Naci Ağbal: Cimri olmak zorundayım

Bakanlık koltuğunu, 6 yıl müsteşarlığını yaptığı Mehmet Şimşek’ten devralan Maliye Bakanı Naci Ağbal, ilk röportajını Hürriyet’e verdi. Özel hayatından ekonomideki gelişmelere kadar her alandaki soruları yanıtlayan Ağbal, 1300 liralık asgari ücretteki maliyet artışının ne kadarını devletin üstleneceği konusunun ‘bütçe ipi bağlanırken’ netleşeceğini söyledi. “Kimsenin endişesi olmasın, seçim vaatlerimiz nedeniyle ortaya çıkan bütün harcamalarımız 2016 bütçesinde bire bir olacak” mesajını veren Ağbal’ın, “Bütçeyi borçlanarak finanse etme lüksümüz yok. Dolaylı vergileri azaltmayı şu anda mümkün görmüyorum” sözleri dikkat çekti. Ağbal, Hürriyet’in sorularını özetle şöyle yanıtladı:

LÜKSÜMÜZ YOK

Vatandaş dolaylı vergilerin yüksekliğinden şikayetçi. Hedefinizde dolaylı vergi oranlarında indirim var mı?
- İki yakasını bir araya getiren, bütçe disiplinine dikkat eden ülkeler ekonomik olarak büyüyorlar. Yatırımcılar bu tür ülkelere daha fazla güveniyor. Dolayısıyla biz Türkiye olarak bütçeyi daha fazla vergi geliriyle finansa etmeliyiz, daha fazla borçlanarak değil. Borçlanmayla bütçeyi finanse etme lüksümüz yok. Doğrudur bizim vergi gelirlerimizin önemli bölümü dolaylı vergilerden oluşuyor. Bunların azaltılmasını şu anda mümkün görmüyorum.

Dünyada petrol fiyatları düşüyor olsa da akaryakıt üzerindeki vergilerde bir indirim yapılamaz mı?
- Türkiye OECD ülkeleri, AB ülkeleri içinde yüzde 18 KDV oranıyla en düşük ülkelerden bir tanesi. Global krizden sonra birçok ülke KDV oranlarını yüzde 23 ila 25’e yükseltti. Biz artış yapmadığımız gibi gıda, eğitim, sağlıkta indirimler yaptık. Şimdi de çiftçilerimize yem ve gübrede KDV indirimi yapıyoruz; bütçeye yıllık 2.4 milyar liralık yükü olmasına rağmen. Bizim asıl dolaysız vergi gelirlerini artırmamız, kayıtlı ekonomiyi cazip hale getirmemiz lazım. Oralarda vergi gelirlerimiz arttıkça, bu taraflarda indirime bakabiliriz.

BÜTÇEDE KARŞILIĞI VAR

Her bir harcamanın bütçede karşılığının olması içki sigaraya sürpriz zam anlamına mı geliyor?
- 2016 bütçe çalışmalarımız devam ediyor. Sonuçta bir bütçe profili ortaya çıkacak. Bütçe çalışmalarının ortaya çıkaracağı resme göre gerekli neticeyi alırız. Örneğin emekli zammının yıllık maliyeti 10 milyar, bunun da bütçede karşılığı olacak.

ÖZEL SEKTÖRE GÖNDERDİM

2016 bütçesinin ardından öncelikli gündeminizde neler olacak?
- Komisyondaki Gelir Vergisi Reformunu özel sektör katılımıyla geliştirmek istiyorum. Vergi Usul Kanunu (VUK) taslağımız belli bir noktaya geldi. Taslağı ben bile görmedim ama STK ve özel sektör ile paylaşın, talimatı verdim. ‘Benim bile görmediğimi belirtin’ dedim.

