Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankaları daha çok kredi vermeye ve tahvil almaya yönlendiren Aktif Rasyosu (AR) uygulamasında 1 Haziran'dan itibaren geçerli olacak şekilde güncelleme yaptı.
BDDK 18 Nisan'da koronavirüs salgının ekonomiye olumsuz etkisini azaltmak için daha çok özel bankaları kredi vermek veya tahvil satın almak zorunda bırakacak AR düzenlemesine gitmiş ardından Nisan sonunda AR düzenlemesinde bir takım değişiklikler yapmıştı.
Cuma akşamı BDDK'nın internet sitesinde yer alan yeni güncellemeye göre, 31 Mart itibarıyla bankalar mevduatı hariç, toplamı 25 milyar TL'nin altında kalan bankalara 31 Aralık 2020 tarihine kadar bu düzenlemeye uyum için süre tanınacak.
AR’ın pay kısmında yer verilen "Krediler" kalemindeki, KOBİ, proje finansmanı ve ihracat kredileri hesaplamada 1.1 katsayısı ile ağırlıklandırılacak, 3 aydan kısa vadeli krediler hesaplamada "Krediler" kalemine dahil edilmeyecek.
Ayrıca, bankaların (kendi aralarında yaptıkları işlemler hariç) müşterileri ile yaptıkları TL cinsi repoların ve ihraç ettikleri 6 aydan kısa vadeli TL finansman bonolarının hesaplamada AR’ın payda kısmında yer verilen "TL mevduat" kalemi altında dikkate alınacak. Bankaların (kendi aralarında yaptıkları işlemler hariç) müşterileri ile yaptıkları YP cinsi repolar, hesaplamada AR’ın payda kısmında yer verilen "YP mevduat" kalemi altında dikkate alınacak.
AR'ın payda kısmının hesaplanmasında, “YP mevduat” kalemi toplamının, YP kredilere kadar olan kısmına 1 katsayısı, YP kredileri aşan kısmına ise 1.75 katsayısı uygulanacak.
Bir önceki uygulamada verilen krediler dikkate alınmaksızın YP mevduat 1.25 ile çarpılıyordu. Önceki formule göre pay kısmı krediler, bankaların bilançosundaki menkul kıymetlerin %75'i ve TCMB ile yaptıkları swap kontratlarının %50'sinin toplamından oluşurken, payda TL mevduat ile yabancı para mevduatın %125'inin toplamından oluşuyordu.
AMACINA UYGUN OLMAYAN KULLANIM
BDDK'nın Cuma akşamı yapılan açıklamada, “Uygulamanın duyurulduğu 18 Nisan 2020 tarihi itibarı ile hedef oranın altında olan bankalar özellikle tahvil alımı yaparak hedefe ulaşmıştır. Hedefe mevduat azaltarak ulaşma yolunu seçen bankaların serbest bıraktığı kaynakların kredilendirme faaliyetlerine aktif şekilde devam eden bankalara aktığı, böylece sektörün kaynakları kullanma anlamında verimliliğinin arttığı gözlemlenmiştir” denilerek şu ifadelere yer verildi:
"Sayıları az da olsa birkaç bankanın AR’ın amacına uygun olmayan şekilde müşterilerini mevduattan repoya ve kısa vadeli banka finansman bonolarına geçmeye teşvik ederek, ayrıca ihtiyaç sahibi olmayan büyük müşterilere yüksek miktarda kısa vadeli kredi plasmanı yaparak hedefe ulaşmaya çalıştığı gözlemlenmiştir."
Açıklamada, sözü edilen düzenleme arbitrajı faaliyetlerine yönelik gerekli tedbirleri almak, normalleşme sürecinde bankaları tahvil alımına ilave olarak KOBİ’leri, ihracatçıları ve yatırım projelerini fonlama yönünde teşvik etmek ve bilançolarındaki aktif-pasif kur dengesizliğini azaltmaya yönlendirmek amacıyla, AR’da Haziran ayından itibaren geçerli olacak şekilde güncelleme yapıldığı kaydedildi.
Ayrıca ihtiyaç halinde, ilave düzenlemeler yapılabileceği de belirtildi.