Cari açığın nedeni bulundu

Mayıs ayında 6.6 milyar dolar olarak beklenen cari açık 7.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Cari açığın yükselmesinde Türk Telekom başta olmak üzere kâr payı ödemeleri etkili oldu.Merkez Bankası verilerine göre, cari açık, mayısta 1.55 milyar dolarlık temettü ödemelerinin de etkisiyle beklentilerin üzerinde 7.52 milyar dolar olurken, ocak-mayıs döneminde ise 31.92 milyar dolar olarak gerçekleşti. Cari işlemler açığının mayısta 6.6 milyar dolar olması bekleniyordu. Bankacıların verdiği bilgiye göre, 2012 yılından dağıtılacak temettüler için son tarih genelde 31 Mayıs olurken bu yıl Türk Telekom 2.5 milyar TL’ye yakın ödemesiyle en büyük temettü ödemelerinden birini oluşturuyor.
Merkez Bankası açıklamasında, “Ocak-mayıs dönemi cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 5.85 milyar dolar artarak 31.92 milyar dolara yükselmiştir. Cari işlemler açığının artmasında, ilk beş aylık dış ticaret açığının 4.95 milyar dolar artarak 33.81 milyar dolara yükselmesinin yanı sıra, gelir dengesi kalemi altında kâr transferlerini içeren doğrudan yatırım/gider kaleminde mayıs ayında gerçekleşen 1.55 milyar dolarlık çıkış etkili olmuştur. Parasal olmayan altın kalemi altında izlenen altın ithalatı, bir önceki yılın ilk beş aylık dönemine göre 5.071 milyon ABD doları artarak 7.424 milyon ABD doları tutarında gerçekleşmişken, aynı dönemde altın ihracatı 1.824 milyon ABD doları azalarak 2.197 milyon ABD doları olmuştur” görüşüne yer verildi.
ENERJİ HARİCİ AÇIK VERDİ
Reuters’e konuşan ING Bank ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, 12 aylık birikimli enerji dışı cari dengenin Nisan sonunda altı aylık pozitif seyrinin ardından ilk defa açık verdiğine dikkat çekerken, “Enerji hariç cari açık mayıs ayında 2.3 milyar dolara yükseldi. Aylık cari açıkta yüksek seyreden dış ticaret açığının yanında yurtiçinde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin kâr transferleri sonucu gelir dengesindeki açığın 2.1 milyar dolarla Aralık 1991’da kırılan tarihsel rekordan sonra en yüksek seviyesine çıkması önemli rol oynadı” diye konuştu.
Çağlayan: SABREDİN
Cari açık konusunda Türkiye’nin biraz sabırlı olması gerektiğine dikkat çeken Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, “Bu açık uzun vadede kontrollü şekilde inecek. bu yükseliş bir trend değişimi anlamına gelmiyor. Cari açıkta altın ithalatındaki artışın geçici ama önemli etkisi var” dedi.Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, cari açık konusunda Türkiye’nin biraz sabırlı olması gerektiğini belirterek, “Bu açık uzun vadede kontrollü bir şekilde aşağı inecek” dedi.
Çağlayan, yazılı açıklamasında, Türkiye’nin mayıs ayı ödemeler dengesi verilerini değerlendirdi. Mayıs  ayında cari açığın geçen yıla göre 2.2 milyar dolar artarak 7 milyar 524 milyon dolar olarak gerçekleştiğini anımsatan Çağlayan, bunu normal karşılamak gerektiğini, cari açığın bu yıl 2012’nin bir miktar üzerinde olacağını kaydetti. Cari açıkta özellikle nisan ve mayıs aylarında önceki aylara göre bir sıçrama olduğunu, ancak bunun bir trend değişimi anlamına gelmediğini belirten Çağlayan, söz konusu artışta altın ithalatının artmasının önemli etkisi bulunduğunu ifade etti.
Mayıs ayında 2.2 milyar doların üzerinde, nisan-mayıs aylarında toplamda 4.8 milyar dolar altın ithalatı yapıldığına işaret eden Çağlayan, şunları kaydetti:
“Altın ithalatındaki artışın kalıcı olmasını beklemiyoruz. Küresel fiyatlardaki düşüşün etkisiyle talep artışı oldu ancak bu uzun sürecek gibi görünmüyor. Diğer taraftan nasıl ihracatını yapıyorsak, altın ithalatı da yapıyoruz. Altın da uluslararası mal sınıflandırmasındaki binlerce maldan biri. Ancak son aylardaki ithalat artışının da cari açık üzerindeki etkisini tespit etmemiz gerekiyor.  Cari açık ilk 5 ayda toplam 31.9 milyar dolar oldu. Yıl sonu OVP beklentisi 60.7 milyar dolar. Muhtemelen açık bunun altında kalacaktır. “
 Çağlayan, mayıs  ayında doğrudan yabancı yatırım girişinin 972 milyon dolar, hizmet ihracatının 4.5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirtti. Geçen  yıl mayıs ayında hizmet ihracatının 3 milyar 850 milyon dolar olduğunu hatırlatan Çağlayan, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Hizmet ihracatımızda ciddi bir ivmelenme var. 2013’ün ilk 5 ayı genelinde de hem mal hem hizmet ihracatındaki başarılı sonuçlarımız gelmeye devam ediyor. Cari açık konusunda Türkiye’nin biraz sabırlı olması gerekiyor. Orta ve uzun vadede bunu çözeceğiz. Daha fazla üretimle daha fazla tasarrufla bunu çözeceğiz.”
 Geçen ay sonunda yeni teşvik sisteminin 1. yıl sonuçlarını paylaştıklarına işaret eden Bakan Çağlayan, Türkiye genelinde yatırım projesi olarak yüzde 22’lik, yatırım hacmi olarak yüzde 62’lik ve öngörülen istihdam olarak yüzde 59’luk bir artış bulunduğunu bildirdi. Çağlayan, Türkiye’nin daha fazla üretim yaparak büyük bir ekonomi olacağını vurguladı.