Ekonomistler yılın ilk faiz kararını nasıl değerlendirdi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan artırarak yüzde 45'e yükseltti.

Merkez Bankası'nın beklentilere parelel olarak açıklanan faiz kararı sonrası ekonomistlerden ilk değerlendirmeler geldi.

AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi AA'ya yaptığı değerlendirmede, "Şu aşamada politika faizinin ekime kadar yüzde 45 düzeyinde korunacağı beklentimizi korurken, 5 Şubat'ta açıklanacak ocak ayı enflasyonu ve 8 Şubat'ta yayınlanacak Enflasyon Raporu sonrası tahminlerimizi yeniden gözden geçireceğimizi belirtmek isteriz." dedi.

Son dönemdeki gelişmeler dikkate alınarak enflasyonda yukarı yönlü risklerin oluşması durumunda ilave sıkılaşma yapılabileceği mesajıyla faiz artırımlarına kapının açık bırakıldığına işaret eden Bürümcekçi, enflasyonun büyük olasılıkla ocak ayında geçen yılın aynı ayındaki yüksek gerçekleşmeye yakın şekillenecek olmasının, TCMB'nin dezenflasyon sürecini yönetmesi açısından şartların çok zorlu olacağını düşündürdüğünü dile getirdi.

Bu durumun enflasyon beklentilerinin yönünü tekrar yukarı döndürme potansiyeli de taşıdığını ifade eden Bürümcekçi, "Dolayısıyla ilk çeyrek enflasyon ve enflasyon beklentileri gelişmelerine bağlı olarak piyasalarda Faiz indirim beklentisinin iyice ötelenmesi ya da sınırlı faiz artırımı fiyatlaması görülmesi söz konusu olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

"Banka, politika metninde 'Kurul, faiz kararlarının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini destekleme amacıyla, kullandığı sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırarak miktarsal sıkılaştırmaya devam edecektir' mesajını da tekrarlayarak bankacılık sisteminde oluşan likidite fazlasını çekme amaçlı hamlelerin süreceği sinyalini vermiştir." ifadesini kullanan Bürümcekçi, TCMB'nin politika metninde faiz artırım sürecinin tamamlandığı ve mevcut sıkılık düzeyinin enflasyon ana eğiliminin ve enflasyon beklentilerinin yıl sonu tahminleriyle uyumlu hale gelene kadar korunacağı sinyali verdiğini bildirdi.

Merkez Bankası temkinli mesaj verdi

Societe Generale Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika Stratejisti Marek Drimal, TCMB'nin bu toplantıda yaptığı faiz artışının son artış olabileceğini belirtti.

AA'nın haberine göre bundan sonra odak noktasının Bankanın politika faizini yüzde 45 seviyesinde ne kadar koruyacağı olacağını ifade eden Drimal, TCMB'nin devamlılık arz eden bir dezenflasyon süreci ve daha düşük enflasyon beklentileri sağlamak için yılın geri kalanında da politika faizini bu seviyede tutabileceği öngörüsünde bulundu.

Drimal, TCMB'nin, politika metninde beklentiler doğrultusunda temkinli bir mesaj verdiğini vurguladı.

Bankanın, para politikasının enflasyonun yavaşlaması ve enflasyon beklentilerinin düşmesi için gerekli olduğu sürece güvenilir bir şekilde sıkı kalacağına dair mesajının çok önemli olduğunu söyleyen Drimal, bunun asgari ücretteki artış ve ocak ayında liranın hafif değer kaybetmesi nedeniyle 2024 yılının başlarında zor olabileceğini kaydetti.

Drimal, TCMB'nin yüksek faiz oranlarından faydalanacak büyük miktarda yabancı para akışı ve turizm sezonunun başlamasıyla bahar aylarında liranın zayıflamasının yavaşlayabileceğini belirtti.

Tam bir 'neoliberal' duruş

Sözcü'nün haberinde ise 2024'ün ilk faiz kararına ilişkin sosyal medya platformu X'ten değerlendirmelerde bulunan ekonomistlerin görüşleri şöyle...

