Çanakkale'de 100. yıl anması

Çanakkale Kara Savaşları’nın 100. yıldönümü törenlerine; 17 devlet başkanı, 3 parlamento başkanı, 3 cumhurbaşkanı yardımcısı, 5 başbakan, 1 eski cumhurbaşkanı, 28 bakan, 6 uluslararası örgüt genel sekreteri olmak üzere 90’a yakın ülkeden üst düzey konuk katılıyor.

Törenler kapsamında bugün Yahya Çavuş Şehitler Camii’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan Müslüman ülke temsilcileriyle birlikte cuma namazı kıldı.

ERDOĞAN LİDERLERE SESLENDİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çanakkale Kara Savaşları'nın 100'üncü yılı dolayısıyla konuk ülke temsilcilerinin de katılımıyla Mehmetçik Anıtı'nda düzenlenen törende hitap etti.

Erdoğan özetle şunları söyledi:

'DÜNYANIN BU MESAJA İHTİYACI VAR'

- Bir kez daha ülkemize ve Çanakkale'ye hoşgeldiniz diyorum. Gelibolu yarımadası 1. Dünya Savaşı'nın en önemli cephelerinden birini oluşturuyordu. Bütün askerleri saygıyla hürmetle yad ediyorum. Burada yaşanan savaş bizzat burada olanların değil cephede yer almayan milletlerin de kaderini etkiledi.

- I. Dünya Savaşı'nın sarsıcı izlerinin devam ettiği günümüzde dün İstanbul'da ve burada verdiğimiz barış mesajının önemli olduğuna inanıyorum. Dünyanın bu mesaja çok ihtiyacı var.

'OFF GENÇLİĞİM EYVAH'

- Bizim için Çanakkale bir zafer sembolü olduğu kadar kayıplarımız nedeniyle bir hüzün ifadesidir. 'Çanakkale içinde vurdular beni ölmeden mezara koydular beni off gençliğim eyvah...' Onlar karşısındakini düşmandan önce insan olarak gördüler. Annesinin resmiyle ağır yaralı yatan askere yardım etmek için uğraşan mehmetçiğe bunun sebebini sorduklarında 'Benim annem yok belli ki onun yolunu gözleyen bir annesi var' demişti.

'BURADA YATAN HER GENÇ BİZİM EVLADIMIZ'

- Burada yatan gençlerin aziz hatırası önünde barışın huzurun refahın hakim olmasını sağlamak için çalışma kararlığımızı bir kez daha ifade ediyorum. Gazi Mustafa Kemal diyor ki, 'Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar evlatlarınız bizim bağrımızda huzur içindedir. Onlar artık bizim evlatlarımız olmuşlardır...' Evet bu topraklarda yatan her genç bizim evladımızdır.

'ANZAK AYİNİNE 10 BİN İNSAN KATILACAK'

- Anzaklardan bana gelen bilgiler şafak ayinine 10 bini aşkın insan katılacak. Bizim gençlerimizden de asgari 35 bin genç katılacak. Bu artık bir şey ifade ediyor. 

MEHMETÇİK ANITI'NDA ŞEHİTLER İÇİN DUA

Mehmetçik Anıtı'ndaki tören Veliaht Prensi Charles ve diğer konuk ülke temsilcilerinin katılımıyla başladı. Saygı duruşunun ardından İstiklal Marşı çalındı. Mehmetçik Anıtı'ndaki törende şehitler için dua okunuyor.

Tören kapsamında Çanakkale Cephesi’nde mücadele eden ülkelerin bayrakları göndere çekiliyor. Erdoğan’ın törende gerçekleştireceği konuşma sonrasında çocuk korosu ve mehter takımı gösteri yapacak.

PRENS HARRY KONUŞACAK

Erdoğan ve Prens Charles, Şehitlik Defteri’ni imzalayacak. Türk Yıldızları’nın gösterisinin ardından, Çanakkale’de askerleri savaşan ülkelerin anıtlarındaki törenler başlayacak. İlk tören İngiliz Anıtı’nda gerçekleştirilecek. Törende, Galler Prensi Harry ve Prens Charles birer konuşma yapacak. İngiliz Anıtı’ndaki törende, Çanakkale Savaşı sonrasında Mustafa Kemal Atatürk’le yapılan bir söyleşi de okunacak.

PRENS CHARLES GELDİ

İşte Çanakkale notları:

+ Törenlere katılmak isteyen vatandaşlar, çoğunluğu Avustralyalı ve Yeni Zelandalılardan oluşan yabancı turistler ve gazeteciler, feribotlarla Gelibolu Yarımadası'nda bulunan Eceabat ilçesine geçiyor.

+ Yarımadadaki törenlere katılacak Galler Prensi Charles ve beraberindekiler de Çanakkale'ye geldi.

