Bankalarda ticari kredi artışı pozitife döndü

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın güçlü faiz artırımının yanı sıra miktarsal ve seçici kredi sıkılaştırma kararları ile iç talebi dengeleyip, döviz kuru istikrarını destekleme ve enflasyonist etkileri kontrol etmeyi hedefliyor. 

Merkez Bankası'nın faiz kararının ardından yükselişe geçen ticari kredi faizleri sonrasında bankaların kullandırımı da ivmelenmeye başladı. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, 11 Ağustos haftasında 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 1,73'e kadar gerilemişken son iki haftada hızlanarak 25 Ağustos haftası itibariyle yüzde 6,6'ya yükseldi. Özel bankalarda yine 11 Ağustos haftasında -yüzde 14,22 olan ticari kredi daralması 25 Ağustos itibariyle de -yüzde 7,11'e geriledi. Kamu bankalarında ise yüzde 19,03'e kadar çıktı.

Ticari kredilerde Faiz 56,2

Haziran PPK toplantısından bu yana üç toplantıda yüzde 8,5 olan politika faizi yüzde 25’e çıktı. Ağustos şok faiz artışı sonrasında yıllık bileşik referans faiz yüzde 31,25’e çıktı. Böylece ticari kredilerde menkul kıymet alım zorunluluğuna takılmadan bankaların uygulayabileceği faiz oranı da yüzde 56,25’e kadar çıktı.

Mevduat faizinde gerileme

Bankaların ticari kredi faiz oranının haziran başından bu yana yükseliş eğiliminde hareket ederken, karşılık mevduat faiz oranında ise gerileme var. Seçimler öncesinde uygulanan para politikası nedeniyle bankaların kredi ve mevduat makası kredi aleyhine 26.88 puana kadar yükselmişti. Seçimlerin ardından ise bu durum terse döndü. 25 Ağustos itibariyle kurumsal kredi kartı ve KMH hariç ticari kredi faizi yüzde 32,54’e yükseldi. 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 30,76 seviyesinde. Böylece makas 1.78 puanla kredi lehine oldu.

Ticari keredi büyümesinin devam etmesi bekleniyor

Merkez Bankası’nın 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış verilerine göre sektörde 25 Ağustos itibariyle kurumsal kredi kartları hariç ticari kredi büyümesi yüzde 6,6'ya yükseldi. Nisan ayında yüzde 50'ye kadar varan ticari kredi büyümesi mevduat faizlerindeki hızlı artışla birlikte sert gerilemiş ve temmuz başında tek haneye inmişti. Yavaşlama politika faizi artışı adımlarına rağmen sürmüş ve 11 Ağustos haftasında ticari kredilerde 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış büyüme sektörde yüzde 1,73'e kadar düşmüştü. Sonrasında ise hem ticari kredilerde menkul kıymet zorunluluğu getiren ilk katsayının da kaldırılmasıyla büyüme ivmelendi. 18 Ağustos haftasında ticari kredi büyümesi sektörde yüzde 4,74'e 25 Ağustos'ta ise yüzde 6,6'ya çıktı. Kur korumalı mevduattan TL mevduata dönüşüm hedefinin devreye girmesiyle beraber 28 Ağustos'ta başlayan haftada da sektör yetkilileri ticari kredi büyümesinin devam etmesini bekliyor.

Özel bankalarda toparlanma

Özel bankalar ticari kredide hızlı bir daralma yaşıyordu. Bu durum haziranın son haftasında başladı. Merkez Bankası verilerine göre özel bankalarda 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış olarak 27 Haziran haftasında ticari kredide yüzde 5,11 daralma gerçekleşti. Takip eden haftalarda daralma hızı arttı ve 11 Ağustos haftasında ticari kredilerde özel bankalardaki küçülme yüzde 14,22'ye kadar yükseldi. Son iki haftada ise özel bankalarda da toparlanma gerçekleşiyor. 18 Ağustos haftasında küçülme yüzde 10,17 iken 25 Ağustos haftasında ise yüzde 7,11'e kadar düştü.

Kamuda büyüme yüzde 19.03

Kamu bankaları ticari kredi büyümesinde ivme kaybına rağmen sektörün öncülüğünü yapmaya devam ediyor. Nisan ortasında özel bankaların ticari kredi büyümesi 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış olarak yüzde 77,86 seviyelerinde iken takip eden haftalarda hız kaybetti ve yüzde 20 seviyelerine kadar indi. 11 Ağustos haftasında ise 25 Şubat 2022'den sonraki en düşük büyüme olan yüzde 19,03'e kadar indi. Son iki haftada kamu bankaları da ticari kredi büyümesinde hızlandı ve 25 Ağustos haftası itibariyle büyüme yüzde 19,03'e yükseldi.

KOBİ'lerde kredi garanti limitleri artırıldı

Bankalardan ihracatçılara vadesiz kredi

Kredi faizlerinde üst limitler arttı