Milliyet yazarı, eski İMKB ve Merkez Bankası başkanlarından Yaman Törüner, Fed'in politikalarından yola çıkarak 2016 yılında dünyanın en büyük ekonomisinin nasıl bir görünüm sergileyebileceğini öngördü. İşte Törüner'in o yazısı...
Amerikan Merkez Bankası (Fed), ülkenin ekonomik krizden çıkıp normal rayına oturmasının 2016 ortalarında gerçekleşeceğini hesaplıyor. Bu hesaplamaya göre, halen yıllık artış bazında yüzde 1.06 civarında olan enflasyon, aynı bazda yüzde 2 seviyelerine çıkacak. Buna karşılık, halen yüzde 7.6 olan işsizlik oranı yüzde 5.6’ya düşecek. Yüzde 5 civarındaki bir işsizlik oranı, ABD ekonomisi için ‘tam istihdam’ sağlanmış bir seviyeyi ifade ediyor. Çünkü, iş değiştirenlerin yarattığı geçici işsizlik, bu ekonomide yüzde 5’e yaklaşıyor.
Fed’in 2016 yılı ortasında bu hedefi tutturabilmesi için, ABD ekonomisinin her ay yaklaşık 200 bin kişilik ilave istihdam yaratması gerekiyor. Bu yüzden aylık istihdam verisinin açıklandığı günlerde, Fed politikası yeniden sınanmış oluyor. Doğal olarak, ekonomilerde nüfusun iş gücüne katılım oranı da çok önemli. Bütün bu hesaplamalar, halen ABD’de yüzde 63.5 olan ‘işgücü katılım oranı’nın sabit kalması kaydı ile yapılıyor.
Aşağıdaki tabloda ABD’de ‘ev halkının net varlığı’ ile ‘ev halkı ve firmaların borçlarındaki değişim’i görüyoruz. Son 5 senede, ev halkının net varlığının 16 trilyon dolar arttığı ve bu kesimin borç miktarının yüzde 6.4 azaldığı anlaşılıyor. Öte yandan, aynı dönemde firmaların borçlarında yüzde 21.5 artış görülmüş.
Tüketici güveni artıyor
ABD’de, 2009 yılının başında 25.3’e düşmüş bulunan tüketici güven endeksi, bu yılın mayıs ayı sonunda 81.4’e yükseldi. 2007 yılının ortalarında 111.9 seviyesinde olan tüketici güven endeksinin yükselme eğilimini koruyor olması, ekonominin iyi yolda olduğunu gösteriyor ve 2014 yılı sonlarında 100’ü aşabileceği hesaplanıyor.
ABD imalat endeksi (PMI), bu yılın 6. ayı sonunda ‘50.9’ olarak gerçekleşti. Fed’in öngörülerine göre, önümüzdeki 1 yıl içinde bu endeksin, 2010 ve 2011 yıllarında olduğu gibi, ‘59’lar seviyesine yükseltilmesi öngörülüyor.
Ev satışları ve bunların satış fiyatları, ADB ekonomisi için çok önemli göstergeler. 2007 yılından 2009 yılının ortalarına kadar yüzde 33 oranında düşüşle karşılaşan gayrimenkul fiyatları, geçen yılın 4. ayından bu yılın 5. ayı sonuna kadar % 12 oranında arttı. Yine, kriz sırasında yıllık 3 milyon 450 bin adet seviyesine düşmüş olan konut satışları, halen yıllık 5 milyon 180 bin seviyesine yükselmiş bulunuyor.