Cari açıktaki genişleme dış ticarete bağlı

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, Türkiye İstatistik  Kurumu'nun (TÜİK) turizm gelirlerine büyük revizyonunun bu kez aşağı yönlü olduğunu belirterek, "Turizm gelirlerinde Ekim 2012'ye kadar giden aşağı yönlü revizyon sonucunda 2012 yılı turizm gelirleri 206 milyon dolar ve 2013 yılı Ocak-Ağustos dönemi turizm gelirleri ise 1 milyar 270 milyon dolar azaltıldı. Turizm giderlerinde ise sadece 2013 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin sınırlı boyutta aşağı yönlü revizyon yapıldı. Sonuç olarak, cari açık net bazda 1,3 milyar dolar yukarı revize edilmiş oldu" dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan eylül ayı ödemeler dengesi verilerine ilişkin değerlendirmede bulunan Bürümcekçi, eylül ayında cari işlemler dengesinin 3,3 milyar dolar açık verdiğini belirterek, geçen yılın aynı ayında 2,58 milyar dolar açık verildiğini anımsattı.
Piyasa ortalama beklentisinin 2,7 milyar dolar iken kendi beklentilerinin 3 milyar dolar açık düzeyinde olduğunu aktaran Bürümcekçi, böylece son 12 aylık cari açığın da 58,5 milyar dolardan 59,1 milyar dolara yükseliş gösterdiğini ve bunun ise milli gelire oranla yüzde 7,2 düzeyine işaret etmekte olduğunu kaydetti.
Bürümcekçi, öte yandan, enerji dışı cari açık ve enerji-altın dışı cari açığın Gayri Safi Yurtiçi Hasaıla'ya (GSYH) oranla büyüklüklerinin ise sırasıyla  yüzde 1,1 ve yüzde 0,2 düzeylerinde oluşurken, önceki aylara benzer seviyelerde kalarak daha olumlu bir tablo çizdiğini ifade etti.
TÜİK'in turizm gelirlerine büyük revizyonunun bu kez aşağı yönlü olduğuna dikkati çeken Bürümcekçi, turizm gelirlerinde Ekim 2012'ye kadar giden aşağı yönlü revizyon sonucunda 2012 yılı turizm gelirlerinin 206 milyon dolar ve 2013 yılı Ocak-Ağustos dönemi turizm gelirlerinin ise 1 milyar 270 milyon  dolar azaltıldığını belirtti.
Turizm giderlerinde ise sadece 2013 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin sınırlı boyutta aşağı yönlü revizyon yapıldığını aktaran Bürümcekçi, sonuç olarak cari açığın, net bazda 1,3 milyar dolar yukarı revize edilmiş olduğu bilgisini verdi.
"Cari açıktaki genişleme, dış ticaret açığı kaynaklı"
Cari açıktaki genişlemenin, dış ticaret açığı kaynaklı olurken, hizmetler ve yatırım geliri dengesinin geçen yıla benzer olduğunu belirten Bürümcekçi, dış ticaret açığının önceki aylardan biraz farklı olarak, altın ithalatındaki yavaşlamaya karşılık altın ihracatının geçen yıla göre çok gerilemesi ile cari açıkta gözlenen kötüleşme eğiliminde yine en önemli faktör olduğunu ve turizm geliri artış hızında revizyonların da etkisiyle gözlenen yavaşlamanın bu dengeleyici faktörün cari açığa olumlu etkisini azalttığını söyledi.
Finansman tarafındaki güçlü görünüm ile resmi rezervlerde artışın devam ettiğini belirten Bürümcekçi, şunları ifade etti:
"Geçen ay olduğu gibi en önemli finansman kalemi 1,7 milyar dolar girişe işaret eden net hata ve noksan kalemi oldu. Bu kanaldan son iki aydaki giriş 9,7 milyar dolara ulaştı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in varlık barışı kaynaklı girişleri 6,2 milyar lira olarak ilan etmesi, net-hata noksan kalemindeki bu aşırı hareketliliğin ancak kısmen açıklanabilmesine yardımcı oluyor.
Ekim ayında altın ithalatının tekrar hızlandığına ilişkin haber önümüzdeki dönem için kötü bir sinyal oldu. Daha önce açıklanan önemli veriler, finansal piyasalarda yaşanan çalkantının ekonomik aktiviteye etkisinin sınırlı kaldığına işaret etmişti. Cari açık gerçekleşmesinin de bu eğilimi teyit ettiğini söyleyebiliriz."
2013 yılı sonunda cari işlemler açığının 60 milyar dolara (milli gelirin yüzde 7,3'ü) doğru artacağı tahminini korumaya devam ettiklerini aktaran Bürümcekçi, ancak turizm geliri revizyonu nedeniyle riskler yukarı yöne döndüğünü ifade etti.
Büyümenin kaynağının tamamen iç talep olmaması ve dış talepten de sınırlı da olsa katkı beklenmesinin dengeli büyüme öngörüldüğü izlenimini verdiğini aktaran Bürümcekçi, "Gelecek yılın kurgusunun alınan ve alınacak makro ihtiyati tedbirlerin kredi hızını makul düzeylere yavaşlatmada etkili olması üzerine dizayn edildiğini görürken, özellikle cari açık tahminin gerçekçiliğinin beklenen etkilerin gözlenmesine bağlı olarak değerlendirilebileceğini düşünüyoruz" dedi.