+ Çanakkale Valiliğince 100. yıl dolayısıyla belirlenen "Barış mümkündür-Peace is possible" sloganının bulunduğu bez ve levhalar, feribotlara ve çevredeki bazı binalar ile iş yerlerine asıldı.

+ Etkinlikler dolayısıyla polis ekipleri, geçişlerin yapıldığı Çanakkale Feribot İskelesi'nin çevresindeki yüksek binalar ve iskelede geniş güvenlik önlemi aldı. İl Emniyet Müdürlüğü ile özel şirketlere ait çekiciler, güvenlik gerekçesiyle iskele civarındaki motosiklet ve bisikletleri otoparka çekti.

+ Çanakkale Boğazı'nda, törenler nedeniyle saat 08.00'den itibaren transit gemi geçişlerine izin verilmiyor. Bu gemiler için boğaz trafiği 20.00 itibarıyla normale dönecek.

ERDOĞAN LİDERLERLE CUMA NAMAZINA GİTTİ

+ Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çanakkale Kara Savaşları'nın 100. yılını anma törenlerine katılmak için Türkiye'de bulunan bazı Müslüman devlet ve hükümet başkanları ile cuma namazı kıldı. Erdoğan ve liderler, feribot ile geçtikleri Gelibolu Yarımadası'nda Seddülbahir köyü Yahya Çavuş Şehitler Camisi'ne geldi. Erdoğan ve beraberindekilere cuma namazını Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez kıldırdı. Görmez, cuma namazında okuduğu hutbede, Çanakkale Savaşlarına ve mübarek 3 aylara değindi. Cuma namazı öncesinde Erdoğan, beraberindeki heyete öğle yemeği verdi. Yemekte, TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz da hazır bulundu.

'TÜRKİYE'NİN KARŞI KOYABİLMESİ HAYRETE DÜŞÜRÜYOR'

+ Atatürk'ün ''Bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır'' dediği Anzaklar'ın torunları da, 100. yıl törenleri için geldikleri şehirde duygusal anlar yaşıyor. Çanakkale'deki tarihi törene tanıklık etmek için gelen Avustralyalı emekli subay Sonneueld duygularını şöyle dile getirdi:

Gelibolu, aynı zamanda, Mustafa Kemal Atatürk ile yeni bir Türkiye'nin doğuşunu da temsil ediyor. 100 yıl önceki bu savaşta, Türkiye'nin bütün o emperyal güçlere karşı koyabilmesi hayrete düşürüyor.

SAVARONA KABATEPE’DE

Erdoğan, saat 19.00’da Savarano yatında katılımcılara akşam yemeği verecek. Savarona, Kabatepe Limanı’na yakın bir noktadan yolcularını aldıktan sonra Çanakkale Boğazı’na açılacak. 1 saat sürecek gezi sırasında konuklar sinevizyondan Çanakkale Savaşı ile ilgili görüntüler izleyerek Çanakkale Savaşı’nın ruhunu hissedecek.

AB BAKANI: BİZ KENDİ TÖRENİMİZE KATILANLARA BAKIYORUZ

Avrupa Birliği Bakanı Volkan Bozkır da 100'üncü yıl törenlerine katılmak için Çanakkale'ye geldi. Burada gazetecilere açıklamalarda bulunan Bozkır, Ermeni Patrikhanesi'nde düzenlenen tören için "Ermeni patriğinin verdiği mesaj güzel. Bunun bütün Ermenilere, insanlığa doğru bir mesaj olarak iletilmesini arzu ediyorum" dedi.

Bozkır, Avrupa Parlamentosu'nun kararı için de, "Hiçbir geçerliliği yok. 1987 yılında da buna benzer bir karar çıkmış, AB Adalet Divanı'nın kararı vardı. Ancak siyasi kararın hukuki geçerliliğinin olmadığı tescil edilmiştir" diye konuştu.

Ermenistan'daki törenler için, "Bunlara kimin katılacağı katılanların kendi bileceği iş. Türkiye'deki törenlerde 80'den fazla devlet başkanı ve temsilci yer alıyor. Biz kendi törenimize katılanlara bakıyoruz" değerlendirmesini yapan Bakan Bozkır, ABD Başkanı Obama'nın 1915 mesajı için de şöyle konuştu:

Obama'nın bu yılki açıklamasında tarihi mesnedi olmayan bir kelimeyi telaffuz etmemesini doğru buluyoruz. Türk-Amerikan ilişkilerinde geleceğe bakmamızın bir teminatı olarak görüyoruz.

Törene katılacak devlet başkanları şöyle:

Arnavutluk-Bujar Nishani, Azerbaycan-İlham Aliyev, Bosna Hersek-Mladen İvaniç, Cibuti-İsmail Omar Geulleh, Güney Sudan-Salva Kiir Mayardit, Irak-Fuad Masum, İngiltere-Prens Charles, İrlanda-Michael D. Higgins, Karadağ-Filip Vujanovic, Katar-Emir Tamim bin Hamad El Thani, Makedonya-Gjorge İvanov, Mali-İbrahim Boubacar Keita, Nijer-Mahamadou Issoufou, Pakistan-Memnun Hüseyin, Senegal-Macky Sall, Somali-Hasan Şeyh Mahmud, Türkmenistan-Gurbangulu Berdimuhamedov.

