Kovid-19 krizi birleşme ve satın almada fırsatlar yaratır mı

Pandemi sadece insan sağlığını değil küresel boyutta, ekonomileri de tehdit ediyor. Bir çok sektörde şirketler kepenkleri indirmiş durumda. Fabrikalar üretimlerini durdurdu. Yöneticiler,  çalışanların hayat güvenliği için tedbirler almak kadar, şirketlerini de ayakta tutma mücadelesi içinde bu günlerde. Tabi bu salgının süresi ve tahribat boyutları henüz belli değil. Ama sonrası için stratejiler, arayış modelleri, birçok masada şimdiden yatırılmış durumda. Peki, toparlanma sürecinde neler olacak ya da olabilir? EY Türkiye Özel Sermaye Fonları Sektör Lideri Demet Özdemir Kovid – 19’un sermaye piyasaları üzerinde nasıl bir etkisi olacağına dair beklentilerini paylaştı. İşte o görüşler…

BU KRİZDEN DE GÜÇLÜ ÇIKACAK İŞLETMELER OLACAK

Tüm sektörlerde faaliyet gösteren şirketler öncelikle çalışanlarının sağlıklı olmalarını önceliklendirdikleri bir dönemden geçerken, aynı zamanda uzun vadeli değer yaratabilmek için de nakit yönetimi, işletme sermayesi üzerine odaklanıyorlar.

EY Global olarak yılda iki kere hazırladığımız ‘Sermaye Güven Anketi’nin (Capital Confidence Barometer) altı ay önceki son yayınında tüm yöneticiler jeopolitik riskleri, ticaret ve tarife zorluklarını, teknolojinin etkilerini üst sıralarda önemli görürken, bugün tüm dünya COVID-19 ve etkilerini konuşuyor, düşünüyor. Dönüşümün bir ihtiyaç olduğu ise belirsizliğin yarattığı risklerin önüne geçiyor.

Tüm üst düzey yöneticiler şu an aynı süreçten geçiyor. Önce çalışanlarımızın sağlığı diyorlar, sonra da nakit ve işletme sermayesi yönetimi ile beraber iş modellerini gözden geçirerek yangın söndürme, ayakta kalma savaşı veriyorlar. Mevcut fırtınanın içinden geçerken bir yandan tedarik zincirlerini yeniliyorlar, otomasyonu ve dijital dönüşümlerini hızlandırıyorlar.

‘Yeni Şimdi/New Now’nin bu sorunları ile uğraşan ve gerek Türkiye’de gerek dünyada da birçok krizler yaşamış olan tüm bu ekonomilerin ve işletmelerin bildiği tek bir gerçeklik var; bu da geçecek. Ve yaşanmış birçok krizden daha güçlü çıkan işletmelerin var olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, mevcut üst düzeylerin en çok sordukları soru ‘Gelecek/Next’ için yapılması gerekenler. Bunlardan öne çıkacakları şöyle sıralayabiliriz:

Tüm şirketlerin bir dönüşümden geçecekleri, buna başlamış olanların detaylı değerlendirecekleri kesin. Kar marjlarının artırılması ve nakit akımların güçlenmesi için atılacak tüm adımlar dayanıklılıklarını artıracak. Stratejik ve portföy şirketlerinin düzenli değerlendirilmesi ve dengelenmesi, çok hızlı değişim gösteren yeni piyasa koşullarına adaptasyonu hızlandıracak.

YENİ SATIN ALMA VE YATIRIM FIRSATLARI

Stratejik olmayan şirketlerin/bölümlerin elden çıkarılması, satılması veya yeni alanlarda büyümek için yeni satın alımlara yönelmeleri ve hatta bazı sektörlerde konsolidasyon imkanları birleşme, satın alma ve satış işlemlerine hareketlilik getirecek.

Bu adımların atılması sayesinde operasyonlarına tekrar güçlü başlayacak ve ‘Sonrası/Beyond’ sürecine de daha hazırlıklı girecekler. Krizin etkilerini kontrol altına alarak uzun vadeli değer yaratacak ve ilerideki şoklara karşı durabilme gücünü artıracaklar.

Tüm bu süreçlerin içinden geçen üst düzey yöneticiler hem kendi şirketlerinin hem de ülke ve dünya ekonomilerindeki büyüme beklentileri için oldukça karamsar. Bununla beraber, gelecek yeni satın alma ve yatırım fırsatlarını değerlendirme arzuları devam ediyor. Zamanlaması için yorum yapmak zor tabi, ekonomilerin tekrar tam kapasiteye dönmelerinin ne zaman olabileceğine bağlı ve tabi ki olacak.

En son 2008 finansal krizinde gözlemlediğimiz bir gerçek vardı, kriz sonrası toparlanma döneminde piyasaya satış için çıkan şirket sayıları arttı ve düşen hisse değerleme seviyeleri ile birlikte nakit elinde bulunduran holdingler, şirketler ve özel sermaye fonları için çok karlı yatırım fırsatları yaratıldı. 

Sonuç olarak, üst düzey yöneticilerin mevcut krizde ayakta kalmaya devam etmesi, çalışanlarına ve paydaşlarına odaklanması ve bundan sonra gireceğimiz döneme hazırlıklı olacak bazı oluşturması gerekiyor. Doğru zaman gelince şirket misyonu ve amacı doğrultusunda faaliyet gösterdikleri ekosistemi doğru okuyan şirketler COVID-19 krizinden başarı ve yenilenme ile çıkacaklardır.