Siyasete girmeye nasıl karar verdiniz? Cumhurbaşkanı ya da başbakanın teklifiyle mi girdiniz?
- 2006’da bakan danışmanı olarak başladığım bu işlerde 6 yıl kadar maliye müsteşarlığı görevi üzerimde vardı. Bir noktada artık yürüttüğünüz görevi, bir üst noktaya taşımak istiyorsunuz. Maliye müsteşarlığının ardından bürokraside yapacağınız iş hemen hemen bitmişti. Eğer içinizde hizmet heyecanı varsa bunun bir sonraki aşaması siyaset. Hem Sayın Cumhurbaşkanımıza hem Sayın Başbakanımıza minnettarım. Kendileri bizim böyle bir irademize olumlu yaklaştılar ve onların teveccühü ve talimatıyla siyasete girdik.

Maliye Bakanlığı ‘gelen tüm talepleri püskürtme’ yeri olarak bilinir. Siyasetçi olarak halkın arasına karıştığınızda ‘müsteşarken keşke o taleplere hayır demeseydim’, pişmanlığı yaşadınız mı?
- Maliye görevi gereği kamu kaynaklarının harcanması konusunda titiz; yerine göre cimri olmak zorunda. Ama bürokrasideyken de millete, üreticiye, yatırımcıya yarar sağlayacak talepleri karşıladım. Her şeye ‘hayır’ demediğim gibi ‘evet’ de demedim.

BÜTÇE İPİNİ BAĞLARKEN GÖRECEĞİZ

1300 liralık asgari ücretin işveren maliyetinin ne kadarını devlet üstlenecek?
- Özel sektörün bu konuda birtakım talepleri var. Artışın ne kadarını üstleneceğimiz bütçe ipini bağlarken belli olacak.

Devlet teşviği, 1 Ocak’tan mı geçerli olacak yoksa yasal düzenleme tarihi itibariyle mi?
- Birtakım yükümlülüklerin ortaya çıkışı ocak ayının ortasından sonra olur. Ne kadarlık bir yükü üstleneceğimize önümüzdeki hafta karar vermiş olacağız. Bazı şeyleri kanun yapmadan da yapabiliriz.

Kamuda asıl işi yapan taşeron işçiler ne zaman kadroya alınacak?
- Taşeron işçilerle ilgili iki ayrı çalışmamız var. Birincisi Bakanlar Kurulu Kararı; ikincisi asıl işlerde çalışanların kadroya alınması. Sonuçta asıl işi yapan taşeron işçileri hakkaniyetli şekilde kadroya alacağız.

TALİH KUŞU TEKRAR İHALEYE ÇIKACAK

2.7 milyar dolarlık Milli Piyango özelleştirmesi yine yapılamadı. Yeni ihale ne zaman olacak? FED’in faiz artırım sürecine başlamasının ardından Türkiye’ye yatırımcı ilgisinin düşeceği endişeniz var mı?
- En kısa sürede yeni ihaleye çıkılması için talimat verdim. Milli Piyango, nakit akışı, fırsatları olan bir yer. Yeni ihaleden çok ümitliyim. 1 Kasım’dan sonra yatırımcılarda ‘Ak Parti 2015 seçimlerini aldı 2019 seçimlerini de alır’ şeklinde çok kuvvetli bir beklenti var. Dolayısıyla ‘önümüzde istikrarlı bir 8 yıl var’ diye bakıyorlar. Bu da yerli ve yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan ilgisini artırıyor.

EVDE BÜTÇEYİ EŞİM VE KIZIM YÖNETİYOR

Yıllardır Türkiye bütçesini yapan ekibin başındasınız. Gece yarılarına kadar çalışıyorsunuz. Evde ailenin bütçesini kim yapıyor?
- Evle ilgili tüm işleri eşim çekip çeviriyor. İki kızımdan büyük olan da kendisine yardım ediyor. Yıllardır bana ‘bu gece kaçta geleceksin’ diye sormuyorlar. Kahvaltıda, “Gece kaçta geldin’ diye soruyorlar. Bürokratken de böyleydi, siyasette de böyle.