VOLKAN KARSAN – FINANSGUNDEM.COM / KAZANDIRAN SOHBETLER
İlk yerli otomobil TOGG’un da yollara çıktığının açıklanmasıyla trafikteki elektrikli araç sayısı hızla artacak. Çevreye duyarlı olan, ekonomik araç kullanmak isteyen veya başka farklı nedenlerle çok sayıda sürücü elektrikli otomobil kullanımına yöneliyor. Bu konuda ihtiyaçların başında şarj edilme koşulları geliyor. Bu amaçla geçtiğimiz günlerde İstanbul – Bodrum arasını bir elektrikli araçla kat ettik ve neler yaşanabileceğini deneyimledik. Aklımıza takılan soru ve sorunları bir yetkili ile konuşalım istedik ve Eşarj Genel Müdürü Barış Altınay’a sorularımızı yönelttik.
“TRENDLERİ YAKALAMAK İSTEYENLERİN MERAK DUYDUĞU ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN YAYILIMI TOGG İLE BİRLİKTE DAHA DA ARTACAK”
- Sayın Altınay, sektördeki deneyimlerinizi ve ülkemizdeki elektrikli araç kullanımı ve şarj istasyonları konusunda genel bilgileri sizden dinleyebilir miyiz?
- Giderek ivmelenen elektrikli araç satışı Eşarj olarak yola çıktığımız ilk günden bu yana bizi oldukça heyecanlandırıyor. Daha önceleri bir macera gibi algılanan elektrikli araç tercihi artık modern ve sürdürülebilir bir dünya hayali kuranlar için öne çıkıyor. Trendleri yakalamak isteyenlerin merak duyduğu elektrikli araçların yayılımı TOGG ile birlikte daha da artacak. Biz 2008 yılında kurulan ilk elektrikli araçlar şarj istasyonu oyuncusuyuz. Ülkemizdeki elektrikli araç adedi son yıllarda katlanarak artıyor ve 20 bin araca yaklaşmış durumda. Türkiye’de yaklaşık 600 adedi yüksek hızlı (DC) olmak üzere 5 bine yakın şarj istasyonu bulunuyor. Eşarj olarak ise 60’ın üzerinde şehirde; 400’den fazlası yüksek hızlı (DC) olmak üzere 600 adede yakın istasyon, 1.000’in üzerinde soket ve 40 MWh’in üzerinde kurulu güce sahibiz. Bu anlamda da sektörün en büyük oyuncularından biriyiz. 2023 sonuna kadar 1.000 adet yüksek hızlı istasyona sahip olma hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz.
“DC HIZLI ŞARJ İSTASYONLARINDA YÜZDE 80 ŞARJLANMA SEVİYESİNE 30 DAKİKADA ULAŞILIRKEN, AC’LERDE BU SÜRE YAKLAŞIK 6-7 SAAT SÜRÜYOR”
- Sürücülerin özellikle uzun yollarda daha kısa süre harcayarak ve daha az şarj molası vererek elektrikli araçlarla seyredebilmesi için ne gibi tedbirler alınması ve ne tür gelişmeler olması gerekiyor?
- Araç teknolojileri de şarjlanma teknolojileri de her gün gelişme kaydediyor. Gelişen araç teknolojileri ve batarya kapasiteleri daha uzun menzillere olanak sağlarken bu araçlar için hızlı şarj çözümlerinin sunulması ise günden güne daha önemli hale geliyor. DC hızlı şarj istasyonlarında yüzde 80 şarjlanma seviyesine 30 dakikada ulaşılırken, AC’lerde bu süre yaklaşık 6-7 saat sürüyor. Bu noktada DC şarj istasyonlarının zamandan tasarruf sağlama konusunda üstün performans gösterdiğini söylemek mümkün.
Araç trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde kapasite artırımı için şebeke dışı çözümlere de ihtiyaç duyulmaya başlandı. Benzer şekilde yüksek hızlı istasyon adedi de farklı şarj operatörlerin yatırımı sonrası 2 kattan fazla artış göstermiş durumda.
