TZOB Başkanı'ndan deprem bölgesi için önemli uyarı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı basın açıklamasında deprem bölgesindeki tarım faaliyetleri konusunda uyarılarda bulundu. Bayraktar, yaşanılan deprem afetinin ardından bölgedeki üreticilerin sorunlarını ve ihtiyaçlarını, tarımsal üretimin durumunu ve yapılması gerekenleri görüntülü basın açıklamasında değerlendirdi.

11 ilde büyük yıkıma neden olan depremlerin on binlerce yurttaşımızın hayatını kaybetmesine, yüz bini aşkın vatandaşımızın yaralanmasına ve evsiz kalmasına neden olduğunu belirten Bayraktar,  açıklamasında, özellikle Kahramanmaraş, Hatay ve Adıyaman'da daha yıkıcı bir afet haline gelen deprem sonrası devletin ve milletin el birliğiyle felaketin etkilerini hafifletmeye çalıştığını belirterek devlete, STK'lara ve yardıma koşan herkese teşekkür etti.

TZOB'un bölgedeki faaliyetleri hakkında bilgi veren Bayraktar şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, depremin ilk saatlerinden itibaren Ziraat Odalarımızın katkılarıyla depremzedelerin yardımına koştuk. Başta vatandaşlarımıza gıda ve hayvanlara yem olmak üzere barınma, ısınma gibi en temel ve acil ihtiyaçları sağlamak amacıyla 752 Odamızı harekete geçirdik. Odalarımız bu hususta canla başla çalıştılar, çalışmaya da devam ediyorlar.

Zararların tespit edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması için bölge ziyaretlerinde bulunarak üreticilerimizin sorunlarını yerinde gördük, sıkıntılarını kendilerinden dinledik. Ziraat Odalarımız felaketin ilk anlarından itibaren topladıkları yardımları kendi imkânları ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) aracılığıyla afet bölgelerine sevk ediyor."

"Tarım arazileri artık imara açılmamalı"

Bayraktar'ın bölgede bundan sonra yapılması gerekenlerle ilgili uyarıları da şöyle:

"Dün salgın hastalık nedeniyle içinden çıkamadığımız evlerimize, yaşadığımız deprem nedeniyle giremez olduk. Yıkılan evler binlerce kişiye mezar oldu. Depremler ne ilktir ne de son olacaktır. Bu büyük felakette yapıların sadece güvensiz olması değil, tarım alanlarının yumuşak zemini üzerine yapılması da etkili olmuştur. 

Deprem bölgesinde tarım alanlarının imara açılması sorunu vardır. Tarımsal üretim için bulunmaz değerde olan bu toprakların inşaata açılması ve bu yolla yok edilmesi, ülkenin gıda güvenliğini tehlikeye atarken bu topraklar üzerindeki güvensiz yapılaşma, insanlarımızı evsiz barksız bırakmış, binlerce insanımızın canına mal olmuştur. Çürük binalar ve tarım alanlarının yumuşak zemini, felaketin boyutunu artırmıştır.

İllerdeki Toprak Kurulları verimli arazilerin imara açılması konusunda daha dikkatli olmalı, kamu yararı maddesi suistimal edilmemelidir. Birçok ilde Toprak Kurullarına çiftçi temsilcisinin çağrılmaması imara açılmayı kolaylaştırıyor. Toprağın sahibi çiftçi temsilcilerinin Toprak Kurullarında bulunması zorunlu olmalıdır."

Bölgenin tarımsal üretim potansiyel yüksek

"Ülkemizde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 9,1'i, tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın ise yüzde 15,1'i afet bölgesinden karşılanıyor.

TÜİK verilerine göre 2022 yılında 23,8 milyon hektar tarım alanının 3,8 milyon hektarı 11 ilimizde bulunuyor ve bu toplam tarım alanlarımızın yüzde 16,1'ine tekabül ediyor. TÜİK verilerine göre 2021 yılında ülkemizin bitkisel üretim değeri 306,3 milyar iken bölgenin bu değere katkısı 64,1 milyar lira ile yüzde 20,9 gibi bir oranla toplam bitkisel üretim değerinin beşte birinden fazlasına karşılık geliyor.
Bölgede büyükbaş hayvan sayısı Türkiye toplam sığır varlığının yüzde 12'sini ve küçükbaş hayvan varlığının yüzde 18'ini teşkil ediyor. TÜİK verilerine göre 2020 yılında ülkemizin hayvansal üretim değeri 108,5 milyar lirayken bölgenin bu değere katkısı 7,3 milyar lira ile yüzde 6,7 gibi azımsanmayacak bir orana sahiptir. Bölge, ülkemizin 238,7 milyar liralık canlı hayvan değerinde ise yüzde 13,2'lik bir hacmi barındırıyor.

Bölge Türkiye'de üretilen temel tarımsal ürünlerin önemli bir bölümüne ev sahipliği yapmaktadır. Ülkemizde Antep fıstığının yüzde 82,7'si, pamuğun yüzde 72,7'si, narenciyenin yüzde 57,5'i, mısır ve bademin yüzde 33'ü, buğdayın yüzde 19'u ve zeytinin yüzde 16'sı bölgede üretiliyor.

