Obama, zenginden daha çok vergi almak isteyince…

Son günlerde tüm dünya kamuoyunun büyük bir merak ve endişeyle izlediği ABD’deki hükümet krizi, çalışanlara maaş ödenmemesi gerginliğinin altında yatan asıl sebep ne? Ekonomi medyasının usta isimlerinden Ege Cansen krizi Hürriyet’teki köşesine taşıdı…
Amerikan hükümeti kepenk indirdi
Öncelikle şunu itiraf edeyim. Ben bu Amerikalıların yaptığı bazı işlere, mesela “Temsilciler Meclisi ve/veya Senato’nun, hükümetin harcama yetkisini sınırlaması” gibi uygulamalarına akıl erdiremiyorum.
Herhalde onlar da bizim, kimsenin kafasına atamayacağımız halde “Çin’den 4 milyar dolarlık füzeyi niçin aldığımıza” akıl erdiremiyordur. Buna rağmen, herhalde vardır bir hikmeti deyip olanları ve olayları anlamaya çalışıyorum.
1976’DAN BERİ BU KEPENK KAPATMA BİRÇOK KEZ OLMUŞ
Allah internetten razı olsun. Kitap karıştırma zahmetine katlanmadan olayların geçmişini öğrenebiliyoruz. Belli bir düzeyde teorik bilgisi olan herkes, internetteki objektif bilgilerden yararlanarak, kısa sürede bir yorum yazabilir. Okuduklarıma göre, bugünlerde yaşanan ve adına “hükümetin kepenk indirmesi” (Government Shutdown) denilen, yani Amerika’da hükümetin harcama yetkisinin sınırlanması gibi bir uygulamanın benzeri Dünya’da yok. 1976’ya kadar Amerika’da da böyle bir şey yokmuş. 1976’dan, 1980’e kadar 6 olaydan çıkmış. 1980’de Başkan olan Carter, 1884’te çıkmış bir yasayı yeniden tefsir ederek, “Eğer paranın tahsisi konusunda, yürütmen ile yasama anlaşamazsa meclis, Başkan’ın harcama yetkisini sınırlayabilir” demiş. 1976’dan beri 18 kere ABD hükümetinin harcama yetkisi bu gerekçeyle sınırlanmış. Bunların en uzunu Clinton zamanında olmuş ve 21 gün sürmüş. Çoğu, birkaç gün içinde çözülmüş. Bu olayı, kamu borç tavanının yükseltilmesi sorunuyla karıştırmayın. O da yakında geliyor.
SADUN AREN: HER İKTİSADİ SORUN MİLLİ GELİR DAĞILIMINA ÇIKAR
Anlaşmazlığın gerisinde Sadun Hocanın dediği gibi “milli gelirin dağılımı” meselesi yatıyor. Obama, ABD’de bir hayli çarpık olan milli gelir dağılımını, “zenginlerden daha çok vergi alıp, fakirlere parasız sağlık hizmeti götürme” yoluyla tekrar dağıtıma tabi tutmak istiyor. Muhalefet de bunu engellemeye çalışıyor. Amerikan yönetim sistemi “denetle-dengele” üzerine kuruludur. Hiçbir organın yetkisi mutlak değildir. Onu denetleyen bir başka yetkili organ daha vardır. Amerikan sistemi, anlaşmazlıkları, bir tarafın diğer tarafa istediğini kabul ettirmesi şeklinde değil, tarafların birbirini ikna ederek çözmesini istiyor. Sistem mantığı icabı, anlaşma olmazsa iki tarafın da zararına olan bir tablo ortaya çıkartıyor. Zarardan kurtulmak için taraflar bir noktada uzlaşıyor. Çarklar yeniden dönüyor. Bu bir kültürdür.
Ege Cansen – Hürriyet Gazetesi