Klima kullanımı ses kısıklığına yol açabilir!

Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Hakan Yenice ses kısıklığı nedenlerini ve nasıl önlem alınabileceğini anlattı. Ses kısıklığı nedir? Ses kısıklığı genellikle bütün anormal ses değişikliklerinin yerine kullanılan genel bir terimdir. Sesteki anormallik, sesin hırıltılı, çatallı veya gergin olması, ya da şiddetinin değişmesi şeklinde olabilir. Bu değişikliklerinin nedeni genellikle gırtlağa (larenks) yerleşmiş ses tellerindeki sorunlardır. Nefes alma sırasında ses telleri açılır, konuşma sırasında ise kapalıdır. Akciğerlerden çıkan hava sesin oluşmasını sağlar. Ses telleri ne kadar sıkı kapanırsa ve inceyse o kadar hızlı titreşir. Üzerinde şişlik bulunması halinde ise ses düzgün çıkmaz. Peki, ses kısıklığının nedenleri nelerdir? Ses kısıklığının çeşitli nedenleri var. Bunların çoğu ciddi sağlık problemlerine neden olmaz ve kısa sürede düzelir. Ses kısıklığının en sık nedeni 'akut larenjit'tir. Akut larenjit, soğuk algınlığı ve diğer üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında ya da aşırı bağırmaktan kaynaklanan ses zorlamalarında ortaya çıkar. Daha uzun süreli ses kısıklıklarının nedeni genellikle sesin uzun süreyle aşırı ve zorlanarak kullanılmasıdır. Bu tür ses kullanma alışkanlığı, ses telleri üzerinde nodül adı verilen ve ses kısıklığına neden olan küçük şişliklerin ortaya çıkmasına neden olur. Nodüller, sesini profesyonel nedenlerle uzun süre, ancak hatalı teknikle kullanan kişilerde (şarkıcılar, öğretmenler, politikacılar vb.) görülür. Ses tellerinin birbirlerine sürekli normalden fazla kuvvetle çarpmasına bağlı olarak nodüller, ses eğitimi ile ses kullanma alışkanlığı düzeltilmediği sürece kendiliğinden kaybolmaz. Aşırı bağırmayı takiben gelişen akut larenjit sırasında ses teli içine küçük kanamalar meydana gelebilir; bu aşamada ses dinlendirilmediği taktirde bu kanama 'polip' adı verilen tek taraflı ses teli şişliklerine dönüşür. Erişkinlerde ses kısıklığının sık görülen nedenlerinden birisi de yemek borusu ile midenin birleştiği noktada asitli sıvının yemek borusundan gırtlak seviyesine yükselerek ses tellerini tahriş etmesidir. Buna 'larengofarengeal reflü' adı verilir. Ses kısıklığı özellikle sabahları fazladır, ama gün içinde azalır. Ses kısıklığı ile birlikte boğazda takılma, yabancı bir madde varmış hissi ve sık boğaz temizleme alışkanlığı bu hastalığın belirtileridir. Reflü nedeniyle ses kısıklığı olan hastaların pek çoğunda mide ile ilgili şikayetler yoktur. Sigara içmek, ses kısıklığının bir diğer nedenidir. Sigara, gırtlak ve yutak kanserlerinin gelişmesinde önemli bir faktör olduğundan sesi kısık olanların ve sigara içenlerin kulak-burun-boğaz hastalıkları uzmanına muayene olmaları gerekir. Özellikle yaz aylarında kapalı sistem klimalı ortamların ses kısıklığına yol açtığını unutmayın. Bu ortamda bulunan hastaların yaydığı virüs ve bakteriler ses teli enfeksiyonlarına sebebiyet verebilir. Ayrıca hava kurutma etkisi ile de ses kalitesini bozar ve ses kısıklığına neden olabilir. Ses kısıklığını önlemek için neler yapılmalıdır? Sigara içiyorsanız bırakın. Kafein (kahve, kolalı meşrubatlar) ve alkol kullanımından kaçının. Sigara dumanı olan ortamlardan kaçının. Bol su için. Evinizin havasını nemlendirin. Gıdanıza dikkat edin - Baharatlı gıdalardan kaçının. Sesinizi uzun süreyle ve yüksek şiddette kullanmayın. Ses kısıklığı olduğunda sesinizi dinlendirin. ZAMAN