PPK metnini paylaşan İktisatçı Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, metinde istihdam ve büyümeye yer vermediğini belirterek Merkez'in neoliberal bir duruş sergilediğini söyledi. Kozanoğlu paylaşımında şunları kaydetti:

"TCMB politika faizini yüzde 45’e çıkardı. Burada duracağım diyor. Enflasyon düşürülemezse tekrar faiz artırabileceğini ima ediyor. Faizi indirmekten hiç söz etmiyor. Büyüme ve istihdam konularına hiç girmeyen tam bir “neoliberal” duruş sergiliyor. "

Prof. Dr. Cem Başlevent, faiz kararına ilişkin yaptığı açıklamada "Daha önceki açıklamalarla tutarlı olması bakımından bugün 250 puan artırım yapması normal fakat parasal sıkılaştırmanın sonuna geldik ibaresi özellikle önümüzdeki iki ayda enflasyon oranları açıklandıktan sonra zorlayıcı olabilir" dedi.

Karar metninde bahsedilen miktarsal sıkılaşmanın ne kadar güçlü olacağını da görmek gerektiğini belirten Başlevent, "Enflasyonla mücadele için bu taraf da önem taşıyor. Kredi kartı faizlerindeki üst limitin artırılıp artırmayacağını ve taksit sayılarında bir azalma olup olmayacağını da önümüzdeki bir iki gün içinde göreceğiz. Bakalım seçim öncesinde, tüketicilerinin hoşuna gitmeyecek kararlar alınabilecek mi" ifadelerine yer verdi.

'Zirveye ulaşıldı'

Ekonomist Murat Kubilay bugünkü faiz kararıyla politika faizinde zirveye ulaşıldığını ve bu seviyenin en az 6 ay tavizsiz götürülmesinin gerektiğini kaydetti. Kubilay paylaşımının tamamında şu ifadelere yer verdi:

"Politika faizi zirve noktasına ulaştı. Bileşik getiriyle yüzde 57'ye kadar çıkıyor. Swaplarda da aynı düzeye çekilir ve piyasa likiditesi az daha sıkıştırılırsa yapılabileceğin azamisi yapılmış olur. Bunlar iyi haberler.

Kötü haberlerse bu düzeyi en az 6 ay tavizsiz götürülmesinin gerekmesi. Hatta sınırlı gevşetmelerle asgari 24 ay diyelim. Faiz oranlarının reel ekonomiye olan asıl etkisini seçimlerden sonraki 6 aydan itibaren göreceğiz. İşte o zaman uçuruma ramak kala faiz artırmanın işin kolayı olduğunu, o faizle uzun süre yaşama gerçeğiyle yüzleşmeninse asıl mesele olduğunu hep beraber göreceğiz."

"Gerekli sıkılık düzeyine ulaşıldı"

Ekonomist Özlem Derici Şengül ise PPK metnini paylaşarak "TCMB 'gerekli sıkılık düzeyine ulaşıldı' dedi" ifadelerine yer verdi.

"Daha fazla faiz artışı seçim öncesi imkansız"

Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Cem Çakmaklı verilerin ekonominin beklenenden daha hızlı durguluğa girdiğine işaret ettiğini kaydetti. Çakmalı paylaşımında şu ifadelere yer verdi:

"Merkez Bankasi faizi yüzde 45'e çıkardı. Veriler gösteriyor ki, ekonomi beklenenden daha da hızlı durgunluğa girdi. Bu koşullarda daha fazla faiz artışı seçim öncesi imkansız. Benim çekincem marta kadar olan gelişmelerin (seçim ekonomisi) durumu iyice bozması. Başta Ocak ayı olmak üzere artık yılın ilk üç ayı enflasyon gelişmeleri kritik." 

Toplam 3 bin 400 baz puan artış

2023 Mayıs seçimlerinin ardından TCMB, haziranda 650 baz puan, temmuzda 250 baz puan, ağustosta 750 baz puan, eylül, ekim ve kasımda 500'er baz puan ve aralık ayında 250 baz puan olmak üzere 7 toplantıda toplam 3 bin 400 baz puan faiz artırmıştı.

TCMB politika faizini yüzde 45'e çıkardı

Morgan Stanley'den faiz ve enflasyon tahmini

Kredi kartı azami faiz oranları değişmeyecek