Depremden en fazla zarar gören illerden Hatay, Türkiye pamuk üretiminin yüzde 8,6'sını tek başına sağlıyor. Hatay, mısırda Türkiye üretiminin yüzde 2'sini üretirken, Kahramanmaraş'tan yüzde 3'ü temin ediliyor. Türkiye badem üretiminin yüzde 33'ünün sağlandığı bölgede, bu üretimin yüzde 17,8'i Adıyaman'dan karşılanmaktadır. Bölge, Türkiye Antep fıstığı üretiminden yüzde 82,7 pay alırken, Gaziantep üretimin yüzde 23,4'ünü, Adıyaman ise yüzde 11,3'ünü karşılıyor. Bölge Türkiye narenciye üretiminin yüzde 57,5'ini sağlarken, Hatay bu üretimin yüzde 20,8'ini tek başına gerçekleştiriyor. Zeytin üretiminde Türkiye'nin yüzde 16'sını gerçekleştiren bölgede Hatay, Türkiye zeytin üretiminden yüzde 4 pay alıyor.

Ayrıca depremden etkilenen 11 ilimiz tarım istihdamında da önemli bir yere sahiptir."

Tarımsal destekler ve çiftçilerin beklentileri

"Depremden etkilenen çiftçilerimizin mazot ve gübre destek ödemelerinin nakit olarak öne çekilmesini ve hayvansal üretime hayvan başına yem ve hayvancılık desteklerinin şubat ayında verilmesi ve sübvansiyonlu kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi kararını doğru bir adım olarak görüyoruz" diyen Bayraktar, tarımsal üretimin sonraki süreçte sekteye uğramaması ve nakit sıkıntısının giderilmesi için önerilerde bulundu. 

Elektrik şirketlerine tepki

Bayraktar, bölgede kredi borçlarının silinmesi ve kredi kolaylıkları getirilmesi gerektiğini ifade ettiklerini ancak bölgede elektrik şirketlerinin mazom ve gübre destek hesaplarından enerji borcunu tahsil etmesinin büyük tepkilere neden olduğunu ifade etti. Bayraktar, elektrik şirketlerinin bu uygulamaya derhal son vermesi gerektiğini belirtti. 

Hayvancılık ve tarım faaliyetleri büyük zarar gördü

Bölgedeki çiftçilerin köyünü, tarlasını ve üretimini terk etmesinin mutlaka önlenmesi gerektiği uyarısını yapan Bayraktar şöyle devam etti: 

"Bu bölgede üretimin azalması ülke genelinde gıda fiyatlarını artırır, ayrıca tarım sektörünün küçülmesine neden olur. Bölgede yıkımın etkileri sıcaklığını korurken, özellikle ahırların, ağılların, hayvan barınaklarının yıkılması buradaki hayvanlara ve dolayısıyla üreticilerimize zarar verdi. Tarımsal açıdan acil ve öncelikli yapılması gerekenlerin başında, açıkta kalan hayvanlara barınak temin etmek, onların yemini, suyunu ve elektriğini karşılamak, veterinerlik hizmetleri gibi diğer işlere öncelik vermek geliyor. Hayvanların yok pahasına elden çıkarılmasını önlemek için devlet kurumları TİGEM, Et ve Süt Kurumu bu konuda daha etkin çalışmalıdır. 

Çiftçilerimizin enkaz altında kalan makine ve ekipmanları zarar gördüğü için bu konuda da destek verilmelidir. Zarar gören çiftçilerimizin tarımsal faaliyetlerinin olmazsa olmazı olan makine ve ekipmanları derhal yenilenmeli, bölgedeki üreticilerimiz kırsal kalkınma ve yatırım desteklerinden öncelikli yararlandırılmalıdır. Gerekirse belirli yerlerde makine parkları kurulmalı, bir organizasyon dahilinde üreticilerin makine ve ekipman kullanımı sağlanmalıdır."

Yem tedarikine önem verilmeli

Bölgede, insanlara gıda ve hayvanlara yem temini hususunda sıkıntılar yaşandığını belirten Bayraktar, Bu konuda çalışmalar hızlandırılmalıdır. TMO ve Tarım Kredi Kooperatifleri ellerindeki arpa ve diğer yemleri bölgeye sevk etmeye devam etmelidir" ifadesini kullandı. 

BAĞ-KUR primlerini hükümet karşılamalı

Tarımsal üretimde kalacak çiftçilere, tohum, ilaç gübre, elektrik ve sulama gibi girdilerin, en azından bu üretim sezonu için hibe destek olarak verilmesi, BAĞ-KUR primlerinin ise hükümet tarafından karşılanmasının sağlanması gerektiğini ifade eden Bayraktar, köylerde de imar açısından depreme dayanıklı ev ve hayvan barınaklarının bir an önce yapılmasının sağlanmasını istedi.