FS Tonnerre tipi bir savaş gemisi de vardı. Tatbikatta ayrıca Girit'teki Suda'ya inen iki Fransız Rafale jeti de yer aldı.

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi'nin (USGS) 2010 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, Doğu Akdeniz'in Levant Havzası bölümünde tahmini 1,7 milyar varil geri kazanılabilir petrol ve 122 trilyon kübik fit gaz var."

Türkiye'nin Mayıs ayı sonunda Akdeniz'deki yeni ruhsat başvurularını Resmi Gazete'de yayımlaması ve Dışişleri Bakanlığı'nın Twitter hesabından paylaşılan haritalar, Yunanistan'ı paniğe sürükledi. Uluslararası destek arayışına giren Atina yönetimi, Girit ve Rodos açıklarında müttefikleriyle tatbikatlar yaptı.

Türk Dışişleri, bu hafta başında ise Ankara'nın Birleşmiş Milletlere (BM) bildirdiği Doğu Akdeniz'deki deniz sınırları içinde Oruç Reis sismik araştırma gemisinin faaliyet yürüttüğü bölgeyi gösteren haritayı paylaştı.