Çin’de yaşanan ekonomik şoklar dünyanın dengesini bozuyor

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Çin ekonomisi beklentilerin aksine pandemi sonrası toparlanamıyor. Ülkede yaşanan ekonomik şoklar, dünya ekonomisini de kötü etkiliyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Çin ekonomisinin yaşadığı zorluklar nedeniyle dünya ticaret hacmi giderek küçülüyor, fiyatlar düşme eğilimine giriyor. Küresel ekonominin Çin2in yaşadığı ekonomik şokları daha ne kadar kaldırabileceği ise belirsiz.

Öngörüler boşa çıktı

Bloomberg’den Daniel Moss’un makalesine göre, ABD'nin Kovid ile sona eren destansı büyüme geriliminin sonraki yıllarında, tüm dünyaya yayılan canlı koşulları anlatmak için bir cümle tekrarlanmaya başladı: “Dünya alışılmadık bir şekilde senkronize edilmiş bir genişlemenin eşiğinde.” Amerika'da hala birçok insan işsizliğin yükseldiği bir toparlanmadan söz ediyordu ve Çin, bazı ender tökezlemelerden sonra eski güçlü haline dönüyor gibi görünüyordu. Enflasyon iyi bir şey olarak görüldüğü için ise dikkate alınmıyordu.

Japonya ve Euro Bölgesi ise iyi görünüyordu. Euro Bölgesi felç edici bir borç krizini ardında bırakmıştı. 2017'nin başlarında Bloomberg News'teki makaleler ve The Economist'in kapağındaki bir haberle övülen bu şaşırtıcı birlikteliğin güzelliği, ABD'nin taşıdığı yükü hafifletecek olmasıydı. Washington ile Pekin arasındaki ticari gerilimler bile pek bir etki yaratmadı. Mutlu günler gelip çattı ve kara bulutlar bir süreliğine dağıldı.

Endişe verici dengesizlik

Ancak dünya şu anda endişe verici bir dengesizlik nöbetiyle kuşatılmış durumda. Genel resim cesaret kırıcı. Son birkaç on yılda çok fazla ticari canlılık kaynağı olan Çin, ekonomik şoklardan bir türlü nefes alamıyor. Bu haftaki raporlar, sallantılı bir toparlanmaya yönelik yeni darbeleri ortaya çıkarıyor. İhracat düşüyor, ithalat endişe verici bir şekilde düşüyor ve aylarca süren anemik enflasyonun ardından tüketici fiyatları bir yıl öncesine göre Temmuz ayında düşüş eğilimine giriyor. TÜFE'nin önceki aya göre artması ve büyük bir suçlu olan gıda fiyatlarının toparlanmasının beklenmesi nedeniyle deflasyonun geçici olması bekleniyor ve bu biraz olsun rahatlatıcı bir gelişme olarak kabul ediliyor. Ancak dünyanın ikinci en büyük ekonomisinde rahatsız edici bir talep eksikliği var.

Ayrıca birçok sektör de bol miktarda zorlukla boğuşuyor. İnsanlar Çin ekonomisinde zayıflık belirtileri arıyor; bu nedenle, yeniden açılmaya yönelik toz pembe tahminlerin hızla solup gitmesini izleme deneyimi gerçekten de ıslah edici oluyor.

Başka bir veri dökümü ve başka bir asık suratlı değerlendirme daha, olumlu beklentileri karartıyor. Emlak sektörü bir dert kaynağı olarak öne çıkıyor. Bir zamanlar satış bazında en büyük oyunculardan biri olan Country Garden Holdings Co. sallantıda. Mali cephede biraz daha fazla şey yapmak ve faiz oranlarını düşürmek gibi eldeki çözümler mütevazı ve çok tanıdık görünüyor. Çin Merkez Bankası, yuan üzerindeki düşüş tahminlerine karşı geri adım atıyor ancak bunu çok şiddetli bir şekilde yapmıyor.

Büyük ekonomiler de döngülerden geçer

Çin'deki koşullar hakkında kıyamet senaryoları sıralamak hata olabilir. Büyük ekonomiler de döngülerden geçer. Ancak gerçek şu ki, Çin’de bu döngüleri daha çok görmeye alışmak gerekiyor. Bu arada dünya, büyümeyi sürdürmek için ABD'ye bağımlı seyrediyor. Pandemi öncesi yıllarda ABD'nin dünya ekonomisini tek başına omuzlamaması iyi bir şeyse, şimdi farklılığın hüküm sürmesinin kötü olmaması gerekiyor.

