TCMB'den enflasyon değerlendirmesi

Dün TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, tüketici fiyatları, 2022 Eylül ayında aylık bazda yüzde 3,08 arttı. 2022 Ağustos ayında yüzde 80,21 olan yıllık enflasyon 2022 Eylül ayında yüzde 83,45'e yükseldi. Üretici fiyatları ise aylık bazda yüzde 4,,78 artarken, yıllık Yİ-ÜFE yüzde 151,50 olarak gerçekleşti. Böylece enflasyon 24 yılın zirvesini yenilemiş oldu.

Dünkü rakamların ardından TCMB, bugün yayımladığı raporda enflasyonu değerlendirdi. Merkez Bankası, eylül ayında enflasyondaki artışa en belirgin katkının enerji ve hizmet gruplarından geldiğini bildirdi.

Yıllık enflasyondaki artışın tüm alt gruplarda artış kaydettiğini belirten TCMB, ulaştırma ve kirada bunun daha belirgin olduğunu belirtti. Yüzde 97,98 seviyesine ulaşan ulaştırma alt grubundaki yükselişe dikkat çeken Merkez Bankası, "Servis ücretlerine bağlı olarak otobüs ile şehir içi yolcu taşımacılığı ile havayolu ve demiryolu yolcu taşımacılığı kalemleri öne çıkarken, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı ücretleri gerilemiştir." dedi.

TCMB'nin değerlendirmesi şu şekilde:

Temel mal grubunda eylül ayında yıllık enflasyon 0,58 puan artışla yüzde 77,49 olmuştur. Bu dönemde, yıllık enflasyon dayanıklı mallarda gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir (Grafik 6). Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) Eylül ayında yüzde 0,98 oranında artmış, bu gelişmede elektrikli ve elektriksiz aletler (yüzde 2,46) öne çıkarken, mobilya fiyatlarındaki gerileme (yüzde -0,34) daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır.

Böylelikle, alt grup yıllık enflasyonu 1,83 puan azalışla yüzde 89,96’ya gerilemiştir. Yeni sezon etkisinin izlendiği giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon 2,24 puan artarak yüzde 39,62 olmuştur. Diğer temel mallarda ise fiyat artışları grup geneline yayılmakla birlikte kişisel bakım ürünleri ve ev ile ilgili temizlik malzemeleri dikkat çekmiş, grup aylık enflasyonu 3,01 olarak gerçekleşmiştir.

Enerji fiyatları eylül ayında yüzde 7,39 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 11,25 puanlık artışla yüzde 132,98 seviyesine ulaşmıştır (Grafik 7). Elektrik ve doğal gaz mesken tarifelerinde yapılan düzenleme sonucunda ilgili kalemlerin fiyatları yüzde 20,00 ve yüzde 20,98 oranlarında yükselerek, enerji grubu fiyat artışının sürükleyicileri olmuştur. Şebeke suyu (yüzde 6,96) ve katı yakıt fiyatları (yüzde 6,98) da sergiledikleri artışlar ile dikkat çekmiştir. Diğer yandan, uluslararası ham petrol fiyatlarıyla uyumlu olarak, bu dönemde akaryakıt (yüzde -1,34) ve tüp gaz fiyatlarında (yüzde -1,03) düşüş kaydedilmiştir.

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları eylül ayında yüzde 1,97 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 2,80 puan yükselerek yüzde 93,05 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 2,88 puan artışla yüzde 82,39’a ulaşırken, işlenmiş gıdada 2,52 puan yükselerek yüzde 102,90 seviyesine gelmiştir.

İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde taze meyve fiyatları kaynaklı olarak taze meyve sebze fiyatlarında yükselişe işaret etmiştir. Taze meyve ve sebze dışı işlenmemiş gıdada pirinç, yumurta ve kuruyemiş fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, patates ve kırmızı et fiyatlarında azalış gözlenmiştir. İşlenmiş gıda fiyatlarında görülen yüzde 2,73 oranındaki artışta ise temelde ekmek-tahıl, konserve sebze ürünleri ve şeker ile bağlantılı ürünler etkili olmuştur.

Yurt içi üretici fiyatları eylül ayında yüzde 4,78 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 7,75 puan artışla yüzde 151,50 olmuştur (Grafik 9 ve Tablo 2). Ana sanayi gruplarına göre bakıldığında, yıllık enflasyon enerji ve dayanıksız tüketim mallarında daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda yükselmiştir. Aylık fiyat artışları sektörler bazında incelendiğinde, uluslararası doğal gaz fiyatlarını takiben önemli artışlar gösteren elektrik-gazın yanı sıra suyun arıtılması ve dağıtılması, giyim eşyası, kömür-linyit, içecek ile inşaat sektörüyle bağlantılı ürünlerin fiyatlarındaki artışların belirgin olduğu görülmüştür."

Eylül ayı enflasyon rakamları açıklandı

Eylülün zam şampiyonu üniversiteler