Törene başbakan düzeyinde katılacak ülkeler:

Avustralya Başbakanı Tony Abbott, Yeni Zelanda Başbakanı John Key, Moldova Başbakanı Chiril Gaburici, Romanya Başbakanı Victor Ponta ve Suriye Ulusal Koalisyonu Başkanı Halid Hoca.

Aralarında Bahreyn Krallığı, Fransa, Gabon, Gana, Gine, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Gürcistan, Hırvatistan, Hindistan, Litvanya, Lübnan, Kanada, Moğolistan, Moritanya, Mozambik, Singapur, Tacikistan Tunus ve Vietnam'ın da bulunduğu 28 ülkeden bakan düzeyinde katılım gerçekleşiyor.

Ayrıca, anma törenlerine BM Kalkınma Programı'ndan Helen Clark, Türk Konseyi'nden Ramil Hasanov, Avrupa Konseyi'nden Thorbjorn Jagland, İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan (İİT) İyad Emin Medeni, Afrika Birliği'nden Barış ve Güvenlik Komiseri Büyükelçi Smail Chergui ile TÜRKSOY Genel Sekreteri gibi uluslararası örgüt temsilcileri ve Lübnan Özel Mahkemesi Başkanı David Baragwanath gibi uluslararası şahsiyetler de katılıyor. Avusturya, Belçika, Benin, Brezilya, Bulgaristan, Endonezya, Estonya, Japonya, Kazakistan, Kongo, Malezya, Myanmar, Özbekistan, Portekiz, Suudi Arabistan, Tayland, Umman ve Zambiya'dan büyükelçi düzeyinde katılım oluyor.

Polonya ve Slovakya'dan meclis başkanı yardımcısı, Kırgızistan'dan ise Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri düzeyinde katılımın gerçekleşeceği törenlere, Almanya'dan Savunma Bakanlığı Müsteşarı Markus Grübel, Filistin'den Dışişleri Bakan Yardımcısı Taysir Ferhat, İtalya'dan Savunma Bakanlığı Devlet Sekreteri Domenico Rossi, Letonya'dan Parlamento Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Solvita Aboltina, Meksika'dan Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Carlos De Icaza ve Ürdün'den Prens Raad Bin Zeid iştirak ediyor. Törenleri izlemek için Türkiye dahil 35 ülkeden bin 400 gazeteci akredite oldu.

CONKBAYIRI YÜRÜYÜŞÜ VE ŞAFAK AYİNİ YARIN

+ Törenlerin ikinci günü olan 25 Nisan’da ise hem Türk tarafında hem de Avustralya ve Yeni Zelanda tarafında büyük törenler gerçekleşecek. 10 bin Anzak’ın katılacağı Şafak Ayini sırasında Türk gençleri de 50 bin kişiyle yürüyüşe geçecek.

+ Gelibolu Yarımadası’nda bulunan Kocadere Kamp Alanı’nda konaklayacak gençler, 100 yıl önce savaşan 57. Alay’ın yaptığı gibi 03.00’te kalkarak kırık buğday çorbası ve somun ekmekten oluşan yemeği yiyecek. Sabah namazının ardından ise Kocadere’den Conkbayırı’na doğru 50 bin kişilik yürüyüş başlayacak.

+ Conkbayırı’nda 57. Alay Sancağı’nın devir teslim töreninin ardından da kortej Şehitler Abidesi’ne geçerek son töreni icra edecek. Törenler için Türkiye’ye gelen çok sayıda Avustralya ve Yeni Zelandalı Anzak torunu, dün ve önceki gün Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’ndaki bölgeyi gezdi.

+ Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri olan Çanakkale’deki savaş yaklaşık 8 ay sürmüş ve bu süre zarfında savaşa İngiltere, İrlanda, İskoçya, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, Fransa, Sudan, Somali, Senegal, Cezayir, Mısır, Rusya, Hindistan, Nepal ve Filistin’deki Yahudiler, Yemen, Kerkük gibi ülkelerden gelenlerin yanı sıra yurdun dört bir yanından 1 milyona yakın asker katılmıştı.

+ Dünya üzerindeki en kanlı çarpışmalara sahne olan Çanakkale Muharebeleri, aradan geçen 100 yıla rağmen önemini yitirmedi. Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerinden oluşan Anzak Kolordusu, savaşta binlerce askerini kaybettiği ve hedeflerine ulaşamadıkları 25 Nisan’ı “Anzak Günü’’ olarak anmaya başladı.