“İSTASYONLARIN MALİYETLERİ, İSTASYON TİPİ, KONUM, İŞ MODELİ GİBİ PEK ÇOK FAKTÖRDEN ETKİLENDİĞİ İÇİN OPERATÖRLER FARKLI FİYAT POLİTİKALARI UYGULAYABİLİYOR”
- Şirketler arasında fiyat farkı neden ileri geliyor, süreye göre fiyat yerine kilowatt’a göre fiyat uygulaması ne değişiklik getirdi?
- Bugün için operatörlerin istasyon gücü bazında farklı tarifeler uygulaması mümkün olmakla birlikte, zaman veya yer bazında farklılaşma imkânı bulunmuyor. İstasyonların yatırım ve işletim maliyetleri istasyon tipi, konum, iş modeli gibi pek çok faktörden etkilendiği için farklı operatörler farklı fiyat politikaları uygulayabiliyor. KW üzerinden tarife uygulaması, araç şarjı dolduktan sonra ilave bir bedel oluşmaması açısından müşteriler için avantajlı bir değişim oldu diyebilirim.
“2022 YILI BAŞINDA, 3 BİN ADEDİN BİRAZ ÜSTÜNDE OLAN İSTASYON SAYISI BUGÜN 5 BİNİ AŞMIŞ DURUMDA”
- Yeni nesil ve üst segment araçların şarj edilme kapasiteleri çok yüksek, ülkemizde hizmet veren AC ve DC şarjların hız ve kapasiteleri nasıl ve ne zaman artırılabilir?
- Şarj istasyonlarının sayısı son dönemde hızla artışa geçti. 2022 yılı başında, 3 bin adedin biraz üstünde olan istasyon sayısı bugün 5 bini aşmış durumda. Bu konuda altyapı çalışmaları hızla ilerliyor. Ancak araç trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde kapasite artırımı için şebeke dışı çözümlere de ihtiyaç duyulmaya başlandı. Benzer şekilde yüksek hızlı istasyon adedi de başta Eşarj olmak üzere farklı şarj operatörlerin yatırımı sonrası 2 kattan fazla artış göstermiş durumda. Bu aynı zamanda kurulu gücün de katlanarak büyümesi anlamına geliyor.
“NAVİGASYON SİSTEMLERİ VE HARİTA SAĞLAYICILARLA İSTASYONLARIN LOKASYON DETAYI, KOORDİNAT, DONANIM GİBİ STATİK VERİLERİNİ VE UYGUNLUK, ARIZA, FİYAT GİBİ DİNAMİK VERİLERİNİ TEKNİK ENTEGRASYONLA PAYLAŞIYORUZ”
- Dünyada yaygın elektrikli araç kullanılan ülkelerde şarj istasyonlarının navigasyon entegrasyonları çok gelişmiş durumda, bizde ise rota planlaması yaparken yol üzerinde bulunan şarj ünitelerinin kapasiteleri, rezervasyon imkanları hatta çalışıp çalışmadıkları bile navigasyon bağlantılarında bilgi vermiyor. Bu konuda gelişme olması söz konusu mu?
- İstasyonların güç, uygunluk gibi bilgileri şu an için ilgili şarj operatörleri veya bağımsız uygulamalarda bulunuyor. Ancak navigasyon ve harita uygulamalarına eklenen konum bilgilerine ilave olarak daha ayrıntılı bilgilerin gösterimi için ulusal ve uluslararası yazılım firmaları ile iş birliklerimizi sürdürüyoruz.
