Dünya ticaretinde en büyük ihracatçı konumundaki Çin’in salgın nedeniyle aldığı zarar, ekonomist ve uzmanlara göre küresel imalat sektörünün 2020’nin ilk yarısında resesyondan çıkamamasına sebep olacak. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (Unctad) verilerine göre Çin dünyadaki elektrik ve elektronik parça ihracatının yüzde 30’unu gerçekleştiriyor. Bu oran Almanya’nın payının beş katına denk geliyor. Dünya'dan Hilal Sarı'nın derlemesinde Allianz Araştırma Ekonomisti Ana Boata “Salgın nedeniyle küresel imalat sektörü 2020’nin ilk yarısında resesyondan çıkamayacak. En büyük risk ise elektronik ve bilgisayarlar” değerlendirmesini yapıyor.
En kırılgan Asya ekonomileri ve elektronik sektörü
Çin’de tedarik zincirinde yaşanan aksamalar özellikle elektronik üretiminde önemli bir yer kapsayan Asya ekonomilerini sert vurabilir. Güney Kore, Vietnam, Endonezya ve Filipinler’in imalat ürünleri için gerekli ithalatın üçte birinden fazlası Çin’den geliyor. Capital Economics Şefekonomisti Neil Shearing de salgının kısa vadede küresel büyümenin önündeki en büyük risk olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Küresel tedarik zincirlerinin merkezindeki rolü nedeniyle salgının neden olduğu hasarın diğer ülkelere yayılması riski artıyor. En kırılganlar gelişmekte olan Asya ekonomileri ve teknoloji ve elektronik sektöründe faliyet gösteren şirketler.” Dünyanın en büyük ihracatçısı Çin, 2018 yılında toplam 2,5 trilyon dolar değerinde ürün ihraç etti. 664,4 milyar dolar büyüklüğündeki elektrikli makine ve ekipman ihracatı, yüzde 26,6 ile Çin’in toplam ihracatın yüzde 26,6’sını oluştururken, bilgisayarın da dahil olduğu makine ve elektronik ihracatı ise 430 milyar dolarla toplam ihracatın yüzde 17,2’sini oluşturuyor. Öte yandan telekom sektörün en büyük etkinlikleri arasında gösterilen ve Barselona’da gerçekleşen Mobil Dünya Kongresi de (MWC) büyük markaların geri çekilmesi sonrası iptal edilmişti.
Deutsche Bank: Almanya resesyona girebilir
Deutsche Bank salgının başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği ekonomilerindeki iyileşme açısından büyük bir risk olduğunu belirtiyor. Özellikle otomotiv sektöründe Daimler gibi büyük üreticilerin yedek parça ve üretimde Çin fabrikalarına bağımlı olması nedeniyle salgın Almanya ekonomisinin lokomotif sektörlerinden otomotive önemli risk oluşturuyor. Deutsche Bank ekonomisti Stefan Schneider salı günü yayınlanan müşteri notunda “Korona virüs salgını, herkes iyileşme konusunda Çin’den medet umduğu için, küresel ekonomik iyileşme için çok önemli bir risk oluşturuyor. Almanya’nın bu yılın başlarında resesyona girmesi hayli mümkün” ifadelerini kullandı.
Bakır, demir, nikel ve alüminyum fiyatları düşüşte
Emtia piyasaları da dünyanın en büyük emtia ithalatçısının Çin olması nedeniyle en kötü yıllarından birini yaşıyor. JP Morgan’ın ilk çeyrek için büyüme öngörüsünü yüzde 6,3’ten yüzde 1’e indirdiği Çin’deki salgın, bakır, demir cevheri, nikel, alüminyum ve sıvı doğal gaz fiyatlarını ciddi oranda düşürdü. Brezilya, Güney Afrika ve Avustralya gibi emtia ihracatçısı ülkelerin para birimleri dahi salgın nedeniyle yakın zamanların en düşük düzeylerine geriledi. Çin sanayi sektörünün fabrika kapatmalarıyla sarsıldığı 2020’nin başından bu yana demir cevheri fiyatları yüzde 10’un üzerinde düşerken, bakır ve paslanmaz çeliğin en önemli ham maddesi nikel fiyatları yüzde 8 düştü. Çinko ve alüminyum fiyatları da yılbaşından bu yana yüzde 5 düşüşte. Altın, Japon yeni ve tahvil gibi güvenli limanlar ise gelişmelerle tekrar yükseliş trendine girdi. Enerji araştırmaları konusunda danışmanlık veren Wood Mackenzie Çin’in doğalgaz talebinin şubatın ilk haftası itibarıyla 2 milyar metreküp düştüğünü tahmin ediyor.
Petrole talep on yılı aşkın süredir ilk kez çeyrek bazda düşecek
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) ardından Oxford Economics de küresel petrol talebinin 2020’de 200 bin varil/gün azalacağını ve 900 bin varil/güne düşeceğini öngördü. OPEC de toplam talep öngörüsünü 230 bin varil/gün düşürmüştü. Asya başta olmak üzere küresel piyasalar, önceki gün salgının Nisan’da sonlanacağına ilişkin iyimserlikle yükseldikten sonra dün yönünü tekrar aşağı döndü. Uluslararası Enerji Ajansı da salgının Çin’in petrol talebini ilk çeyrekte ciddi vurması nedeniyle küresel petrol talebinde on yıldan fazla bir süredir ilk kez çeyrek bazda düşüş görüleceğini öngördü. Kuruluşun dün yayınladığı aylık petrol piyasası raporu öngörülerine göre ilk çeyrekte küresel petrol talebi bir yıl öncesine göre 435 bin varil/gün daha düşük düzeyde olacak.
Yeni vaka sayısı 15 binin üzerinde arttı
Çin’in sağlık otoritelerinin Covid-19 tespit edilen vaka sayısına klinik olarak teşhis konan 15 binin üzerinde hastayı da dahil etmesiyle salgın başladığından bu yana yeni enfeksiyonlarda 24 saatte görülen en sert artış yaşandı. 15 bin 152 yeni vakanın duyurulduğu 13 Şubat’ta ölü sayısı 254 artışla 1,370’e, vaka sayısı 60,349’a yükseldi.
Beş ülke almadı, Kamboçya kabul etti
Çin Komünist Partisi salgının ortaya çıktığı Wuhan kentinin bulunduğu Hubei eyaletinde üst düzey iki ismi görevden aldı. İki haftadır denizde seyir halinde olan ve yanaşmak istediği beş ülke tarafından da covid-19 riski nedeniyle kabul edilmeyen cruise gemisi Kamboçya’ya ulaştı. Kamboçyalılar gemideki 1455 yolcu ve 803 mürettebat çalışanını gazeteciler ve yetkililerle birlikte ellerinde çiçeklerle karşıladı. Japonya’da karantina altında bekleyen cruise gemisinde de vaka sayısı yeni 44 vakayla birlikte 220’ye yükseldi. Japonya Başbakanı Shinzo Abe, salgınla mücadeleye 10.3 milyar Japon yeni (93.9 milyon dolar) ayıracaklarını duyurdu.
New York Chinatown da müşteri kaybediyor
ABD’nin New York kentinde Çinli restoranların bulunduğu Chinatown bölgesi Covid-19 endişeleriyle müşteri kaybediyor. CNBC’ye konuşan KOBİ temsilcisi Gregg Bishop “Chinatown esnafı gelirlerinin yüzde 40 oranında düştüğünü söylüyor. Böyle bir endişe temelsiz” diye konuştu.