ABD konut piyasası tahminleri alt üst etti

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Morgan Stanley analistleri daha önceki tahminlerinde ABD konut piyasasında devam eden durgunluk nedeniyle 2023'te ulusal konut fiyatlarının %4 düşmesini bekliyorlardı ve bu karamsar tahminlerini bu yılın nisan ayında da teyit etmişlerdi. Ancak analistler son zamanlarda tahminlerinde büyük bir değişiklik yaptılar: Konut fiyatlarının yıl içinde %5'e kadar artabileceğini söylüyorlar.

Fortune’un haberine göre Wall Street devinin bu haftanın başlarında yayınlanan bir araştırma notunda görülen geri dönüş, mortgage faizlerinin yükselmeye devam etmesini ve 2000 yılından bu yana en yüksek seviye olan %8’e ulaşmasını izledi. Artışın konut piyasası üzerinde derin bir etkisi olsa da bu birçok piyasa gözlemcisinin beklediği türden değildi.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre ABD’de pandeminin ilk günlerinde politika faizlerinin yüzde sıfır seviyelerine düşürülmesi mortgage faizlerini rekor düzeyde düşürmüştü. Düşük mortgage faiz oranlarından ödeme yapan gayrimenkul sahiplerinin yeni ev alabilmeleri için çok daha yüksek ödeme yapmaları gerekiyor. Bu da ev satışları için olan talebi dolayısıyla da konut arzını büyük ölçüde sıkı tutuyor. Nispeten az sayıda satılık ev için bol miktarda talep birikmesi konut fiyatlarını destekliyor ve ev almayı adeta imkansız hale getiriyor.

Morgan Stanley’nin hesaplamalarına göre medyan fiyatlı bir evin aylık ödemeleri geçen yıla göre %27 arttı. Ancak bu fiyat artışları hesaplanırken bile modası geçmiş %7,12’lik mortgage faizi kullanılıyordu. Eğer hesaplamalar bugünün %8’lik mortgage faizleri üzerinden hesaplanırsa aynı dönemde aylık ödeme artışlarının %38 olması beklenir.

Morgan Stanley mortgage faizlerinin %8 seviyelerinde kalması halinde satın alınabilirlik krizinin on yıllardır görülen en şiddetli seviyelere ulaşacağı konusunda uyardı.

Analistler, pandemi sırasında ev fiyatlarındaki rekor artışın, daha yüksek mortgage faizleriyle birleşmesiyle, "on yıllardır gördüğümüz hiçbir şeye benzemeyen" ciddi şekilde karşılanamaz bir konut piyasasına yol açtığını söyledi. Satın alınabilirlikteki yıldan yıla düşüşün, 2000'lerin başındaki Küresel Finans Krizi’ne yol açan yıllara göre "üç kat daha kötü" olduğunu söylediler.

Faiz oranlarının bir süre %3 civarında seyretmesinin ardından mortgage faizlerinin yol açtığı şok, zaten yeterince arzın olmadığı bir konut piyasasında arzın geri çekilmesine yol açtı. Morgan Stanley stratejistleri, piyasadaki mevcut konut listelerinin ağustos ayında bildirilen yeni bir düşük seviyeye ulaştığını söyledi. Analisteler mortgage faizlerinin durmaksızın artması nedeniyle konut inşaatçılarının özgüveninin de darbe aldığını ve bunun mevcut durumdakine göre daha az konutun inşa edilmesine neden olabileceğini eklediler.

Ancak analistler, daha yüksek mortgage faizlerinin ev satışları üzerindeki etkisinin geçen yıla göre daha az şiddetli olacağını, çünkü ev satışlarının sayısının beklenen düzeyde keskin bir düşüş görmediklerini öne sürüyorlar. Bununla birlikte, banka analistleri envanterdeki düşüşlerin kısa vadede ev fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturacağını yazdılar.

Bu yılın başında, Morgan Stanley analistleri önümüzdeki birkaç yıl içinde konut piyasası hakkında çok daha karanlık bir görüşe sahipti. Haziran 2022 ile 2024 arasında ev fiyatlarının %10 düşmesini bekliyorlardı. Analistler, derin bir resesyon durumunda, konut fiyatlarının topyekûn bir düşüşle %20 gerileyeceğini ve yalnızca 2023'te %8’lik bir düşüş öngördüklerini açıklamıştı.

Bankanın son tahminleri ise görece daha iyimse kalıyor. Analistler mortgage faizlerinin muhtemelen uzunca bir süre %8'de kalacağına ve bunun konut faaliyeti üzerindeki etkisine bağlı olarak, fiyatların yıl boyunca sabit ile %5 yükseliş arasında herhangi bir yerde seyredeceğini öngörüyor. Morgan Stanley analistleri ortalama bir ev fiyatı vermedi veya yıl sonunda fiyatların ne olmasını beklediklerini söylemedi. Ancak bu yılın ikinci çeyreği itibariyle ABD'de satılan evlerin medyan satış fiyatı 416.000 doların biraz üzerindeydi.

ABD'de ikinci el konut satışları 13 yılın en düşük seviyesinde

ABD'de konut başlangıçları beklentilerinin altında kaldı

İnşaat malzemeleri sanayisinde sınırlı gerileme

ABD büyüme beklentisine revize