Bugün resesyon bile uzak bir olasılık gibi görünüyor. Çağdaş analizlerin çoğu, yakında bir Amerikan krizinin sona erme ihtimalini kutluyor. JPMorgan, geçen hafta bir çöküşün önleneceğini tahmin edenlerin saflarına katıldı. İş gücü piyasası güçlü kalmaya devam ediyor, enflasyon hala Fed'in hedefinin üzerinde seyretse de zirve yapmış görünüyor. Borç tavanı çıkmazı kriz olmadan çözülmüş durumda. Bölgesel bankaların sağlığıyla ilgili endişeler de hafiflemeye devam ediyor.

JPMorgan, bir durgunluğu dışlamamak için dikkatli davranıyor. ABD'li baş ekonomist Michael Feroli, düşüş riskinin ‘hala çok yüksek' olduğunu yazıyor. Böyle bir sağduyu gerçekten de akıllıca gözüküyor.

Dünya ekonomileri bitkin durumda

İyi gözüken ABD ekonomisi koşullarında rahatlamanın zafere dönüşmesi utanç verici olurdu. 1990'ların sonlarında, ABD'nin teknoloji odaklı bir patlama yaşadığı, işsizliğin düşük olduğu ve enflasyonun makul seyrettiği bir dönemde adil miktarda bir rahatlama vardı. Amerika'nın ana ekonomik rakibi olarak algılanan Japonya, düşüşte görünüyordu. Bir zamanlar hızlı dönüşümlerinden dolayı ‘Kaplanlar' olarak anılan Doğu Asya ülkelerinin çoğu, mali bir çöküşü atlatmak için mücadele ediyordu. İnsanlar ‘yeni bir paradigma’dan söz ediyorlardı ve hatta iş çevrimlerinin hâlâ var olup olmadığını sorguluyorlardı. Çin'in hızlı ama henüz tehdit edici olmayan yükselişi, resmin büyük parçasını oluşturuyordu.

Ancak Mart 2001'de ABD resesyona girdi. Bunu büyük Avrupalı güçler takip etti ve Japonya, zamanla nihayetinde ABD ve Euro Bölgesi’nde uygulanmaya başlayan sözde geleneksel olmayan para politikası için bir laboratuvar görevi görerek zor durumda düştü. Mesele şu ki, ekonomiler durağan değil. ABD'nin şimdilik muhalifleri görmezden gelmesi güzel. Yine de bu, Amerikan genişlemesinin sonsuza kadar süreceği anlamına gelmiyor. Dolayısıyla kutlama yapmak yerine, dünyanın geri kalanının bitkin düşmesinden endişe duymak gerekiyor.

Bilanço durgunluğu tehlikesi

Yakın tarihli bir notta, Bank of America, ayrışmaya dikkat çekiyor ve dünyanın daha az senkronize olup olmadığını sorguluyor. Banka, ABD ve Çin için büyüme tahminlerini ters yönde revize ediyor. ABD'deki ‘yumuşak iniş’in olağandışı olduğuna dikkat çeken ekonomistler, daha yapılacak çok şey olduğunu söylüyor. Bank of America, Çin’in, gelirini harcamak yerine borcu ödemek için kullanıldığı bir ‘bilanço durgunluğuna’ girmesi konusundaki şüphelerini de dile getiriyor.

Her iki durumda da, uyumsuz şarkı söyleyen bir dünya ekonomisi risklerle dolu gözüküyor. Fed yine kendisine bir dayanak noktası buluyor. Çin'den yayılan tüm karamsarlığa rağmen, Fed oldukça pasif görünüyor. Yine de çok dikkatli olmak ve şunu daha iyi anlamak gerekiyor: Çin’in sorunları herkesin kıyısına vuruyor.

Country Garden'ın dev zararı Çin ekonomisi için ne anlama geliyor?

Çin’de ikinci Evergrande vakası! Büyük iflas yaklaşıyor mu?

ABD'den Çin'e yatırım kısıtlaması

Çin'de enflasyon 28 ay sonra ilk kez düştü

Çin ithalat ve ihracatı çift haneli düştü