21 milyar dolarlık 'evlilik'

Deloitte Türkiye'nin, 2014 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu’na göre, 2014'te birleşme ve satın alma pazarındaki eğilimler 2013 ile benzer gerçekleşerek, büyük çaplı özelleştirmeler işlem hacmini belli bir seviyeye taşıdı. Hareketin kaynağı küçük ve orta ölçekli işlemler pazarı olurken, yabancı yatırımcılar ve özel sermaye fonları ise satın alma iştahlarını devam ettirmekle birlikte, temkinli davrandı.

Rapora göre, iki seçime ve gelişmekte olan piyasalardaki likidite baskısına rağmen 2014 yılında yatırımcılar, Türkiye'ye olan ilgilerini sürdürerek yaklaşık 21 milyar dolarlık 236 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirdi.

Özelleştirmelerin işlem hacmine katkısı yüzde 41 ile tarihsel olarak en yüksek seviyede gerçekleşti. Yerli ve yabancı yatırımcılar işlem hacminin sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 38'ini oluşturdu. Yabancı yatırımcıların işlem hacmi 2013'e göre yüzde 54 artış gösterdi. İşlem sayısının yüzde 76'sına karşılık gelen 50 milyon doların altındaki işlemler, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 12'sini oluşturdu. Kriz sonrasındaki ilk dönemlere göre özel sermaye fonlarının işlem sayılarında bir azalma gözlenirken, yatırım kararlarında daha temkinli ve seçici davrandıkları görüldü.

Milli Piyango tek başına yüzde 13'ü oluşturdu

Özelleştirmeler toplam işlem hacminin yüzde 41'ini oluşturarak tüm zamanların en yüksek payına ulaşırken, 12 işlem ile 8,6 milyar dolar büyüklük yaratan özelleştirmeler toplam işlem hacminin yüzde 41'ine tekabül etti. Geçen yılın en büyük işlemi olan Milli Piyango özelleştirmesi tek başına işlem hacminin yüzde 13'ünü oluştururken, diğer işlemlerin çoğu enerji sektöründe gerçekleşen termik santral özelleştirmeleri oldu ve enerji sektörü özelleştirmeleri yıllık toplam işlem hacminin yüzde 22'sini oluşturdu. Enerji sektörü dışında altyapı, hizmet ve inşaat sektörlerinde çeşitli özelleştirme ihaleleri tamamlandı.

Son yıllarda Türkiye piyasasına kesintisiz ilgi gösteren ancak 2013 yılında işlem hacmine yaptıkları katkı son 10 yılın en düşük seviyesine gerileyen yabancı yatırımcıların işlem hacmi 2014'te yüzde 54 artış gösterdi. Buna karşın 113 işlemle toplam 8 milyar dolarlık hacim yaratan yabancıların toplam işlem hacmindeki payı özelleştirmelerin Türk gruplar tarafından gerçekleştirilmesi nedeniyle yüzde 38 seviyesinde kaldı. Özelleştirmeler hariç tutulduğunda ise yabancı yatırımcıların özel sektör işlem hacmindeki payı yüzde 65 oldu.

Türk yatırımcılardan tarihin en yüksek katkısı

2014 yılında Türk yatırımcılar 123 işlem ile 13 milyar dolarlık işlem hacmi yaratarak, toplam işlem hacminin yüzde 62'sini oluşturdu. Bu oranla Türk yatırımcılar tarihsel olarak yıllık işlem hacmine en yüksek katkılarından birini gerçekleştirdi.

2014 yılında finansal yatırımcılar, 2013'e göre benzer bir performans göstererek toplam hacmi 2,1 milyar dolar olan 36 satın alma işlemine imza attı. İnternet, mobil hizmetler, enerji, finansal hizmetler ve e-ticaret, finansal yatırımcıların ilgi gösterdiği sektörler olarak ön plana çıktı. Özel sermaye fonları yıl genelinde daha seçici ve temkinli davranmakla birlikte, aktif bir şekilde yatırım fırsatlarını değerlendirerek Türkiye'nin uzun vadeli potansiyeline güvendiklerini gösterdi. Ayrıca, fonların satış işlemleri de devam etti. Öte yandan, son yıllarda Türkiye pazarında birden fazla yatırım yapmış olan özel sermaye fonlara ek olarak, Türkiye'de ilk yatırımını yapan veya sektörel uzmanlığı olan çeşitli uluslararası yatırımcı gruplarının faaliyetleri de finansal yatırımcıların çeşitliliğini artırdı.

İşlemlerin çoğunluğu orta ölçekli şirketler pazarında gerçekleşti. Toplam işlem sayısının yüzde 76'sını oluşturan 50 milyon dolar ve altındaki 179 işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 12'sini oluşturdu. Ortalama işlem hacmi yaklaşık 89 milyon dolar olurken, en büyük 10 işlem dışında kalan işlemlerde oluşan ortalama büyüklük ise yaklaşık 39 milyon dolar olarak son 5 yılın ortalamasına yakın gerçekleşti.

2015 yılı zorlu geçecek

Rapora göre, yaklaşan genel seçimler, aşağı yönlü revize edilen büyüme tahminleri ve gelişmekte olan piyasalardaki kırılganlıklar gibi bir takım olumsuz sinyaller, 2015 yılının Türkiye'de birleşme ve satın almalar açısından zorlu bir dönem olacağına işaret ediyor. Ancak, uzun vadeli büyüme potansiyeli ve barındırdığı sayısız yatırım fırsatı sayesinde Türkiye'nin 2015 yılında da yatırımcı ilgisini çekmeye devam edeceği öngörülüyor.

2015 yılında orta ölçekli işlemlerin, piyasadaki hareketlilik üzerindeki belirleyici etkisini sürdüreceği ve perakende, enerji, finansal hizmetler ve üretim sektörlerinin en hareketli sektörler olacağı tahmin ediliyor. Öte yandan, finansal hizmetler, eğlence ve enerji sektörlerinde ise büyük ölçekli işlemlerin gerçekleşmesi bekleniyor. Finansal yatırımcıların aktivitesinin ise daha çok Türkiye'de yerleşik özel sermaye fonları tarafından gerçekleştirileceği öngörülüyor.