Navigasyon sistemleri ve harita sağlayıcılarla (NSP) istasyonlarımızın lokasyon detayı, koordinat, donanım gibi statik verilerini ve uygunluk, arıza, fiyat gibi dinamik verilerini teknik entegrasyonla paylaşıyoruz. Bu paylaşımı temel olarak, dünya standardı OCPI protokolünü uygulayan web servisimiz Eşarj Pulse üzerinden yapıyoruz. Buna henüz uyumlu olmayanlarla da manuel veri aktarımı yöntemiyle veri paylaşıyoruz. Entegre olduğumuz firma ve kurumlar arasında Google, Here, Tomtom, Chargetrip, Telenav; Jaguar, BMW, Volvo, Ford, Mercedes-Benz, GM, Mazda bulunurken yakın zamanda entegrelerimizi tamamlayacağımız firmalar arasında ise PlugShare (OCPI), OpenChargeMap (OCPI), Google (manuel- Google Business üzerinden), Apple Maps, Yandex Maps bulunuyor.
“ÖZELLİKLE GÜVENLİK KONUSUNDA ÇOK HASSAS DAVRANIYORUZ, YAPILAN KEŞİF VE KURULUM İŞLEMLERİNDE GEREKLİ PROSEDÜR VE RAPORLAMALAR EKSİKSİZ TAKİP EDİLİYOR”
- Konutlarda şarj imkanı için öneri ve tavsiyelerinizi öğrenebilir miyiz?
- Konutlarda, halka açık alanlardaki istasyonlara nazaran daha uygun maliyetli bireysel çözümler tercih ediliyor. Biz bu noktada özellikle güvenlik konusunda çok hassas davranıyoruz. Saha ekiplerimiz gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine sahip. Yapılan keşif ve kurulum işlemlerinde gerekli prosedür ve raporlamalar eksiksiz takip ediliyor. Zaten ilklerin şirketi olarak tüm istasyonlarını sigortalayan ilk operatör olduğumuzu da belirtmek isterim. Esasen bu da bu konudaki hassasiyetimizin ve iş yapış şeklimize karşı duyduğumuz güvenin çok önemli bir göstergesi.
“YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN TEDARİK EDİLEN ELEKTRİK ENERJİSİ, GLOBAL NET SIFIR EMİSYON HEDEFLERİNİN EN ÖNEMLİ AYAĞINI OLUŞTURUYOR”
- Akaryakıtlı bir otomobilin 100 kilometrede neden olduğu karbon ayak izi ile elektrikli bir aracın 100 kilometrede harcadığı enerjinin üretilmesi için oluşan ortalama karbon ayak izini karşılaştırmak mümkün mü?
- Fosil yakıtlar için pompadan-tekere karbon ayak izi ile elektrikli araçların enerji üretimine ait karbon ayak izini doğrudan karşılaştırmak maalesef mümkün değil. Aslında bu noktada en belirleyici olan unsur enerjinin üretim şeklidir. Bu noktada yenilenebilir enerji kaynaklarından tedarik edilen elektrik enerjisi, global net sıfır emisyon hedeflerinin en önemli ayağını oluşturuyor. Eşarj’ın Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemi (YEK-G) sayesinde kullanıcılarımız araçlarını şarj ederken yüzde 100 yenilenebilir yeşil enerji ile buluşuyorlar.
“DÜZENLEMELER VE ÖNLEMLER BULUŞTUĞUNDA KISA BİR SÜRE İÇERİSİNDE MÜŞTERİ ŞİKAYETLERİNİN ÇÖZÜLEBİLECEĞİNE İNANIYORUZ”
- Özellikle AVM’lerde şarj noktalarının park yeri olarak kullanılmaması için köklü önlemler alınabilir mi?
- Bu sorun elektrikli araç adetlerinin hızla arttığı ülkemizde müşteri şikayetlerinin de günden güne artışına sebep oluyor. Burada asıl etki yaratacak nokta pek çok farklı ülkede yürürlüğe konmuş olan hukuki önlemlerin ülkemizde de devreye alınması olacak. Düzenlemeler ve önlemler buluştuğunda kısa bir süre içerisinde çözülebileceğine inanıyoruz.